Mary Wollstonecraft

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Mary Wollstonecraft rond 1797

Mary Wollstonecraft (Hoxton, 27 april 1759 – Londen, 10 september 1797) was een Engels schrijfster en filosofe. Wollstonecraft is een van de eerste voorvechters van vrouwenrechten. Ze schreef in 1792 A Vindication of the Rights of Woman, of in het Nederlands Een rechtvaardiging van de rechten van vrouwen. In dit pamflet claimt Wollstonecraft dat vrouwen dezelfde rechten als mannen hebben. Wollstonecraft was tevens de moeder van schrijfster Mary Shelley, die later Frankenstein schreef.

Wollstonecraft wordt zowel tot de verlichting als de romantiek gerekend. Ze werd in 1789 aangegrepen door de Franse Revolutie en geloofde in de idealen vrijheid en gelijkheid. De meeste revolutionairen waren echter mannen. Hoewel zij geloofden dat alle mannen dezelfde rechten zouden moeten hebben, vonden velen van hen dat dit niet voor vrouwen gold. Wollstonecraft kwam daarom ook in conflict met veel (mannelijke) revolutionairen, onder wie Jean-Jacques Rousseau.

Tijdens haar leven was Wollstonecraft een controversieel figuur. Ze leefde een onorthodox leven. Na haar dood op 38-jarige leeftijd liet ze vele niet voltooide documenten na. Deze werden uiteindelijk uitgegeven en opgepikt door het feminisme. Veel feministen in de 19e en 20e eeuw bewonderden haar en ze werd een van de vertegenwoordigers van die beweging.

Levensloop

Kinderjaren

Mary Wollstonecraft in 1790

Wollstonecraft werd geboren op 27 april 1759 nabij Londen. Ze was het tweede kind van Elizabeth Dixon en Edward John Wollstonecraft. De familie had een goed inkomen, maar haar vader gaf veel geld uit. Hierdoor maakte het gezin schulden en moest het gezin vaak verhuizen. Haar vader gaf uiteindelijk het geld dat Wollstonecraft zou erven aan de schuldeisers. Haar vader was daarnaast erg gewelddadig en in het gezin vond huiselijk geweld plaats. Wanneer hij dronken was, sloeg hij zijn vrouw. Als tiener lag Wollstonecraft nachtenlang voor de deur van haar ouders slaapkamer om haar moeder te beschermen. Daarnaast voedde ze haar twee jongere zusters op. Toen haar zus Eliza zwanger was en zeer ongelukkig, hielp Wollestonecraft haar vluchten. Dit liet zien dat Wollstonecraft de sociale normen van die tijd wilde veranderen. Haar zus kwam hierdoor in een sociaal isolement, moest hard werken en leefde in armoede.

Gedurende haar leven had Wollstonecraft twee goede vriendinnen. Als eerste was er Jane Arden, met wie ze veel boeken las. Ook woonde ze de lezingen van haar vader voor, die een wetenschapper en filosoof was. Haar andere vriendin was Fanny Blood. Fanny's familie heeft Wollstonecraft opgevoed. In 1778 verliet Wollstonecraft het ouderlijk huis en ging bij de weduwe Sarah Dawson wonen in Bath. Wollstonecraft kon het niet goed met haar vinden en in 1780 keerde ze terug naar huis. Haar moeder was ziek geworden en ze zorgde voor haar. Na haar moeders dood trok ze bij haar vriendin Fanny Blood in. Hoewel Fanny's familie traditioneler was dan zijzelf, vond ze het leuk daar.

Wollstonecraft droomde van een feministische utopie, waar zij samen met Fanny zou wonen. Ze maakten plannen voor het huren van kamers en groeiden op emotioneel vlak naar elkaar toe. Wollstonecraft stichtte een school om voor een inkomen te zorgen. Fanny trouwde echter en verhuisde naar Lissabon in Portugal. In 1785 liet Wollstonecraft de school achter zich.

Stijl en ideeën

A Vindication of the Rights of Women

Wollstonecraft schreef in 1792 het pamflet Een rechtvaardiging van de rechten van vrouwen. Dit pamflet wordt als één van de eerste feministische werken gezien. In de tijd dat Wollstonecraft leefde hadden vrouwen weinig rechten en werden eigenlijk als bezit gezien. Wollstonecraft vond echter dat vrouwen dezelfde rechten als mannen hadden. Wollstonecraft reageert in haar pamflet op (mannelijke) filosofen en politici, die vonden dat vrouwen geen opleiding nodig hadden. Veel mannelijke filosofen van de verlichting en de Franse Revolutie waren het hier ook mee eens. De Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau is hier het bekendste voorbeeld van. Hij vond dat vrouwen ondergeschikt aan de man waren en altijd een man nodig hadden, aangezien ze voor zichzelf geen beslissingen konden nemen. Volgens Wollstonecraft kwam dit omdat vrouwen geen onderwijs krijgen. Door onderwijs te krijgen zouden vrouwen zich bewust worden van deze ongelijkheid en bovendien zelf beslissingen kunnen nemen.

Rousseau was volgens Wollstonecraft bang dat als vrouwen onderwijs kregen, zij meer op mannen zouden lijken en de mannen zouden overheersen. Wollstonecraft schreef:

I do not wish them to have power over men, but over themselves. Ik wens hen (de vrouwen) niet om te heersen over mannen, maar over henzelf.

Met andere woorden, Wollstonecraft vond dat door onderwijs te geven aan vrouwen, vrouwen zelfstandig en onafhankelijk zouden worden. Ze zouden in staat zijn beslissingen te nemen en hadden daar geen man voor nodig. Dit pamflet heeft later grote invloed gehad op het feminisme.