Benauwdheid

Gezondheidsklachten? Ga naar een dokter of huisarts! Volg geen adviezen over gezondheidsklachten van het internet op.

Benauwdheid, dyspneu of dyspnoe is het gevoel wanneer je niet genoeg lucht binnenkrijgt. Dit komt meestal door beschadiging aan lichaamsdelen of door ziektes.

Oorzaken

Benauwdheid kan verschillende oorzaken hebben. Het kan komen door:

• Beschadigingen aan het strottenhoofd, de stembanden, de longen, de luchtwegen, het middenrif of het centrale zenuwstelsel.
• Ziektes, zoals anemie of koorts.
• Oververhitting
• Hartfalen
• Astma
• Een longontsteking

Diagnose

Om de ernst van de benauwdheid te bepalen, moet je op de volgende dingen letten:

• Toegenomen ademfrequentie. De ademhalingsfrequentie ligt normaal tussen de 10 en 16 keer per minuut. Bij longontsteking en longoedeem loopt die op tot boven de 25 per minuut. Bij longontsteking (pneumonie) is de ademhaling ook erg oppervlakkig. Daar is een longontsteking vaak aan te herkennen: het snelle en oppervlakkige ademen.
• Kan iemand nog verstaanbaar praten? Hoeveel woorden kan hij zeggen zonder te moeten ademen?
• Het gebruik van hulpademhalingsspieren. Dat zijn spieren in de schouder, de hals en de nek die de inademing ondersteunen. De patiënt zet zich schrap om te ademen. Ademen mag normaal natuurlijk geen moeite kosten.
• Een snelle polsslag en andere verschijnselen als gevolg van adrenaline: angst in de ogen, koud zweet.
• Een blauwe verkleuring rond de mond en de neus (dat heet centrale cyanose).
• Is het ademen te horen? Als het te horen is, is het niet goed, dat heet stridor. Een inspiratoire stridor is een hoorbare inademing. Er is een belemmering ter hoogte van strottenhoofd, trachea (luchtpijp) of bronchiën. Mogelijke oorzaken zijn een vergrote schildklier (struma), slijmvorming in de grote luchtwegen en de aanwezigheid van iets dat er niet thuishoort. Piepen en brommen op de uitademing hoort bij astma en COPD.
• Duurt de uitademing langer dan inademing en kost met name het uitademen moeite? Dat past in het beeld van de astma-aanval. De borstkas blijft staan in inademingsstand. Dat ziet men ook bij longemfyseem (onderdeel van COPD). Daar noemen we het een 'tonvormige' borstkas
• Is er slijmproductie?
• Stokt de ademhaling vanwege pijn? Dat kan verschillende oorzaken hebben. Het kan een verse operatiewond in de buik zijn, een gekneusde rib, het kan komen door prikkeling van het longvlies. Dan ziet men soms ook dat één kant van de borstkas een stuk minder beweegt dan de andere.
• Wordt iemand kortademiger bij plat liggen, en kan hij eigenlijk alleen maar rechtop slapen? Meestal is er dan teveel water (oedeem) in het longweefsel door hartfalen.

Bij patiënten die langdurig kortademig zijn verdient de vochtbalans extra aandacht, omdat via de intensieve ademhaling grote hoeveelheden waterdamp verloren zullen gaan. Ernstige kortademigheid put iemand op den duur uit. Als dan de ademhaling verzwakt en de longen blijven even ziek, dan nemen de problemen met zuurstoftekort heel snel toe. Dat heet ook wel longfalen of 'respiratoire insufficiëntie