Jodendom: verschil tussen versies

Versie van 7 dec 2023 18:33

De Davidster is het belangrijkste symbool van het Jodendom

De synagoge van Amsterdam

Joodse kinderen worden verzameld om naar concentratiekampen en gaskamers gebracht te worden, waar ze waarschijnlijk zullen sterven.

Het jodendom is het geloof van de Joden. Zij wonen voornamelijk in het Midden-Oosten. Joden geloven in God. Zij schrijven zijn naam als יהוה, in ons alfabet JHWH. Deze naam mag je niet uitspreken. Als je God wil zeggen, zeg je Adonai, Elokiem of Hasjem ('ה of השם, let.: de naam).

Ontstaan

Het jodendom is ongeveer 3000-4000 jaar geleden ontstaan, maar het volk heeft niet echt een stichter. Het is voortgekomen uit vele ideeën en gedachten van profeten. De eerste stamvader was Abraham. Er ontstonden 12 Joodse stammen, elke stam werd vernoemd naar één van de 12 zonen van Jakob. Alle stammen hebben in Egypte gewoond. Egypte was toen nog een land dat geregeerd werd door farao's. De Joden waren slaven en moesten werken voor de Egyptenaren. Hier kwam Mozes uit voort, een uitverkorene van God met de opdracht om zijn volk te bevrijden. Hij bevrijdde zijn mensen van de slavernij en ze gingen op de vlucht voor de Egyptenaren. Daarbij gingen ze door de Rode Zee. Volgens de Bijbel bad Mozes tot God. God liet de zee in tweeën splitsen tot aan de andere kant van het water, zodat er een pad ontstond.

Tijdens deze reis, ook door de woestijn, beklom Mozes de berg Sinaï om Gods woord te horen. Hij bleef 40 nachten (dus 41 dagen) op de berg en kwam terug met 2 stenen tafelen (een tafel is hier een stenen plaat). Daarop stonden de tien geboden (עֲשֶׂרֶת הַדִבְּרוֹת, letterlijk vertaald: de 10 gesproken). Deze 10 geboden zouden voortaan de leefregels van de Joden vormen. Jozua was de opvolger van Mozes en die mocht het Beloofde Land veroveren.

Enkele eeuwen later leefde koning David. Hij wordt gezien als de grootste joodse koning ooit. Hij is ook degene geweest die Jeruzalem heeft veroverd. Zijn zoon Salomo heeft de tempel laten bouwen. In die tijd was het normaal dat volkeren elkaar bevochten in oorlogen. Dat gold ook voor de joden. Rond 721 voor Christus zijn de meeste van de 12 stammen vermoord. De belangrijkste overgebleven stam was Juda. Sindsdien spreken we over Joden. In 585 voor Christus werd ook deze stam veroverd en werd de tempel van Jeruzalem vernietigd. Die is weer herbouwd in de tijd van Jezus. De Romeinen hebben die een kleine 30 jaar na het leven van Jezus weer vernietigd tijdens de joodse opstand. Na een tweede joodse opstand tussen 132 en 135 na Christus, moesten alle joden het land uit. Dat wordt de diaspora genoemd. Sindsdien leefde de joden steeds als een minderheid tussen andere volkeren. Dat ging soms goed, maar soms ook niet. Nog weer later kwamen er zogeheten pogroms. Dit zijn gewelddadige aanvallen op de joden, waarbij hun woonomgeving werd vernietigd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog liet Adolf Hitler een kleine 6 miljoen joden oppakken, transporteren en vermoorden, vaak in gaskamers. In 1948 werd de staat Israël opgericht, met Ben-Gurion als eerste minister-president.

Hebreeuwse Bijbel

Het heilige boek van de joden is de Hebreeuwse Bijbel. Het boek staat vol met verhalen over joodse personen van enkele duizenden jaren geleden. Hoe boek wordt nog steeds heel veel gelezen. Ook binnen het christendom wordt het veel gelezen. De Hebreeuwse Bijbel wordt er het Oude Testament genoemd. Daardoor is de christelijke Bijbel voor een groot deel hetzelfde als de Hebreeuwse Bijbel. Beide boeken beginnen met Genesis, waar het scheppingsverhaal in staat. Ook op het heilige boek van de islam heeft de Hebreeuwse Bijbel veel invloed gehad.

Gebeden en feestdagen

De joden bidden op doordeweekse dagen drie keer.

De drie traditionele gebeden van de dag:

Sjacharit (שחרית) 's ochtends
Mincha (מנחה) 's middags
Ma'ariv (מעריב) 's avonds

Zaterdag is de rustdag van de joden, de sjabbat. Dat is net hetzelfde als de zondag bij de christenen. Op een Sjabbatochtend wordt er ook nog een Moessaf aan het Sjacharit gebed toegevoegd. Moessaf is een extra gebed dat op Sjabbat wordt toegevoegd.

Er zijn een aantal Joodse feestdagen, zoals Pesach (uittocht uit Egypte), Chanoeka (het lichtjesfeest), Rosj Hasjana (Joods nieuwjaar) en de belangrijkste: Jom Kippoer.

Een gebedshuis voor joden heet een synagoge.

Bekende mensen

De mensen uit de Bijbel zijn wereldberoemd. Dat zijn Abraham, Mozes, David, Jezus en Paulus, maar er zijn er veel meer. Andere bekende joden zijn Albert Einstein en Karl Marx. Een van de bekendste Joodse mensen van de afgelopen eeuw is Anne Frank. Een Joods meisje dat in de Tweede Wereldoorlog is vermoord door de nazi's.

Vervolgingen

In de loop van de geschiedenis hadden de Joden het vaak niet makkelijk. Het is door de Romeinen dat de joden uit hun land werden gezet. Dat gebeurde een kleine 2000 jaar geleden. Joden waren altijd een minderheid in de landen waar ze woonden. Ze hadden hun eigen gebruiken en overtuigingen. Daarom werden ze nogal eens scheef aangekeken. Soms gingen ze in aparte woonwijken wonen en als er iets mis ging kregen de Joden de schuld. Met name in de 20^ste eeuw zijn er veel Joden vermoord, tijdens de Holocaust. De nazi's gingen alle huizen langs tijdens zogenaamde razzia's en namen dan Joden mee. Deze werden op de trein gezet naar concentratiekampen in Oost-Europa, meestal Polen. Eenmaal in zo'n concentratiekamp aangekomen werden de mannen van de vrouwen en kinderen gescheiden. Mensen die nog sterk genoeg waren om te kunnen werken, moesten zwaar werk verrichten. Zwakkere mensen, zoals ouderen en kinderen, werden vaak meteen naar de gaskamers gebracht. Ze moesten zich uitkleden en de gaskamers inlopen, die wel wat weg hadden van douchecabines. Er kwam alleen geen water uit de douchekoppen, maar giftig gas, waardoor ze stierven. Er zijn nog steeds niet zoveel Joden als voor de Tweede Wereldoorlog.

Israël

Hoewel het joodse volk meer dan 1800 jaar niet in hun eigen land konden wonen, bleven ze hun geloof behouden. Na de oorlog vond de wereldgemeenschap, en dan vooral de Verenigde Staten dat de Joden een eigen land mochten krijgen. Hoewel de Arabieren dit niet wilden, is de joodse staat toch gesticht. Er zijn toen veel Joden naar Israël geëmigreerd (Dit wordt ook wel Aliya (עלייה) genoemd). Ook veel Joden uit islamitische landen zijn naar Israël verhuisd. Israël is het enige land ter wereld met een Joodse meerderheid. Sinds de stichting van de joodse staat is het land 4 maal in oorlog geweest met omringende Arabische landen. De laatste keer was in 1967. Toen hebben de joden het oostelijke deel van Jeruzalem veroverd.

Buitenaards leven

Binnen het jodendom ging het al in de 13^e eeuw over buitenaards leven. Toen dachten de mensen dat de omvang van het universum enig besef geeft aan Gods grootheid. Rabbi Albo zei dat buitenaardse wezens geen zelfstandige betekenis hebben, omdat het heelal voor de mensen is geschapen. Het jodendom sluit het bestaan van buitenaards leven niet uit, maar welk nut hebben deze schepselen en werelden? De Kabbala geeft daar antwoord op: „Iedere Tsaddiek (heilige) krijgt een ster, waarin hij zijn spirituele capaciteiten kan ontplooien. De wijzen voorzagen een overbevolkte aarde en dat deze te weinig ruimte zou bieden voor alle Tsaddiekiem.”

Videoclips

Externe links

	Wereldreligies
Bahai · Boeddhisme · Christendom · Confucianisme · Hindoeïsme · Islam · Jaïnisme · Jodendom · Shintoïsme · Sikhisme · Taoïsme

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 [[Bestand:EsnogaAmsterdam.jpg|300px|miniatuur|De [[synagoge]] van Amsterdam]]
 [[Bestand:Children rounded up for deportation.JPG|300px|miniatuur|Joodse kinderen worden verzameld om naar [[concentratiekamp]]en en [[gaskamer]]s gebracht te worden, waar ze waarschijnlijk zullen sterven.]]
-Het '''jodendom''' is het geloof van de Joden. Zij wonen voornamelijk in het Midden-Oosten. Joden geloven in [[God]]. Zij schrijven zijn naam als יהוה, in ons alfabet JHWH. Deze naam mag je niet uitspreken. Als je God wil zeggen, zeg je ''Adonai, Elokiem of Hasjem ('ה of השם, let.: de naam)''.
+Het '''jodendom''' is het geloof van de Joden. Zij wonen voornamelijk in het [[Midden-Oosten]]. Joden geloven in [[God]]. Zij schrijven zijn naam als יהוה, in ons alfabet JHWH. Deze naam mag je niet uitspreken. Als je God wil zeggen, zeg je ''Adonai, Elokiem of Hasjem ('ה of השם, let.: de naam)''.
 ==Ontstaan==