Zeeheld

Slag bij Terheide, Jan Abrahamsz. Beerstraten, 1653 - 1666 | Tussen 1652 en 1674 werden er drie zeeoorlogen met Engeland uitgevochten. Hier is de Slag bij Terheide op 10 augustus 1653 weergegeven. In het midden van het schilderij vaart het grootste schip van de Hollandse vloot, de Brederode van admiraal Maerten Harpertsz Tromp. Het vuurt zijn kanonnen af op een Engels schip. Nederland won de slag, maar verloor daarbij zijn aanvoerder Tromp.

Een zeeheld is een persoon die beroemd is geworden door dappere daden, prestaties tijdens gevechten op zee of doordat die persoon een belangrijke ontdekkingsreis had ondernomen.

Koloniaal rijk

De eerste twee landen die in Europa een koloniaal rijk opbouwden, waren Portugal en Spanje. Een koloniaal rijk is een land dat gebieden in andere delen van de wereld heeft veroverd en bestuurd. Deze gebieden, kolonies genoemd, worden vaak gebruikt om grondstoffen te verkrijgen, handel te drijven en de macht en invloed van het moederland te vergroten. Landen met koloniale rijken stuurden vaak hun eigen mensen om deze gebieden te besturen en de lokale bevolking had vaak weinig tot geen zeggenschap.

Portugal en Spanje probeerden elkaar zoveel mogelijk te vermijden, dus hadden ze nog geen zeehelden, alleen ontdekkingsreizigers. Het bevel op zee was meestal in handen van rijke edellieden, waardoor gewone mensen zich niet met hen konden identificeren. Aan het eind van de zestiende eeuw kwamen er nieuwe zeemachten op: Engeland en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Deze landen begonnen hun handel en macht uit te breiden ten koste van Portugal en Spanje, wat leidde tot voortdurende oorlogen.

De 80-jarige oorlog was een lange strijd van 1568 tot 1648 waarin Nederland vocht om vrij te worden van Spanje. Dit conflict leidde uiteindelijk tot de onafhankelijkheid van Nederland. Deze strijd werd niet alleen op het land uitgevochten, maar ook op zee. In die periode werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden erg rijk. Ze kon een sterke vloot bouwen, maar die had natuurlijk goede leiders nodig. Daarnaast ging de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden ook op zoek naar nieuwe landen buiten Europa om handel mee te drijven of zelfs te veroveren.

Belangrijke Hollandse zeevaarders

In 1596 probeerden Nederlandse ontdekkingsreizigers onder leiding van Willem Barentsz een nieuwe vaarroute naar Azië te vinden via het noorden. Hun schip kwam vast te zitten in het ijs bij Nova Zembla, een koude en afgelegen plek. De bemanning moest de winter doorbrengen op het eiland in een zelfgebouwd huis, dat ze Het Behouden Huys noemden. Ze overleefden de strenge kou en het gebrek aan voedsel door te jagen en te improviseren. In het voorjaar konden ze terugkeren naar Nederland. Deze gebeurtenis staat bekend als de overwintering op Nova Zembla en is een belangrijk deel van de Nederlandse geschiedenis.

Een historicus (Prud'homme van Reine) heeft een lijst gemaakt van Nederlandse zeehelden rond de zeventiende-eeuw, de Gouden Eeuw, uit Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De belangrijkste zijn:

1. Michiel Adriaanszoon de Ruyter
2. Maarten Harpertszoon Tromp
3. Cornelis Tromp
4. Pieter Pietersen Heijn
5. Witte Corneliszoon de With
6. Jacob van Wassenaer Obdam
7. Jan van Galen
8. Johan Evertsen de Oude
9. Jacob van Heemskerck
10. Willem Barentsz