Rechtsgebied (term)

Het rechtsgebied of de jurisdictie van een rechtbank is het gebied waarover en waarin die rechtbank recht mag spreken. Met gebied kan het letterlijke gebied worden bedoeld waarover een rechtbank recht mag spreken, maar ook verwezen worden naar het deel van het recht waar een rechtbank over gaat.

Nederland

De rechterlijke indeling is in Nederland opgedeeld in elf arrondissementen en vier ressorten. De elf arrondissementen bestaan om te bepalen waar de 'laagste' rechters, de gewone rechtbanken, recht mogen spreken. De vier ressorten bestaan om aan te geven waar hogere rechters, de gerechtshoven, recht mogen spreken. De hoogste rechter, de Hoge Raad der Nederlanden, spreekt recht over heel Nederland.

Arrondissementen

• Noord-Nederland
  • Rechtbank: Noord-Nederland
  • Provincies: Drenthe, Friesland en Groningen
• Overijssel
  • Rechtbank: Overijssel
  • Provincie: Overijssel
• Gelderland
  • Rechtbank: Gelderland
  • Provincie: Gelderland
• Midden-Nederland
  • Rechtbank: Midden-Nederland
  • Provincies: Flevoland en Utrecht
  • Gemeenten: Blaricum, Gooise Meren, Hilversum, Huizen, Laren en Wijdemeren (liggen in Noord-Holland, maar horen niet bij die rechtbank).
• Noord-Holland
  • Rechtbank: Noord-Holland
  • Gemeenten: Alkmaar, Bergen, Beverwijk, Bloemendaal, Castricum, Den Helder, Dijk en Waard, Drechterland, Edam-Volendam, Enkhuizen, Haarlem, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Heiloo, Hollands Kroon, Hoorn, Koggenland, Landsmeer, Medemblik, Oostzaan, Opmeer, Purmerend, Schagen, Stede Broec, Texel, Uitgeest, Velsen, Waterland, Wormerland, Zaanstad en Zandvoort.
• Amsterdam
  • Rechtbank: Amsterdam
  • Gemeenten: Aalsmeer, Amstelveen, Amsterdam, Diemen, Ouder-Amstel en Uithoorn.
• Haaglanden
  • Rechtbank: Den Haag (tot 2013 's-Gravenhage)
  • Gemeenten: Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk, Den Haag, Delft, Gouda, Hillegom, Kaag en Braassem, Katwijk, Krimpenerwaard, Leiden, Leiderdorp, Leidschendam-Voorburg, Lisse, Midden-Delfland, Nieuwkoop, Noordwijk, Oegstgeest, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Teylingen, Voorschoten, Waddinxveen, Wassenaar, Westland, Zoetermeer, Zoeterwoude en Zuidplas.
• Rotterdam–Rijnmond
  • Rechtbank: Rotterdam
  • Gemeenten: Alblasserdam, Albrandswaard, Barendrecht, Brielle, Capelle aan den IJssel, Dordrecht, Goeree-Overflakkee, Gorinchem, Hardinxveld-Giessendam, Hellevoetsluis, Hendrik-Ido-Ambacht, Hoeksche Waard, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Molenlanden, Nissewaard, Papendrecht, Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam, Sliedrecht, Vlaardingen, Westvoorne en Zwijndrecht.
• Zeeland–West-Brabant
  • Rechtbank: Zeeland–West-Brabant
  • Provincie: Zeeland
  • Gemeenten: Altena, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Bergen op Zoom, Breda, Dongen, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Gilze en Rijen, Goirle, Halderberge, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Moerdijk, Oisterwijk, Oosterhout, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Tilburg, Waalwijk, Woensdrecht en Zundert (liggen in het deel van Noord-Brabant dat bij deze rechtbank is ingedeeld).
• Oost-Brabant
  • Rechtbank: Oost-Brabant
  • Gemeenten: Asten, Bergeijk, Bernheze, Best, Bladel, Boekel, Boxtel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, 's-Hertogenbosch, Heusden, Laarbeek, Land van Cuijk, Maashorst, Meierijstad, Nuenen, Gerwen en Nederwetten, Oirschot, Oss, Reusel-De Mierden, Sint-Michielsgestel, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Vught en Waalre.
• Limburg
  • Rechtbank: Limburg
  • Provincie: Limburg

Ressorten

• Arnhem–Leeuwarden
  • Gerechtshof: Arnhem–Leeuwarden
  • Arrondissementen: Gelderland, Midden-Nederland, Noord-Nederland en Overijssel.
• Amsterdam
  • Gerechtshof: Amsterdam
  • Arrondissementen: Amsterdam en Noord-Holland.
• Den Haag
  • Gerechtshof: Den Haag
  • Arrondissementen: Haaglanden en Rotterdam-Rijnmond.
• 's-Hertogenbosch
  • Gerechtshof: 's-Hertogenbosch
  • Arrondissementen: Limburg, Oost-Brabant en Zeeland–West-Brabant.

Zie ook

• Rechtsgebied (rechtsleer), een deel van het gehele recht.