Gebruiker:Mike1023/Kladblok3

Kaas
Geen afbeelding beschikbaar
Informatie
Alternatieve titel
Schrijver	Willem Elsschot
Illustrator
Vertaler
Taal (origineel)	Nederlands
Land	België
Genre	Ironische novelle Realistische novelle
Datum	1933
ISBN
Leeftijdscategorie
Uitgeverij
Drukker
Aantal verkocht
Vorig boek
Volgend boek
Bijzonderheden
Online-tekst
Portaal Literatuur

Kaas is een novelle van de Vlaamse schrijver Willem Elsschot. Hij publiceerde het boek in 1933. Kaas behoort tot de bekendste werken van Elsschot en is een klassieker binnen de Nederlandstalige literatuur. Ook is het een van de meest succesvolle Vlaamse literaire werken in het buitenland.

Het boek gaat over Frans Laarmans, een klerk in de Antwerpse haven. Hij neemt ziekteverlof en wordt handelaar van Nederlandse kaas in België en Luxemburg. Het boek beschrijft het opzetten van zijn kantoor, maar dat gaat maar stroef. Ook heeft Laarmans één groot probleem: Hij walgt van alle kaas.

In 1999 werd het boek verfilmd door Orlow Seunke onder de titel Kaas.

Samenvatting

Let op! Hieronder staat de samenvatting van een verhaal. Soms is het niet leuk als je al weet hoe het verhaal afloopt!

Een stripmuur in Antwerpen met een muurschildering van Frans Laarmans

Frans Laarmans is een klerk die werkt voor het Antwerpse havenbedrijf General Marine and Shipbuilding Company. Zijn moeder is al erg oud en ligt op sterven. Nadat Laarmans een avond in café is geweest, wordt hij opgehaald door zijn zwager. Samen gaan ze naar het sterftehuis, waar zijn moeder overlijdt. Op de begrafenis komt hij meneer Van Schoonbeke tegen. Van Schoonbeke nodigt Laarmans bij hem thuis uit. Hij biedt Laarmans een nieuwe job aan bij de kaashandel Hornstra uit Amsterdam. Laarmans moet de nieuwe vertegenwoordiger van het bedrijf worden in België en Luxemburg. Laarmans overlegt dat met zijn vrouw die hem aanraadt om zijn baan als klerk niet op te zeggen. Laarmans neemt dan ook ziekteverlof voor drie maanden (vanwege de angst die hij voelt) en begint aan zijn nieuwe job.

Het bedrijf Hornstra stuurt Laarmans tien ton volvette Edammer kaas. Laarmans vrouw is niet overtuigd. Zij vindt de beslissing van Laarmans stom en Laarmans probeert haar met moeilijke woorden te overtuigen. Laarmans begint met het inrichten van zijn kantoortje in het huis. Hij heeft echter geen idee hoe hij de kaas kan verkopen. Van Schoonbekes vrienden verkopen zeven en een halve bol. Laarmans laat sollicitatiebrieven uitschrijven om agenten aan te werven, maar er komen geen reacties. Ook laat hij mooie bestelbonnen drukken, maar er komen geen klanten. Uiteindelijk besluit Laarmans om zelf door Antwerpen te trekken om de kaas te verkopen, maar niemand wil de kaas hebben. Als hij thuiskomt, heeft zijn zoon een hele kist kaas verkocht. Laarmans dochter wordt op school kaasboerin genoemd. Zij wordt gepest, omdat het hele huis naar kaas stinkt. Zelf walgt Laarmans ook van de kaas.

Na twijfelen zegt Laarmans uiteindelijk zijn job als kaashandelaar op. Hij gaat terug naar het havenbedrijf, waar hij warm wordt ontvangen. Thuis wordt er niet meer over kaas gesproken.

Personages

In Kaas komen de volgende personages voor:

• Frans Laarmans, een klerk in de haven van Antwerpen.
• Mevrouw Laarmans, de vrouw van Frans.
• Meneer Van Schoonbeke, een vriend van Frans broer.
• Karel Laarmans, de broer van Frans.
• Jan Laarmans, de zoon van Frans.
• Ida Laarmans, de dochter van Frans.

Achtergrondinformatie

Ontstaan

Elsschot schreef Kaas na de publicatie van Lijmen (1923), een zeer zakelijk boek. Na Kaas zou Elsschot Tsjip (1934) schrijven, een familieroman. Vaak wordt Kaas gezien als een overgangswerk tussen beide boeken, omdat zowel het zakenleven als de familie een rol in het boek speelt.

Overigens komt Frans Laarmans als personage voor in verschillende boeken van Elsschot. Naast Lijmen, Kaas en Tsjip speelt Laarmans een rol in Pensioen (1937), Het been (1938), De leeuwentemmer (1940) en Het dwaallicht (1943). Volgens Elsschot was Laarmans zijn alter ego. Oftewel, Laarmans vertoont veel overeenkomsten met Elsschot. Laarmans rent in de boeken van de ene naar de andere routine en uitdaging. Hij is namelijk onzeker of schaamt zich. Kaas is hierdoor eigenlijk het vervolg op Lijmen, maar toch kunnen de boeken ook allemaal los gelezen worden.

Plaats en tijd

Kaas speelt zich af in de Belgische havenstad Antwerpen. Frans werkt hier voor een havenbedrijf.

Het verhaal speelt zich vermoedelijk tijdens de jaren 1930 af, toen het boek gepubliceerd werd. Desondanks wordt er niet over een specifiek jaartal gesproken in het boek. Het verhaal speelt zich in een periode van iets meer dan 3 maanden af.

Structuur en vertelinstantie

Het boek bestaat uit 24 korte tot zeer korte hoofdstukjes. Het verhaal wordt verteld door Frans (een ik-verteller). Hierdoor is het boek ook op een zeer zakelijke en ironische manier geschreven, omdat Frans een klerk die veel van sarcasme gebruikmaakt.

Thema

Het belangrijkste conflict in het boek is conflict tussen ambitie/avontuur en veiligheid. Laarmans is een klerk in de Antwerpse haven en heeft een gezin. Hierdoor heeft hij een vrij veilig leven, omdat hij een goed inkomen heeft en een vrouw en twee kinderen heeft. Toch wil Laarmans meer. Hij besluit om kaashandelaar te worden om verder te klimmen en nieuwe belevenissen op te doen. De onzekerheid van de zakenwereld is niet goed voor Laarmans, omdat hij ook een onzeker persoon is.

Verfilming

In 1999 werd Kaas verfilmd door Orlow Seunke. Het was een Nederlands-Vlaamse coproductie. In de film wordt Frans Laarmans gespeeld door Josse De Pauw.