Gone with the Wind

Gone with the Wind
Informatie
Tagline
Alternatieve titel	Gejaagd door de wind
Regie	Victor Fleming George Cukor Sam Wood
Productie	David O. Selznick
Scenario	Margaret Mitchell (boek) Sidney Howard Ben Hecht David O. Selznick Jo Swerling John Van Druten
Voice-over
Hoofdrol(len)	Vivien Leigh Clark Cable Leslie Howard Olivia de Havilland Hattie McDaniel
Muziek	Max Steiner
Montage
Cinematografie	Ernest Haller Lee Garmas
Distributie	Metro-Goldwyn-Mayer (origineel) New Line Cinema (heruitgave)
Première	15 december 1939 3 maart 1949
Genre	Drama Oorlog Romantiek
Lengte	222 minuten (origineel) 238 minuten (herstelde versie)
Beeldratio
Medium
Taal	Engels
Land	Verenigde Staten
Budget	$ 3.900.000
Opnamelocatie(s)
Bezoekersaantal
Opbrengst	Meer dan $ 390.000.000
Nominatie(s) voor	13 Oscars
Prijzen	8 Oscars
Voorloper
Vervolg	Scarlett (1991)
IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
Kijkwijzer
Portaal Film & Video

Gone with the Wind is een Amerikaanse dramafilm uit 1939 met in de hoofdrollen Vivien Leigh en Clark Cable. De film is geregisseerd door Victor Fleming en is gebaseerd op het boek Verjaagd door de wind van Margaret Mitchell. Gone with the Wind is een van de bekendste Amerikaanse filmklassiekers en staat vaak hoog in lijsten van beste films ooit. Hiermee heeft de film een vergelijkbare status als The Godfather, Casablanca en The Wizard of Oz.

De film speelt zich af tijdens en na de Amerikaanse Burgeroorlog, die ging over slavernij, in de zuidelijke staten. De film volgt de zelfstandige vrouw Scarlett O'Hara, die gedurende de film worstelt met haar gevoelens over twee mannen. De film zelf zit vol iconische quotes en scènes. Tevens zijn gedurende de eerste helft van de film vele tekstfragmenten uit het boek te zien voor achtergrondinformatie over de Amerikaanse Burgeroorlog. De film was genomineerd voor 13 Oscars, waar het er 8 van won, onder meer die voor beste film en voor beste vrouwelijke bijrol. De laatste award werd gegeven aan Hattie McDaniel, die daarmee de eerste Afro-Amerikaan was die een Oscar kreeg. Gone with the Wind is lange tijd de succesvolste film ooit geweest, maar inmiddels is deze titel overschaduwd door modernere films.

Gone with the Wind is oorspronkelijk geregisseerd als aanklacht tegen de rassenscheiding in de Verenigde Staten. Echter, er is de laatste jaren veel kritiek op de film ontstaan, aangezien het juist racistische kenmerken zou hebben. Zo zou de film een te romantisch beeld schetsen van de oorlog en de slavernij. De film heeft een speelduur van 3 uur, maar de oorspronkelijke versie (inclusief begin- en sluitmuziek en intermissie) bedroeg circa 4 uur.

Samenvatting

Deel I

Het is 1861 op de plantage Tara in de staat Georgia, de avond voordat de Amerikaanse Burgeroorlog uitbreekt. Scarlett O'Hara is de oudste dochter van de eigenaar van de plantage, Gerald O'Hara. Gerald is getrouwd met Ellen en samen hebben ze naast Scarlett ook nog twee andere dochters; Suellen en Careen. Scarlett is een mooie vrouw en veel mannen zijn verliefd op haar. Als ze die middag praat met de tweeling Brent en Stuart Tarleton vertellen ze Scarlett het grote nieuws. Scarlett is al jaren verliefd op de buurjongen, Ashley Wilkes, maar hij niet op haar. Brent en Stuart vertellen Scarlett dat Ashley gaat trouwen met Melanie Hamilton, zijn nicht. De verloving zou worden aangekondigd op de barbecue die avond bij de plantage Twelve Oaks (waar de familie Wilkes woont). Op de barbecue die avond ontmoet ze Rhett Butler. Hoewel Rhett indruk op Scarlett probeert te maken, lukte dit hem niet. Tevens als alle mannelijke gasten gaan praten over politiek beledigt Rhett hen door te zeggen dat de zuidelijke staten nooit zullen winnen van de noordelijke staten tijdens een eventuele oorlog.

Scarlett gaat alleen aan de bibliotheek met Ashley en vertelt hem dat zij van hem houdt. Ashley vertelt dat hij verliefd is op haar, maar toch liever trouwt met Melanie. Scarlett voelt zich misleid en slaat hem in zijn gezicht. Ashley verlaat de kamer en in woede gooit Scarlett een vaas tegen de schoorsteenmantel aan. De vaas raakt echter Rhett, die achter de bank lag. Rhett vertelt dat hij het gehele gesprek heeft kunnen horen, maar het geheim bij hem veilig is. Als Scarlett Ashley en Melanie ziet kussen, trouwt Scarlett in een opwelling met de jongere broer van Ashley, Charles. Hoewel ze niets voor Charles voelt doet ze dit om Ashley jaloers te maken. Charles en Ashley gaan diezelfde avond het leger in en de mannen vertrekken naar het slagveld. Charles sterft echter al na een paar weken aan de mazelen en een longontsteking. Scarlett is hierdoor weduwe geworden, maar rouwt niet. Haar moeder neemt haar dit kwalijk en stuurt haar naar het landhuis van de familie Hamilton in Atlanta. Ook hier nemen mensen het haar kwalijk, maar Melanie heeft medelijden met Scarlett.

Op een bal in Atlanta ontmoeten Scarlett en Rhett elkaar opnieuw. Rhett is militair geworden in de oorlog en wordt als held beschouwd. Rhett vraagt haar ten dans en Scarlett accepteert zijn aanbod. Rhett vertelt haar dat zij ooit samen zullen zijn, maar Scarlett verzekert hem dat dit nooit zou gebeuren. De burgeroorlog lijkt in het voordeel uit te draaien van de zuidelijke staten en er is dan ook veel enthousiasme. Ook komt Ashley voor de kerst thuis, maar vertrekt weer spoedig. Echter, na de Slag bij Gettysburg draait de stemming om. Scarlett is samen met Melanie zuster geworden en helpen gewonden in de plaatselijke kerk. Melanie is inmiddels in verwachting van een kind en wil de gewonden helpen, zodat ze iets kan betekenen voor het leger. Scarlett kan dit echter niet aan, aangezien veel gewonden vrienden van haar zijn. Inmiddels is er tekort aan alles, waaronder pijnstillers. Als Scarlett ziet hoe het been van een vriend er onverdoofd moet worden afgezet, rent ze de kerk uit en zweert ze nooit meer terug te gaan.

Op straat is er echter chaos doordat de noordelijke staten Atlanta aanvallen. Scarlett wordt hierdoor haast overreden en onder de voet gelopen als ze naar het landhuis toe wil, waar Melanie met weeën op bed ligt. Rhett besluit daarom om haar thuis af te zetten, tegen de wil van Scarlett in. Thuis vertrekt de moeder van Melanie al snel, aangezien ze niet tegen de kanonnen kan. Melanie ligt echter nog boven op bed, omdat het te gevaarlijk is om haar mee te nemen. Samen met het dienstmeisje Prissy besluiten ze het kind daar ter wereld te brengen en daarna met Rhett naar de plantage terug te gaan. Prissy weet echter net als Scarlett niets van kinderen, maar Scarlett weet uiteindelijk toch te helpen met de bevalling. Samen vertrekken ze in de koets naar de plantage.

Onderweg moeten ze onder meer schuilen onder een brug en uiteindelijk krijgt Rhett last van zijn geweten. Hij kust Scarlett vaarwel en laat hen in het niemandsland achter. Scarlett neemt echter de leiding op zich en weet hen naar de plantage te brengen. Als Scarlett ziet dat Twelve Oaks in vlammen is opgegaan, raakt ze in paniek. Ze rijdt hierdoor zo haastig door naar Tara dat haar paard sterft bij de ingang van het hek. Toch blijkt Tara er nog te staan. Eenmaal thuis blijkt haar moeder echter overleden te zijn aan buiktyfus. Door het verlies van haar moeder en de ervaringen van de oorlog is haar vader last gaan krijgen van dementie. Tevens zijn alle oogsten mislukt doordat er een veldslag heeft plaatsgevonden. Geld is er ook niet doordat de plantage is geplunderd. Na dagen niets te hebben gegeten en veel slechte dingen te hebben meegemaakt, rent Scarlett in paniek de akkers op en vindt hier een wortel. Na het eten ervan wordt ze misselijk. Echter, ze staat op en zegt dat Tara nooit zal opgegeven, ook al is het het laatste wat ze doet.

Deel II

Scarlett blijkt een paar weken later Tara weer productief te maken. Zijzelf en haar zussen werken hard om de katoenvelden weer productief te maken. Melanie moet nog steeds rusten van de bevalling en blijkt een zwakke gezondheid te hebben. Wanneer een soldaat Tara probeert te overvallen, vermoorden Melanie en Scarlett hem. Ze verdoezelen zijn lijk en vinden goud in zijn zakken, waarmee ze Tara kunnen redden. De oorlog is inmiddels ten einde en Ashley komt weer thuis. Scarlett wil het liefst ontsnappen aan Tara en vraagt aan Ashley om samen weg te lopen. Hoewel Ashley dat graag zou willen, zegt hij dat hij het niet kan doen en te veel van Melanie houdt. Scarletts vader, Gerald, is inmiddels volledig doorgedraaid. De opzichter wil Tara opkopen en eist dat Scarlett meer geld geeft, maar dit heeft ze niet. Gerald probeert de opzichter weg te jagen in blinde paniek, maar struikelt met zijn paard en sterft hierdoor. Scarlett moet nog steeds het geld ophalen en bezoekt Rhett, die inmiddels in de gevangenis zit. Scarlett doet zich voor als rijke dame, maar Rhett prikt hier doorheen en zegt dat hij geen geld heeft (omdat zijn bankrekening is bevroren). Als ze weggaan krijgt Scarlett het idee om de verloofde van haar zus, Frank Kennedy, te verleiden. Ze vertelt Frank dat haar zus niet met hem wil trouwen, maar zij wel. Hierdoor beginnen ze samen een winkel en brengen zo het geld bij elkaar.

Tijdens een aanslag op soldaten van de Noordelijke Staten raakt Frank gewond en sterft hierna. Rhett weet te voorkomen dat Ashley voor de aanslag wordt opgepakt en doet Scarlett een huwelijksaanzoek (nog voor de begrafenis van Frank). Hoewel Scarlett geen belangstelling voor Rhett heeft, huwt ze hem vanwege zijn geld. Rhett laat Tara restaureren en bouwt een enorm landhuis voor haar in Atlanta. Samen krijgen ze een dochter, Bonnie. Rhett wil in goed daglicht komen om zo te zorgen dat zijn dochter het later goed heeft. Hierdoor ontstaan er vele confrontaties met Scarlett. Ondertussen lijkt ook het huwelijk van Ashley en Melanie te mislukken. Scarlett probeert Ashley te troosten, maar hierdoor ontstaan er geruchten dat de twee een buitenechtelijke relatie hebben. Rhett wordt hierdoor boos op Scarlett en biedt haar een scheiding aan. Ze weigert deze en Rhett vertrekt met Bonnie naar Londen. Rhett wil niet terug naar Atlanta, maar wanneer Scarlett zwanger blijkt te zijn, komt daar verandering in. In een boze bui gooit Rhett Scarlett echter van de trap, waardoor ze een miskraam krijgt. Rhett voelt zich hierdoor schuldig en vertelt dit aan Melanie. Wanneer Scarlett beter wordt, komt Bonnie om het leven bij een val van haar paard. Rhett voelt zich hierdoor schuldig, aangezien hij haar het paard had gegeven.

Melanie wordt opnieuw zwanger, tegen verwachting in. Ze wordt echter doodziek en vraagt aan Scarlett of zij voor Ashley wil zorgen. Wanneer Melanie even later sterft en Ashley in tranen uitbarst, beseft Scarlett dat Ashley nooit iets voor haar gevoeld heeft. Rhett gaat ervan uit dat Scarlett voor Ashley koos en pakt in het landhuis zijn spullen in om te vertrekken. Scarlett rent hierdoor naar het landhuis. Ze legt Rhett uit dat ze nooit van Ashley heeft gehouden en dat Rhett eigenlijk altijd al de ware is geweest, maar ze het nooit had geweten. Rhett is inmiddels klaar met wachten en ziet geen hoop meer in het huwelijk. Hij vertrekt en laat Scarlett huilend achter. Scarlett vraagt zich af wat ze moet doen. Op dat moment bedenkt ze dat het allemaal wel goed zal komen en besluit terug te gaan naar Tara.

Ontvangst

Gone with the Wind is nog altijd een van de populairste films ooit gemaakt. De film werd geprezen om de grootschaligheid, de technische vernieuwingen, het verhaal en het acteerwerk. De film wordt gezien als de eerste grote Hollywoodfilm en luidde het begin in van de Gouden Jaren van Hollywood. De film werd in 1939 uitgebracht; wat een jaar was met vele herkenbare films, zoals The Wizard of Oz, Wuthering Heights en Stagecoach. Toch was het Gone with the Wind dat de Oscar voor beste film won. De film kwam net voor de Tweede Wereldoorlog, waardoor de film pas na de oorlog in Europa uitgebracht werd. De film verbrak het record van best verkochte film en behield dit record totdat The Sound of Music uitkwam in 1965.

Toch was er ook kritiek op de film. Veel critici vonden dat de film te lang was en te dramatisch. Ook is de film niet helemaal historisch correct; de slavernij wordt geromantiseerd.

Quotes

Gone with the wind heeft een paar populaire quotes. Hierdoor een opsomming met vertaling en uitleg:

• Frankly, my dear, I don't give a damn. (Eerlijk gezegd, schat, het boeit me helemaal niets): Rhett zegt deze zin tegen Scarlett aan het einde van de film, wanneer hij vertrekt. Deze quote wordt door het American Film Institute gezien als de beste filmquote ooit. De quote is inmiddels een uitdrukking geworden. Vooral het woord damn is omstreden. In het Engels is dit namelijk een scheldwoord.
• After all, tomorrow is another day! (Desalniettemin, morgen is een andere dag!): Scarlett zegt deze zin helemaal aan het einde van de film, als ze zich beseft dat hoe verdrietig ze ook is, het allemaal wel goed zal komen. Het American Film Institute plaatste de quote op plaats 31.
• As God is my witness, I'll never be hungry again. (Met God als mijn getuige, ik zal nooit meer honger hebben): Scarlett zegt deze zin aan het einde van de eerste akte. Ze bedoelt hiermee dat hoewel het het dieptepunt van haar leven is, ze zal blijven vechten voor een beter bestaan. Het American Film Institute plaatste de quote op plaats 59.
• Fiddle-dee-dee: Scarlett gebruikt dit als standaarduitspraak; er geen is vertaling voor.