Lier (muziekinstrument)
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
Een lier (of lyra en lyre in het Engels) is een muziekinstrument dat erg veel lijkt op een kleine harp. De lier staat bekend om zijn gebruik in de Griekse klassieke oudheid en latere perioden.
De snaren zijn gespannen tussen twee armen (soort hoefijzervorm) die vastzitten op een klankkast. Het wordt ook wel een juk luit genoemd, vanwege de dwarsbalk bovenaan waar de snaren vanaf de klankkast naartoe gespannen zijn. Mogelijk is het de eenvoudigere uitvoering van de Cithara, die door beroeps muzikanten werd gebruikt. De lier is verwant aan de citer en latere instrumenten als de luit, gitaar en de eerder genoemde harp. Het is dus een snaarinstrument of tokkelinstrument. Ook toen al werd het instrument bespeeld met een soort plectrum. Dus niet geplukt zoals een harp. De hand en vingers werden gebruikt om snaren te dempen.
Hoe het begon
Mensen in Soemerië (Zuidelijk Mesopotamië) bespeelden de lier al in 2.800 voor Christus. Het was het favoriete instrument van de oude Grieken, die het in verband brachten met de god Apollo, een knappe en getalenteerde musicus. Het werd gebruikt bij het voordragen van gedichten. De vroegste afbeelding van een lier met zeven snaren is gevonden in de beroemde sarcofaag van Hagia Triada (een Minoïsche nederzetting op Kreta, ca. 1400 voor Christus). De kinnor is een oud Israëlitisch muziekinstrument in de lierfamilie, het eerste dat in het Oude Testament wordt genoemd.
Bouw
Een klassieke lier heeft een hol lichaam (klankkast), die in de oud-Griekse traditie is gemaakt van schildpadden. De snaren lopen over een zogeheten brug, die de trillingen van de snaren doorgeven aan de klankkast. De snaar die de laagste toon maakt zit het dichtste bij het lichaam. Bij een harp is dat precies andersom. Omdat de snaren ongeveer even lang waren, werd er een toonverschil bereikt door dikke snaren te gebruikten voor de lage tonen, tot dunne snaren voor de hoge tonen. Deze snaren konden gespannen worden met pennen en waren gemaakt van dierlijke darm. De lier had 4 tot 10 snaren.