Volkstuin

Een voorbeeld van een volkstuin in Dordrecht

Een volkstuin een stukje grond wat niet bij een huis ligt. Dit stukje grond kan door mensen gekocht of gehuurd worden. Volkstuinen zijn bedoeld voor mensen die zelf geen tuin hebben of een kleine tuin hebben. Zij kunnen hier dan tuinieren.

Volkstuinen kunnen voor verschillende dingen gebruikt worden. Sommige mensen gebruiken het als moestuin en verbouwen hier groente en fruit. Andere mensen gebruiken hun volkstuin als siertuin met struiken, bomen en bloemen. Daarnaast zijn er mensen die een combinatie van de twee hebben. Volkstuinen kunnen ook allerlei mate hebben. Grotere volkstuinen hebben vaak een tuinhuisje of schuur zelfs een broeikas.

Vaak liggen de volkstuinen in speciale volkstuinencomplexen. Hier vindt je soms wel honderden volkstuinen. Deze complexen vindt je vaak bij parken of net buiten de stad.

Geschiedenis

Twee meisjes werken in een volkstuin in 1960 in Rotterdam.

Volkstuinen ontstonden in Nederland en België in de 19e eeuw. Toen verhuisden steeds meer mensen naar de stad. Op het platteland kwam er daardoor veel grond vrij. Werkenden konden daardoor een klein lapje grond huren om groente te verbouwen of fruitbomen neer te zetten. Ook werden deze volkstuinen gebruikt om te ontspannen. In Nederland werden de eerste volkstuinen in 1838 verhuurd in Franeker. In België besloot Pieter Bortier in 1861 volkstuinen te verhuren.

Na de Eerste Wereldoorlog ontstonden meer volkstuinen en werden zelfs verenigingen opgericht. In zo'n vereniging waren de volkstuinders zelf de baas. Voorheen had de gemeente of een grootgrondbezitter alles te zeggen. Na de Tweede Wereldoorlog naam het aantal mensen met een volkstuin toe. Steeds meer mensen konden in flats, waar je vaak slechts een balkon had. Ook hadden mensen steeds meer geld voor een volkstuin. Volkstuinen waren daarom niet alleen meer om groente te verbouwen. Vanaf de jaren 1950 ontstaan ook siertuinen, waar mensen vooral komen om te genieten.

Toch komen volkstuinen overal ter wereld voor. Ze hebben overal hun eigen ontstaansgeschiedenis. In Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk ontstonden volkstuinen al in de 18e eeuw. In de Verenigde Staten werden volkstuinen pas in de jaren 1970 populair.

Concept

Hoe ziet een volkstuin eruit?

De volkstuin wordt als siertuin gebruikt.

Volkstuinen zijn er in allerlei vormen en mate. Vaak mag de eigenaar van de volkstuin zelf beslissen hoe de tuin eruit ziet en wat hij/zij ermee doet. Toch zijn er ook vaak regels waar de eigenaar zich aan moet houden. Zo hebben veel gemeenten en complexen bepaalde regels. Vaak mag maar een gedeelte van de tuin bedekt zijn met tegels. Ook moet je vergunningen aanvragen voor het bouwen voor een schuur, tuinhuis of broeikas.

Volkstuinen zijn vaak afgescheiden van elkaar door middel van hekjes, heggetjes, sloten of een afwatering. Vaak hebben volkstuinen toegang tot een sloot om planten water te geven. Volkstuinen met een tuinhuisje of broeikas hebben daarnaast een regenton om water in op te vangen. De volkstuinen zijn te bereiken door middel van paden naar de tuin. Aan de voorkant hebben zij meestal een heg of hekje.

Sommige families of vrienden kiezen voor volkstuinen naast elkaar. Soms maken zij zelfs van hun volkstuinen één grote volkstuin.

Soorten volkstuinen

Een voorbeeld van een ecologische volkstuin met groen dak.

Sommige mensen gebruiken hun volkstuin enkel als moestuin. Hier verbouwen ze groente, zoals aardappels, tomaten of andijvie. Ook kunnen ze fruitbomen en andere planten met vruchten hebben, zoals appelbomen, aalbessenstruiken of een kruidentuin. Vaak eten deze mensen zelfs van de groente en het fruit uit hun tuin. Andere mensen hebben van hun volkstuin een siertuin gemaakt. Zij gebruiken het vooral om te genieten van planten en hebben vaak tuinbeelden en soms een vijver. Ook kunnen mensen een gedeelte moestuin of gedeelte siertuin hebben of de planten door elkaar hebben staan.

Ook zijn er tuinen met een bepaald thema. Dit kan geïnspireerd zijn door een cultuur, boek of ideologie. Voorbeelden zijn:

• Een rotstuin
• Een Franse tuin
• Een Engelse tuin
• Een Japanse tuin
• Een ecologische (insectvriendelijke) tuin
• Wildtuinieren

Natuurlijk kunnen mensen ook een combinatie hebben.

Volkstuincomplex

Volkstuinen zijn vaak te vinden om terreinen buiten de stad. Zo'n terrein wordt een volkstuinencomplex genoemd. Hier kun je tientallen tot honderden volkstuinen vinden. Zo'n volkstuincomplex is een vereniging. Grote complexen hebben vaak een klein clubgebouw met soms zelfs een restaurant en/of winkeltje. Ook kunnen verenigingen activiteiten organiseren, zoals een markt, sportwedstrijden, etc.

Vaak wordt het onderhoud aan het complex door de mensen zelf gedaan. Zij houden gemeenschappelijke bloemenperken bij, houden paden schoon of knippen heggen. Een volkstuinencomplex is vaak vrij te betreden tussen bepaalde tijden. Bezoekers kunnen dan wandelen langs de volkstuinen, maar mogen de volkstuinen zelf niet op. Dit is namelijk privéterrein.