Strijdwagen met zeis
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
Dit artikel is nog niet af. |
De Strijdwagen met zeis of zeiswagen was een strijdwagen met zeisbladen aan elke kant. Het werd gebruikt in de oudheid.
De zeiswagen was een aangepaste strijdwagen. De bladen strekten zich horizontaal uit over ongeveer 1 meter aan weerszijden van de wielen. De Griekse generaal Xenophon (430-354 v.Chr.), een ooggetuige van de slag bij Cunaxa, vertelt over deze strijdwagens: "Deze hadden dunne zeisen die zich onder een hoek vanaf de assen uitstrekken en ook onder de bestuurdersstoel, naar de grond gekeerd". Gekartelde bronzen bladen voor wagenwielen zijn ook opgegraven op pre-keizerlijke Chinese opgravingen in het Zhou-tijdperk.
De zeiswagen werd voor het eerst gebruikt door de Perzen en de strijdwagen werd getrokken door een span van vier paarden en bemand door een bemanning van maximaal drie mannen, een menner (bestuurder) en twee krijgers. Het is een nogal bruut wapen. Theoretisch zou de zeiswagen door infanterielinies (lopende soldaten) ploegen, strijders in tweeën snijden of op zijn minst gaten in de lijn openen die kunnen worden uitgebuit. Een gedisciplineerd leger zou kunnen uiteenwijken als de strijdwagen nadert, en zich dan snel achter de strijdwagen opnieuw vormen, zodat de strijdwagen kan passeren zonder veel slachtoffers te veroorzaken. Oorlogswagens hadden beperkte militair nut. Ze waren meer een verdedigend wapen en waren het meest geschikt tegen infanterie in open vlak land waar de wagenmenners ruimte hadden om te manoeuvreren (bewegen). In een tijd dat cavalerie geen stijgbeugels had en waarschijnlijk geen sporen of een effectief zadel had, hoewel ze zeker zadeldekens hadden, voegden zeisenwagens kracht toe aan een cavalerie-aanval op infanterie. Historische bronnen komen van de infanteriekant van dergelijke gevechten, dat wil zeggen van de kant van de Grieken en Romeinen. In hoeverre dat serieus genomen moet worden is niet zeker. Er zijn maar weinig bronnen.
Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci heeft in zijn tijd ook nagedacht over wagens met snijdende onderdelen. Er zijn geen bronnen waarin gemeld wordt of ze gebruikt zijn.