Canadese Lagerhuisverkiezingen 2025

Canadese Lagerhuisverkiezingen 2025
← 2021
Land	Canada
Datum	28 april 2025
Parlement	Lagerhuis (Canada)
Te verdelen	343 zetels
	zetels
	zetels
	zetels
Kaart
Kabinet
Vorige premier ← Mark Carney (LPC)
Portaal Politiek

De Canadese Lagerhuisverkiezingen 2025 worden gehouden op 28 april 2025. Bij deze verkiezingen worden de 343 leden van het Canadese Lagerhuis verkozen. De Lagerhuisleden voeren hun werk niet alleen uit, maar zijn meestal aangesloten bij een grotere politieke partij die het beste bij hen past.

Achtergrond

De Liberale Partij van Canada van zittend premier Mark Carney neemt het bij deze verkiezingen op tegen de Conservatieve Partij van Canada van Pierre Poilievre. Carney volgde oud-premier Justin Trudeau op 14 maart 2025 op, nadat Trudeau aftrad als premier. In het Canadese systeem is de leider van de grootste partij namelijk automatisch ook de premier, zelfs als er nog geen verkiezingen zijn geweest.

Hoewel de verkiezingen eerst op 20 oktober 2025 zouden worden gehouden, wilde Carney de verkiezingen vervroegen naar 28 april 2025. In Canada mag de premier dat namelijk doen. Hierdoor schreef de gouverneur-generaal, de vervanger van koning Charles III in Canada, de Lagerhuisverkiezingen uit voor 28 april.

Kiesstelsel

Het Canadese Lagerhuis wordt verkozen door middel van een kieskringenstelsel. Hierbij vertegenwoordigt elk parlementslid een specifiek deel van het land. Het voordeel van dit systeem is dat kiezers zo meer betrokken zijn bij de parlementsleden. Toch heeft dit systeem ook een nadeel: de partij met de meeste stemmen hoeft niet altijd de meeste zetels te krijgen. Politieke partijen die verspreid over het land nét genoeg kiezers hebben, hebben bij dit systeem een voordeel. Partijen die héél veel kiezers in een klein gebied hebben zitten, hebben een nadeel. Hierdoor kon het bij de vorige verkiezingen gebeuren dat de Liberalen de meeste zetels kregen, terwijl de Conservatieven meer stemmen kregen. Liberale kiezers bevonden zich namelijk veel verspreider over het land (in Ontario, Québec, Newfoundland en Labrador en aan de gehele Canadese oostkust), terwijl Conservatieve kiezers vooral zaten in drie provincies in het westen van Canada. Dit leidde ertoe dat de Liberale Partij in veel kieskringen met zeer kleine meerderheden de grootste partij werd, terwijl de Conservatieve Partij in een kleiner aantal ridings héél veel stemmen kreeg.

Een vergelijkbaar iets speelde zich af tussen het Québécois-nationalistische Bloc Québécois en de sociaaldemocratische Nieuwe Democratische Partij van Canada. Hoewel de Nieuwe Democraten veel meer stemmen hadden dan het Bloc, kregen de Québécoise nationalisten meer zetels. Dit kwam omdat de Nieuwe Democraten in de centra van grote steden en enkele kieskringen waar de Inuit leven met erg veel stemmen wonnen, terwijl het Bloc Québécois verspreid over Québéc met kleinere meerderheden won.

Het aantal zetels in het Lagerhuis groeide in 2022 van 338 naar 343 zetels. Uit de volkstelling van 2021 bleek namelijk dat het aantal inwoners van Canada was toegenomen. Hierdoor kreeg de provincie Alberta drie zetels meer en kregen de provincies Ontario en Brits-Columbia elk één zetel meer.

Deelnemende partijen

In totaal doen er 15 partijen mee met de verkiezingen. Hieronder staan de zes grootste partijen.

Partij		Partijleider Kieskring		Richting	Stroming
	Liberale Partij van Canada Liberal Party of Canada Parti libéral du Canada (LPC/PLC)		Mark Carney Nepean	Centrum tot centrumlinks	Sociaalliberalisme Progressivisme
	Conservatieve Partij van Canada Conservative Party of Canada Parti conservateur du Canada (CPC/PCC)		Pierre Poilievre Carleton	Centrumrechts tot rechts	Conservatisme Economisch liberalisme
	Bloc Québécois Québécois Blok Quebecer Bloc (BQ)		Yves-François Blanchet Belœil—Chambly	Centrumlinks	Québécois nationalisme Sociaaldemocratie
	Nieuwe Democratische Partij New Democratic Party Nouveau parti démocratique (NDP/NPD)		Jagmeet Singh Burnaby Central	Centrumlinks tot links	Sociaaldemocratie Democratisch socialisme
	Groene Partij van Canada Green Party of Canada Parti vert du Canada		Elizabeth May & Jonathan Pedneault Saanich—Gulf Islands & Outremont	Links	Groene politiek Progressivisme
	Canadese Volkspartij People's Party of Canada Parti populaire du Canada (PPC)		Maxime Bernier Beauce	Radicaal-rechts	Canadees nationalisme Conservatisme

Verkiezingsuitslag

De verkiezingsuitslag zal hieronder worden vermeld.

%= Percentage van het totaal aantal stemmen
◉= Aantal zetels

Partij			Partijleider	2021		2025		Verschil
				%	◉	%	◉	%	◉
	Liberale Partij van Canada	LPC/PLC	Justin Trudeau	32,62%	160	%
	Conservatieve Partij van Canada	CPC/PCC	Erin O'Toole	33,74%	119	%			'
	Nieuwe Democratische Partij	NDP/NPD	Jagmeet Singh	17,83%	25	%
	Bloc Québécois	BQ	Yves-François Blanchet	7,64%	33	%
	Canadese Volkspartij	PPC	Maxime Bernier	4,94%	0	%
	Groene Partij van Canada		Annamie Paul	2,33%	2	%
	overig			0,90%	0	%
totaal				100,00%	338	100,00%	343		+5