Ooievaar
| Ooievaar Ciconia ciconia | |||
|---|---|---|---|
|
| |||
| Niet bedreigd | |||
| Leefgebied | Europa, Noordwest-Afrika, Zuidwest-Azië en zuidelijk Afrika | ||
| Leefomgeving | Waterrijke gebieden en grasland | ||
| Behoort tot de | Ooievaars, Vogels | ||
|
| |||
| |||
.jpg)
Een ooievaar (Ciconia ciconia) is een vogel uit de familie ooievaars (Ciconiidae). De ooievaar wordt ook wel uiver, eiber of stork genoemd.
Het uiterlijk
Een ooievaar is een grote, witte vogel met zwart gekleurde randen bij de vleugels. Ooievaars hebben lange, oranje poten en een lange, puntige, oranje snavel. De jongen hebben een zwarte snavel, die oranje kleurt als ze ouder worden. Mannetjes en vrouwtjes zien er hetzelfde uit, alleen is het mannetje meestal net ietsje groter. Een ooievaar wordt ongeveer tussen de 100 en de 120 cm lang (bek tot en met staart). De spanwijdte (de afstand tussen de vleugelpunten als de vogel zijn vleugels helemaal heeft uitgespreid) van de ooievaar is ongeveer 2 meter breed.
Voedsel
Ooievaars zijn vleeseters en veel diersoorten staan op het menu. Ze eten onder andere:
- regenwormen
- grote insecten
- amfibieën
- jonge vogels (zoals de pullen van eenden)
- mollen
- hagedissen
- kleine zoogdieren
- vissen
- knaagdieren (jonge konijnen en hazen)
Er wordt vaak gedacht dat de ooievaar heel vaak kikkers eet. Dat doen ze eigenlijk maar heel soms.
Verspreiding
De ooievaar leeft in grote delen van Europa en in Amerika.
Voortplanting & nestplaats
Als ooievaars elkaar begroeten en zeggen dat ze van elkaar houden, klepperen ze met hun snavels. Daarbij gooien dan hun kop in hun nek. Ze zijn nesttrouw, elk jaar komt een ooievaar terug naar het nest waar hij het jaar ervoor ook op gebroed heeft. Zo'n nest bouwen ze op een hoge plek, zoals op een kerk, boerderij, boom of een nestpaal.
Trektocht
Ooievaars trekken naar het zuiden om daar te overwinteren. In Nederland en andere landen is in de winter niet genoeg voedsel te vinden. Daarom vliegen de ooievaars soms wel 8000 kilometer naar Afrika om daar te de winter door te brengen. Daar is wel genoeg voedsel te vinden en het is er lekker warm.
Eind augustus gaan de eerste ooievaars op weg. Hoe een ooievaar precies weet wanneer hij moet vertrekken is nog niet helemaal duidelijk. Onderzoekers denken dat het komt doordat de dagen in augustus weer korter worden. Maar helemaal zeker zijn ze daar nog niet van.
Route
De route die ze nemen is altijd het zelfde, dat weten we omdat we een paar ooievaars hebben gevolgd met een zendertje. Ook hiervan weten onderzoekers nog niet helemaal hoe ooievaars weten dat ze de goed vliegen. Waarschijnlijk onthouden ze belangrijke punten die ze onderweg tegenkomen, zoals een bergtop of een rivier. De ooievaars vliegen dus eigenlijk van het ene punt naar het volgende. De ooievaar vliegt zo veel mogelijk over land, hij steekt de Middellandse Zee over bij Gibraltar of hij gaat via Turkije en Israël. Dat heeft te maken met zijn manier van vliegen.
De winter brengt de ooievaar dus door in Afrika, en in februari vliegen ze weer terug naar Nederland. Ze nemen dan weer dezelfde route, in tegenovergestelde richting. Mannetjes gaan wat eerder, zo kunnen ze alvast het nest schoonmaken en repareren voordat het vrouwtje er is.
Vliegen
Vliegen kost veel energie. Daarom maken ooievaars gebruik van de thermiek, opstijgende warme lucht. Door zijn grote vleugels kunnen de ooievaars op de warme lucht naar boven zweven. Als ze eenmaal op grote hoogte zijn laten ze zich weer langzaam naar beneden zweven. Zo gebruiken de ooievaars veel minder energie dan wanneer ze de hele tocht met hun vleugels moeten slaan.
In dit filmpje zie je hoe een ooievaar dat doet.
Onderweg naar Afrika legt hij tijdens zijn zweefvluchten grote afstanden af.
Thermiek ontstaat alleen boven het land, daarom gaan de trekroutes van de ooievaar ook over het land en niet in een rechte lijn naar Afrika. De korte oversteek van Gibraltar naar Afrika kan de ooievaar in één keer overbruggen door gebruik te maken van de thermiek.
Wist je dat...
- ... in het wapen van Den Haag een ooievaar zit?
- ... vroeger dacht werd dat de ooievaars de baby's kwamen brengen?
- ... nog langer geleden mensen dachten dat de ooievaar ongeluk bracht?
- ... het gezegde benen als een ooivaar betekent dat je hele lange benen hebt?