Cyberpunk
Cyberpunk | |
Informatie | |
Oorsprong | Eind jaren 1970, Verenigde Staten |
Type | Futuristisch, dystopisch, technologisch |
Kenmerken | Neonlichten, dystopische stadsgezichten, cybernetica, technologische vervreemding |
Invloeden | Sciencefiction, Futurisme, Dystopie, Technologie |
Elementen | Mega-steden, virtual reality, kunstmatige intelligentie, rebellen |
Populariteit | Eind jaren 1970-heden |
Gebieden | Literatuur, film, games, mode |
Verwante subculturen | Afrofuturisme |
Portaal Subcultuur |
Cyberpunk is een subcultuur en genre dat zich richt op futuristische en dystopische thema's, met een sterke nadruk op technologie en haar invloed op de samenleving. Het ontstond eind jaren 1970 in de Verenigde Staten en combineert elementen van sciencefiction, futurologie, en sociale kritiek.
Oorsprong
Cyberpunk begon als een literair genre in de late jaren 1970 en vroege jaren 1980, met werken zoals Neuromancer van William Gibson en Do Androids Dream of Electric Sheep? van Philip K. Dick. Het genre beschrijft vaak een futuristische wereld waarin geavanceerde technologieën, zoals kunstmatige intelligentie en cybernetica, hand in hand gaan met sociale onrust en dystopische realiteit. De term 'cyberpunk' werd populair door het korte verhaal "Cyberpunk" van Bruce Bethke in 1983 en door de publicatie van de cyberpunk-anthologie Mirrorshades door Bruce Sterling in 1986.
Kenmerken
Cyberpunk esthetiek en cultuur draaien om een aantal kernkenmerken die samen een donker, technologisch beeld creëren:
- Mode: Cyberpunk mode kenmerkt zich door een mix van futuristische en punk elementen. Veelvoorkomende items zijn leren jassen, neonkleuren, technologische accessoires, en implantaten. Kledingstukken zijn vaak ontworpen om functioneel en rebels te zijn, met een edgy en alternatieve uitstraling.
- Kunst en creativiteit: Cyberpunk kunst omvat vaak dystopische stadsgezichten, neonlichten, en technologische vervreemding. Het creëert visioenen van een toekomst waarin technologie zowel mogelijkheden als bedreigingen biedt, vaak gekenmerkt door een chaotische en high-tech visuele stijl.
- Technologische invloed: In cyberpunk werelden is technologie alomtegenwoordig en vaak verweven met het menselijk lichaam en geest. Thema's zoals virtual reality, kunstmatige intelligentie, en bio-engineering zijn vaak aanwezig, waarbij de grens tussen mens en machine vervaagt.
- Sociale thema's: Cyberpunk verkent vaak thema's van vervreemding, machtsmisbruik door bedrijven, en de effecten van technologie op de mensheid. Het presenteert een toekomst waarin technologie zowel een bevrijdend als een onderdrukkend middel kan zijn, vaak binnen een dystopische setting.
Mode en levensstijl
De cyberpunk mode is vaak herkenbaar door zijn futuristische, rebellieuze uitstraling. Het combineert elementen zoals leren kleding, militaire uitrusting, en neon-accessoires. Cyberpunk levensstijl benadrukt een houding van verzet tegen gevestigde systemen, vaak met een focus op individualisme en technologische innovatie.
Invloeden
Cyberpunk is beïnvloed door een breed scala aan bronnen, waaronder sciencefiction, dystopische literatuur, en de snelle technologische vooruitgang van de 20e eeuw. Het genre reflecteert vaak op maatschappelijke en ethische vraagstukken die voortkomen, en biedt een kritische blik op de toekomst van technologie en menselijkheid.
Media
Films
- Akira (1988)
- Blade Runner (1982)
- Blade Runner 2049 (2017)
- Ex Machina (2014)
- Ghost in the Shell (1995)
- Johnny Mnemonic (1995)
- Mr. Nobody (2009)
- The Matrix (1999)
- Robocop (1987)
- Total Recall (1990)
- Tron (1982)
- Upgrade (2018)
Series
- Altered Carbon (2018-2020)
- Black Mirror (2011-heden)
- Cowboy Bebop (1998)
- Dollhouse (2009-2010)
- Electric Dreams (2017-2018)
- Mr. Robot (2015-2019)
- Neon Genesis Evangelion (1995-1996)
- Person of Interest (2011-2016)
- Psycho-Pass (2012-2019)
- The Expanse (2015-2022)
Muziek
- Daft Punk
- Grimes
- Nine Inch Nails
- Perturbator
- The Prodigy
- Vangelis
- Carpenter Brut
- Gunship
- Kavinsky
- Psyclon Nine
Games
- Cyberpunk 2077 (2020)
- Deus Ex (2000)
- Detroit: Become Human (2018)
- Ghostrunner (2020)
- Observer (2017)
- Shadowrun (1993-2015)
- SOMA (2015)
- System Shock (1994)
- The Red Strings Club (2018)
- Watch Dogs: Legion (2020)