No-spel

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Een voorbeeld van een no-spel

Een ander voorbeeld van een no-spel

No-spel (ook wel no genoemd) is een traditionele vorm van theater uit Japan. Die vorm bevat zowel dans als muziek. No-spel is ontstaan in de 14e eeuw en wordt nog geregeld opgevoerd in het land. Hiermee is het no-spel een van de oudste theatervormen die nog opgevoerd worden.

Een typisch no-spel is gebaseerd op een Japans volksverhaal of een werk uit de Japanse literatuur. Ook speelt het bovennatuurlijke vaak een rol. In het no-spel wordt gebruikgemaakt van maskers om de verschillende rollen uit te beelden. Emoties worden gecommuniceerd door middel van handgebaren. Voor no-spel bestaan allerlei regels. Daarom is de vorm eerder gericht op traditie dan op vernieuwing.

Elementen van een no-spel

Een no-spel verschilt erg van westerse toneelstukken. Er zijn specifieke regels en elementen voor een no-spel. Hieronder worden die elementen allemaal uitgelegd. Achter de begrippen is steeds de schrijfwijze in kanji (het traditionele schrift van het Japans) toegevoegd.

Rollen

Twee Kyōgen. Vaak spelen zij korte, komische stukjes tijdens de pauzes. Het doel is om het publiek aan het lachen te krijgen.

In een typisch no-spel zijn er een aantal rollen. Die rollen hebben elk een naam. De rollen kunnen ingedeeld worden aan de hand van vier categorieën:

• Shite (仕手): het hoofdpersonage en de held van het verhaal. In sommige toneelstukken is de shite eerst een mens en later een geest.
  • Shitetsure (仕手連れ): het hulpje van het hoofdpersonage.
  • Kōken (後見): de toneelknechten. Hiervan zijn meestal tussen één en drie aanwezig.
  • Jiutai (地謡): het koor, bestaande uit acht leden.
• Waki (脇): de tegenstander van het hoofdpersonage.
  • Wakitsure (脇連れ): het hulpje van de tegenstander.
• Kyōgen (狂言): dat zijn de acteurs die spelen tijdens de pauzes. Zij spelen dan vaak kleinere, kortere toneelstukjes.
• Hayashi (囃子): dat zijn degene die de muziekinstrumenten bespelen. In het no-spel worden vier instrumenten gebruikt: de fluit, de heupdrum, de schouderdrum en de stokdrum.

Ieder no-spel heeft minstens één shite, één waki, een orkest en een koor nodig. De andere rollen zijn niet altijd aanwezig.

Maskers en kostuums

Een no-speelster in traditioneel kostuum

No-spelers maken gebruik van houten maskers. Die worden vervolgens geschilderd met verf gemaakt van natuurlijke pigmenten. Alle acteurs dragen maskers. Je kunt hierdoor vaak niet hun eigen gezicht zijn. Het masker van de acteur zegt iets over het gender, de rol, de sociale rang en de leeftijd van het personage. Het masker heeft daarnaast één vaste gezichtsuiting. De overige emoties worden gecommuniceerd door middel van handgebaren en tekst. Sommige maskers bevatten echter verschillende uitdrukkingen. Naar mate men naar beneden of naar boven kijkt, verandert de gezichtsuitdrukking voor het publiek.

Daarnaast dragen de acteurs kostuums gemaakt van zijde. Hun kostuums bestaan uit een traditioneel gewaad met geborduurde of geweven patronen. Ook dragen de acteurs vaak pruiken en hoeden. De kostuums moeten overeenkomen met de werkelijkheid. Een samoerai moet dus een kostuum dragen dat in het echt ook door een samoerai gedragen werd. De muzikanten en het koor dragen traditionele kimono's.

Rekwisieten

In het no-spel komen vrijwel geen rekwisieten voor. Het meest gebruikte rekwisiet is de waaier. Waaiers spelen een belangrijke rol in het no-spel.

Andere belangrijke rekwisieten zijn boten, waterputten, altaars en bellen. Van deze grote objecten wordt vaak alleen een omlijning gebruikt.

Theater

Beschrijving

Plattegrond

Hashigakari: Een brug tussen het toneel en backstage. De brug staat ook symbool voor de verbinding tussen twee verschillende werelden. In sommige werelden verschijnen geesten en goden op die brug. In andere toneelstukken wordt de brug juist gebruikt om twee verschillende plaatsen uit te beelden. Plaats waar de kyōgen staat. Plaats waar de andere toneelknechten staan. Plaats waar de speler met de stokdrum staat. Plaats waar de speler met de heupdrum staat. Plaats waar de speler met de schouderdrum staat. Plaats waar de fluitspeler staat. Plaats waar het koor staat. Zitplaats voor de waki. Staplaats voor de waki. Staplaats voor de shite. Shitebashira: De pilaar voor de shite. Metsukebashira: De pilaar die het dichtste bij het publiek staat. Wakibashira: De pilaar voor de waki. Fuebashira: De pilaar voor de fluitspeler.