Amazing Grace (hymne)
Amazing Grace is een Engelstalig christelijke hymne (een bepaald soort lied). De hymne werd geschreven door de Engelsman John Newton in 1772. In de Engelstalige wereld is Amazing Grace een nog altijd een zeer populair lied, voornamelijk in de Verenigde Staten.
Newton baseerde het lied op zijn eigen leven. Hij groeide niet-religieus op en kreeg te maken met verschillende tegenslagen. Newton diende in de Britse marine en was betrokken bij de Trans-Atlantische slavenhandel. Toen zijn schip in 1748 in een storm raakte voor de Ierse kust, bad hij tot God. Newton overleefde de storm en begon later christelijke theologie te studeren. Ook werd ook een tegenstander van de slavernij. Hij schreef over zijn eigen ervaringen vervolgens het lied Amazing Grace (vrij vertaald als Geweldige genade).
In de Verenigde Staten is Amazing Grace een zeer populair lied onder baptisten en methodisten. Verschillende Amerikaanse artiesten hebben covers van het lied gemaakt, onder wie Aretha Franklin, Elvis Presley en Johnny Cash. Tijdens de burgerrechtenbeweging van de jaren 1950 en 1960 werd het lied ook gebruikt door Afro-Amerikanen.
Geschiedenis
John Newton
Amazing Grace vertelt het verhaal van John Newton en zijn bekering tot het christendom. Newton werd in 1725 geboren. Zijn vader was katholiek, maar had protestantse sympathieën. Zijn moeder was lid van de Anglicaanse Kerk en overleed tot Newton slechts zes jaar oud was. Newtons vader was vaak op zee, waardoor door zijn stiefmoeder werd opgevoed. Vanaf zijn elfde ging hij met zijn vader mee op zee. Newton deed afstand van het christelijk geloof en deed mee aan de slavenhandel.
In maart 1748 raakte zijn schip in een grote storm voor de kust van Ierland. Verschillende zeelieden vielen overboord en het leek er zelfs op dat het schip ten onder zal gaan. Hij zei toen als het schip niet ging, de Heer genade met hen zou hebben. Het schip overleefde de storm en Newton las The Imitation of Christ voordat het schip twee weken later in Ierland aankwam. Newton kwam tot de conclusie dat hij de afgelopen jaren zijn geloof had verwaarloosd. Ook geloofde hij dat God hem een bericht had gestuurd om hem te redden.
Newton trouwde vervolgens met Polly, maar bleef deelnemen aan de slavenhandel. Tijdens één reis werd hij ziek, maar desondanks bleef hij doorgaan. Na drie reizen besloot hij niet meer deel te nemen aan de slavenhandel. Tijdens zijn laatste zeereis viel hij flauw en besloot nooit meer te reizen. Newton besloot vervolgens zijn leven te wijden aan religie. Hij leerde theologie, Grieks en Latijn en werd uiteindelijk priester binnen de Anglicaanse Kerk. Newton was tegen deze tijd een tegenstander van de slavenhandel en schreef zijn belevenissen op. Die belevenissen vormden de basis voor Amazing Grace in 1772. In 1779 werd de tekst van de hymne gepubliceerd. Newton sloot zich hierna aan bij abolitionist William Wilberforce die een einde aan de slavernij in het Britse Rijk wilde maken.
Popularisering
Het lied werd voornamelijk populair in de Verenigde Staten. Tussen 1789 en 1799 ontstonden vier verschillende versies van het lied. Verschillende kerken in de Verenigde Staten gebruikten het lied, waaronder het baptisme, de Nederlandse Hervormde Kerk (ook actief in de VS), het congregationalisme, het methodisme en het presbyterianisme (de Anglicaanse Kerk in de VS). Tijdens de 19e eeuw werd Amazing Grace een belangrijk onderdeel van het Amerikaanse christendom. Dat gebeurde tijdens de zogeheten Second Great Awakening toen de Verenigde Staten een religieuze opleving zagen.
Newton schreef enkel de tekst en niet de muzieknoten. Hierdoor werden er verschillende soorten muziek gebruikt voor de hymne. In 1835 bracht de Amerikaanse componist William Walker de bijbehorende muziektekst (de New Britain tune). Het lied werd tijdens deze periode ook gebruikt voor tegenstanders van de slavernij. Zo schreef Harriet Beecher Stowe in haar boek De hut van Oom Tom (1852) een eigen couplet. In het boek is Oom Tom een slaaf die overtuigd christen is. Hij zingt Amazing Grace op het absolute dieptepunt van zijn leven hopend God hem zal redden. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog werd het lied ook gezongen door Amerikaanse soldaten.
Eerder werd het lied al gezongen door de Cherokee tijdens de Trail of Tears. De Cherokee zijn een inheems volk die oorspronkelijk in de staat North Carolina woonden. Tussen 1830 en 1850 werden zij gedwongen om North Carolina te verlaten en naar Oklahoma te vertrekken. Die reis was extreem zwaar en duizenden mensen stierven. Amazing Grace was een manier om met die tragedie om te gaan.
Tijdens de jaren 1960
Tijdens de jaren 1960 werd het lied gebruikt door de burgerrechtenbeweging in de Verenigde Staten. Die beweging verzette zich tegen de rassensegregatie en tegen discriminatie. Zo zongen demonstranten het lied tijdens een protest in Mississippi in de zomer van 1964 onder leiding van Fannie Lou Hamer. Ook werd het gebruikt tijdens protesten tegen de Vietnamoorlog. Op het Woodstockfestival in 1969 zong Arlo Guthrie het lied.
Tekst
Onderstaande versie laat de originele tekst van John Newton zien. De vrije vertaling is een eigengemaakte letterlijke vertaling van de tekst om de inhoud van de Engelstalige tekst te begrijpen.
Er bestaan ook andere coupletten die later zijn toegevoegd. Een van die coupletten komt uit het boek De hut van Oom Tom van Harriet Beecher Stowe. Dat couplet wordt in veel versies toegevoegd en gaat als volgt:
Invloed
Amazing Grace is een van de meest herkenbare melodieën in de Engelstalige wereld. Het lied heeft een christelijke boodschap. Het gaat over de aflossing van schuld en de redding door God zelfs wanneer iemand slechte dingen heeft gedaan. Buiten het christendom is het lied ook populair. Er bestaan daarom ook seculiere versies van het lied, waarin de verwijzingen naar God verwijderd worden. Zelfs in de Amerikaanse politiek komt het lied voor. Zo werd Amazing Grace gezongen door Garth Brooks op de inauguratie van Joe Biden in 2021. Eerder zong president Barack Obama het lied in 2015 na de schietpartij op een kerk in Charleston, South Carolina. Bij die schietpartij kwamen negen mensen om het leven, waaronder pastor en politicus Clementa C. Pinckney.
Doorheen de jaren hebben verschillende artiesten Amazing Grace opgevoerd, waaronder Elvis Presley, Aretha Franklin, Andrea Bocelli, Destiny's Child, Johnny Cash, Celtic Woman, Carrie Underwood, Alan Jackson, Whitney Houston, Mahalia Jackson en André Rieu.
In 1971 maakte de Nederlandse zangeres Mieke Telkamp met tekstschrijver Karel Hille een Nederlandstalige versie van het lied onder de naam Waarheen, waarvoor. Het lied gebruikt dezelfde melodie als Amazing Grace en is een zeer populair nummer voor begrafenissen.