Noordwijk

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Noordwijk, vroeger ook wel geschreven als: Northgo, Norwige, Nortic, Northge en Northeke, is een dorp en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente telt 24.717 inwoners op 1 juli 2006, (bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 51,53 km² (waarvan 16,12 km² water).

De gemeente bestaat uit twee kernen, die van elkaar gescheiden zijn door een groenstrook. Noordwijk aan Zee, vanouds een vissersdorp, is tegenwoordig een badplaats met een lange kuststrook. Noordwijk-Binnen straalt in de oude kern nog de rust uit van vroeger eeuwen. In 1992 is de oude dorpskern aangewezen als beschermd dorpsgezicht op grond van de Monumentenwet. Naast deze twee kernen is er nog het Langeveld, een buurtschap ten noorden van het zeedorp.

In de gemeente Noordwijk is ESTEC gevestigd, een Europees centrum voor ruimteonderzoek en technologie, de grootste vestiging van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Het bezoekerscentrum van ESTEC, Space Expo, is een grote ruimtevaarttentoonstelling.

In het hotel Hotels van Oranje in Noordwijk aan Zee wordt wekelijks het televisieprogramma Business Class van Harry Mens opgenomen. Noordwijk aan Zee heeft een vuurtoren en een KNRM reddingsstation, en kent sinds 1997 een jaarlijks zomerfestival: Opera aan Zee.

De gemeente telt liefst drie muziekverenigingen: Crescendo, Echo der Duinen en Excelsior.

Kernen

De gemeente kent twee officiële kernen:

  • Noordwijk aan Zee
  • Noordwijk-Binnen

Deze kernen zijn altijd los geweest wegens verschil in geloof, beroepen en afstand. Tegenwoordig is slechts een groenstrook het enige element dat beide delen van het dorp van elkaar scheidt.

Noordwijk aan zee

Nachtfoto van de vuurtoren in Noordwijk aan Zee
De Vuurtoren van Noordwijk aan Zee bij daglicht

Noordwijk aan Zee werd gesticht toen rond 1200 de eerste vissers zich in de duinen van Noordwijk vestigden. Tot begin 19e eeuw is de visserij de belangrijkste vorm van inkomsten gebleven.

Later begon de bevolking zich steeds meer op het toerisme te richten. Heden ten dage vinden per jaar 1.000.000 overnachtingen plaats in Noordwijk aan Zee.

Het Nederlands Elftal gebruikt het in Noordwijk aan Zee gelegen hotel Huis ter Duin voor overnachtingen tijdens bijeenkomsten.

Verder bevindt zich in Noordwijk aan Zee een hervormde kerk (1647) met kansel uit de 17e eeuw.

Noordwijk aan Zee is momenteel een van de rijkste stukjes Nederland; het staat op de 12e plaats in de lijst van de top 50 rijkste wijken van Nederland. Een artikel in De Telegraaf (juli 2007) bevestigde dat ook de gemeente hiervan op de hoogte is. De precariobelasting in Noordwijk is de hoogste van heel Nederland.

Bekende Nederlanders die tijdelijk of langer in Noordwijk hebben gewoond of nog steeds wonen zijn o.a.: Corry van Gorp (bekend van humor samen met André van Duin), Pia Beck (een pianiste) en Louis van Gaal, die nog in Noordwijk woont. Ook Freddie Heineken, echte naam: Alfred Henry Heineken (Geboren, Amsterdam 4 november 1923, overleden, Noordwijk 3 januari, 2002) was een bekende inwoner van Noordwijk. Joris Putman, bekend van theater en van de televisieserie "Goede Tijden Slechte Tijden", in de rol van Morris Fischer, woont ook in Noordwijk en is daar geboren en getogen.

Noordwijk-Binnen

Noordwijk-Binnen werd in vroegere tijden vooral gekenmerkt door het werk in de bloembollenteelt. Het grondgebied van Noordwijk bestaat nog steeds voor een groot deel uit geestgronden. Samen met omliggende gemeenten wordt hierdoor de Bollenstreek gevormd.

De marteling van priester Jeroen in 857 heeft ervoor gezorgd dat Noordwijk-Binnen in 1429 door de bisschop van Aartsbisdom Utrecht officieel tot bedevaartplaats is verheven. De katholieke en protestantse kerken van Noordwijk-Binnen dragen zijn naam.

In de uit de 15e eeuw daterende kerk, met driebeukige schip, van Sint Jeroen, staat een hardstenen doopvont met gebeeldhouwde koppen, een preekstoel (uit het midden van de 17e eeuw), een herenbank (1751), een marmeren grafmonument van Dousa (1792) en een ingebouwde toren uit 1320. Op 27 augustus 2005 werd in deze kerk het kerkelijk huwelijk tussen Pieter-Christiaan en Anita van Eijk voltrokken.

Geschiedenis

Eerste bewoning

De eerste sporen van bewoning van Noordwijk zijn terug gevonden 2000 jaar voor Christus.

Noordwijk aan Zee kende zijn eerste echte bewoners omstreeks 1200. Dit waren vermoedelijk vissers.

In 1398 heeft Noordwijk enige tijd stadsrechten gehad. Dit was door de burgers aangevraagd, maar omdat er geen muur om Noordwijk werd aangelegd werden deze rechten weer ontnomen door Graaf Albrecht van Beijeren. Toen was Noordwijk weer een ambachtsheerlijkheid.

Sint Jeroen

In 847 kwam een Schotse Benedictijnse monnik, genaamd Jeroen van Noordwijk, naar Noordwijk. Hij bouwde een kapel en deed missiewerk. In 856 werd hij gevangen genomen door de Noormannen en gemarteld. Op 17 Augustus 856 werd hij onthoofd. Na zijn dood stichtte men rond 980 een Romaanse kapel ter ere van hem. Deze kapel werd kort daarop een bedevaartsoord.

In 1303 werd deze kapel vervangen door een grote stenen kerk. Dit was de voorloper van de huidige Sint Jeroenskerk. In 1429 werd Noordwijk officiëel door de Bisschop van Utrecht tot bedevaartsoord verheven. Het belangrijkste relikwie was de schedel van Sint Jeroen.

In 1450 werd de kerk verwoest na een grote brand. In de de 16e eeuw kwam er een einde aan het bestaan van Noordwijk als bedevaartsoord. De schedel van Sint Jeroen is sindsdien spoorloos. Volgens de overlevering moet zijn schedel in de kerk begraven liggen, maar niemand weet waar. In 1983 werd in de kerk een schedel opgegraven, maar onderzoek heeft aangetoond dat deze schedel van een jonge man was geweest, en dus zeker niet van Jeroen.

Visserij

Noordwijk had in 1474 een vloot van 38 schepen. De vloot met zogenaamde bomschuiten voer uit vanaf het strand. Men ving met name haring, kabeljauw, schelvis, wijting en schol. In 1913 voer voor de laatste maal een bomschuit uit.

Ook Noordwijk-Binnen profiteerde van de visserij door de zogenaamde lijnbanen. Met de lijnbanen werd touw gemaakt.

Bloembollen- en kruidenteelt

In de 18e en 19e eeuw werden in Noordwijk-Binnen kruiden geteeld. Noordwijk-Binnen was het belangrijkste kruidencentrum van Nederland. De kruiden werden verhandeld in Amsterdam en gebruikt voor medicinale toepassingen. Door de opkomst van chemisch bereide geneesmiddelen verdween tegen het einde van de 19e eeuw de kruidenteelt.

Ook bleek in 1880 dat op de zandbodem van Noordwijk zich uitstekend leent voor bloembollenteelt. In totaal vestigde zich in korte tijd 250 bloembollenkwekers in Noordwijk. Hierdoor er veel duinzand afgegraven. Er werden met name tulpen, narcissen en gladiolen verbouwd.

Bijnamen

Er zijn nog veel Noordwijkers met een bijnaam. De bijnamen werden vroeger erg veel gebruikt om onderscheid tussen verschillende personen te maken of gewoon als scheldnaam of iets dergelijks. In Noordwijk is een uitgebreid boek verschenen, waarvan de tweede en laatste druk nog verkrijgbaar is. Zie ook: bijnaam


Badplaats

In 1866 werd Noordwijk een badplaats. Omdat het zeewater medicinale werking scheen te hebben kwamen er mensen met een koetsje een dagje naar het strand. Ook werd in deze tijd de eerste paal van Huis ter Duin geslagen. Tegenwoordig is Noordwijk de nummer drie badplaats van Nederland.

Zetelverdeling gemeenteraad

Bereikbaarheid

Noordwijk is goed te bereiken met vervoer. Het ligt aan de N206 en vlak bij de A44 en kent directe busverbindingen naar onder andere Leiden, Den Haag, Haarlem en Schiphol. Daarnaast is de planning dat de RijnGouwelijn Noordwijk zal aandoen[1].

Evenementen

Sport en recreatie

Door Noordwijk loopt de Europese wandelroute E9, ter plaatse ook North Sea Trail of Hollands Kustpad geheten. De E9 loopt langs de kust van Portugal naar de Baltische staten.

In Noordwijk zijn twee voetbalclubs gevestigd genaamd VV SJC en VV Noordwijk. Verder zijn er onder anderen ook een korfbalvereniging (CKV FLUKS) en een hockeyclub (NHC).

Geboren in Noordwijk

Literatuur

  • J. Kloos (1928). Noordwijk in den loop der eeuwen. Reprint: Noordwijk, Buijze Boek, 1986.
  • Ton Meijer en Cees van der Niet. "Noordwijkse bijnamen". De eerste en tweede druk hebben een andere titel, namelijk: "Noordwijkers bij naam en toenaam" en " NOORDWIJKERS Van 'Aai Toek(ie) tot Dirk 'de Zoute' " : (2e druk, 2005)

Referencies

  1. ↑ Officiële website van de RijnGouwelijn

Externe links

Sjabloon:GemeentenZuid-Holland

Bron: Wikipedia

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Noordwijk&oldid=47131"