Spoorlijn: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
(Aanvulling)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Trein 032.jpg|300px|thumb|Een spoorweg]]
+
[[Bestand:Trein 032.jpg|300px|thumb|Een spoorweg]]{{Werk}}
De '''spoorlijn''', '''spoorweg''' of '''spoorbaan''' is een soort weg waarover [[Trein|treinen]] rijden. Het spoor bestaat uit 2 stalen staven, de rails. De rails zijn vastgezet op bielzen (dwarsliggers). Hierover rijden de treinen.
+
De '''spoorlijn''', '''spoorweg''' of '''spoorbaan''' is een soort weg waarover [[Trein|treinen]] rijden. Het spoor bestaat uit 2 stalen staven, de [[rails]]. De rails zijn vastgezet op bielzen (dwarsliggers). Hierover rijden de treinen.
   
 
De eerste spoorwegen waren [[Paardenspoorweg|paardenspoorwegen]], die vooral werden gebruikt bij de [[mijnbouw]].
 
De eerste spoorwegen waren [[Paardenspoorweg|paardenspoorwegen]], die vooral werden gebruikt bij de [[mijnbouw]].
   
  +
== Geschiedenis ==
  +
In 1784 bouwde ''William Murdoch'', een Schotse uitvinder, een kleinschalig prototype van een [[stoomlocomotief]] in [[Birmingham (Verenigd Koninkrijk)|Birmingham]]. ''William Reynolds'' stelde rond 1787 een stoomlocomotief ware grootte voor. Een vroeg werkend model van een stoomtreinlocomotief werd in 1794 ontworpen en gebouwd door stoombootpionier ''John Fitch'' in de [[Verenigde Staten|VS]].  Zijn stoomlocomotief gebruikte flenswielen geleid door rails of sporen. Het model bestaat nog steeds bij de ''Ohio Historical Society Museum'' in Colombus, [[Ohio]]. Of de datum van deze locomotief klopt wordt door sommige experts betwist en een werkbare stoomtrein zou moeten wachten op de uitvinding van de hogedrukstoommachine door ''Richard Trevithick'', die een pionier was in het gebruik van stoomlocomotieven.
  +
  +
De eerste werkende stoomlocomotief was de ''Coalbrookdale-locomotief'' , gebouwd door Trevithick in 1802. Het werd gebouwd voor de ''Coalbrookdale - ijzerfabriek'' in ''Shropshire'' in het [[Verenigd Koninkrijk (land)|Verenigd Koninkrijk]], hoewel er geen gegevens zijn over het werken daar. Op 21 februari 1804 vond de eerste geregistreerde treinreis per stoomtrein plaats toen een andere locomotief van Trevithick een trein over de 1,321 km lange tramlijn sleepte vanaf de ijzerfabriek Pen-y-darren, in de buurt van Merthyr Tydfil, naar Abercynon in [[Wales|Zuid-Wales]]. Onder begeleiding van ''Andrew Vivian'' liep de trein met wisselend succes. Het ontwerp bevatte een aantal belangrijke vernieuwingen, waaronder het gebruik van hogedrukstoom, waardoor het gewicht van de machine werd verlaagd en de werkkracht werd verhoogd.
  +
[[Bestand:Locomotive trevithick.svg|miniatuur|Locomotief van Trevithick 1804]]
  +
Trevithick bezocht de omgeving van [[Newcastle]] in 1804 en had een nieuwsgierig publiek van eigenaren en ingenieurs van mijnen (kolenmijnen). Het bezoek was zo succesvol dat de kolenmijnspoorwegen in Noordoost-Engeland het leidende centrum werden voor experimenten en ontwikkeling van de stoomlocomotief. Trevithick zette zijn eigen stoomvoortstuwingsexperimenten voort met een ander trio locomotieven, en eindigde met de ''Catch Me Who Can'' in 1808.
  +
  +
=== George Stephenson ===
  +
[[Bestand:StocktonDarlingtonOpening.jpg|links|miniatuur|Opening van de Stockton Darlington Railway]]
  +
[[George Stephenson]], een voormalige [[mijnwerker]] die als machinebouwer werkte bij de ''Killingworth kolenmijn'', ontwikkelde zestien Killingworth locomotieven, waaronder ''Blücher'' in 1814, een andere in 1815, en de ''Killingworth Billy'' in 1816. Hij bouwde ook ''The Duke'' in 1817 voor de ''Kilmarnock and Troon Railway'', de eerste stoomlocomotief die in Schotland werkte en daarmee het eerste spoorwegbedrijf voor goederenvervoer.
  +
  +
In 1825 bouwde Stephenson ''Locomotion No. 1'' voor de ''Stockton and Darlington Railway'', Noordoost-Engeland, de eerste openbare personen en goederen stoomtrein ter wereld. In 1829 bouwde zijn zoon Robert Stephenson in Newcastle ''The Rocket'' , die meedeed en de Rainhill Trials won. Dit succes leidde ertoe dat het bedrijf opkwam als de vooraanstaande bouwer van stoomlocomotieven die worden gebruikt op spoorwegen in het VK, de VS en een groot deel van Europa. De Liverpool and Manchester Railway werd een jaar later geopend en maakte exclusief gebruik van stoomkracht voor passagiers- en goederentreinen .
   
{{Beginnetje}}
 
   
 
[[Categorie:Trein]]
 
[[Categorie:Trein]]

Versie van 22 apr 2022 10:57

Een spoorweg
Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.

De spoorlijn, spoorweg of spoorbaan is een soort weg waarover treinen rijden. Het spoor bestaat uit 2 stalen staven, de rails. De rails zijn vastgezet op bielzen (dwarsliggers). Hierover rijden de treinen.

De eerste spoorwegen waren paardenspoorwegen, die vooral werden gebruikt bij de mijnbouw.

Geschiedenis

In 1784 bouwde William Murdoch, een Schotse uitvinder, een kleinschalig prototype van een stoomlocomotief in Birmingham. William Reynolds stelde rond 1787 een stoomlocomotief ware grootte voor. Een vroeg werkend model van een stoomtreinlocomotief werd in 1794 ontworpen en gebouwd door stoombootpionier John Fitch in de VS.  Zijn stoomlocomotief gebruikte flenswielen geleid door rails of sporen. Het model bestaat nog steeds bij de Ohio Historical Society Museum in Colombus, Ohio. Of de datum van deze locomotief klopt wordt door sommige experts betwist en een werkbare stoomtrein zou moeten wachten op de uitvinding van de hogedrukstoommachine door Richard Trevithick, die een pionier was in het gebruik van stoomlocomotieven.

De eerste werkende stoomlocomotief was de Coalbrookdale-locomotief , gebouwd door Trevithick in 1802. Het werd gebouwd voor de Coalbrookdale - ijzerfabriek in Shropshire in het Verenigd Koninkrijk, hoewel er geen gegevens zijn over het werken daar. Op 21 februari 1804 vond de eerste geregistreerde treinreis per stoomtrein plaats toen een andere locomotief van Trevithick een trein over de 1,321 km lange tramlijn sleepte vanaf de ijzerfabriek Pen-y-darren, in de buurt van Merthyr Tydfil, naar Abercynon in Zuid-Wales. Onder begeleiding van Andrew Vivian liep de trein met wisselend succes. Het ontwerp bevatte een aantal belangrijke vernieuwingen, waaronder het gebruik van hogedrukstoom, waardoor het gewicht van de machine werd verlaagd en de werkkracht werd verhoogd.

Locomotief van Trevithick 1804

Trevithick bezocht de omgeving van Newcastle in 1804 en had een nieuwsgierig publiek van eigenaren en ingenieurs van mijnen (kolenmijnen). Het bezoek was zo succesvol dat de kolenmijnspoorwegen in Noordoost-Engeland het leidende centrum werden voor experimenten en ontwikkeling van de stoomlocomotief. Trevithick zette zijn eigen stoomvoortstuwingsexperimenten voort met een ander trio locomotieven, en eindigde met de Catch Me Who Can in 1808.

George Stephenson

Opening van de Stockton Darlington Railway

George Stephenson, een voormalige mijnwerker die als machinebouwer werkte bij de Killingworth kolenmijn, ontwikkelde zestien Killingworth locomotieven, waaronder Blücher in 1814, een andere in 1815, en de Killingworth Billy in 1816. Hij bouwde ook The Duke in 1817 voor de Kilmarnock and Troon Railway, de eerste stoomlocomotief die in Schotland werkte en daarmee het eerste spoorwegbedrijf voor goederenvervoer.

In 1825 bouwde Stephenson Locomotion No. 1 voor de Stockton and Darlington Railway, Noordoost-Engeland, de eerste openbare personen en goederen stoomtrein ter wereld. In 1829 bouwde zijn zoon Robert Stephenson in Newcastle The Rocket , die meedeed en de Rainhill Trials won. Dit succes leidde ertoe dat het bedrijf opkwam als de vooraanstaande bouwer van stoomlocomotieven die worden gebruikt op spoorwegen in het VK, de VS en een groot deel van Europa. De Liverpool and Manchester Railway werd een jaar later geopend en maakte exclusief gebruik van stoomkracht voor passagiers- en goederentreinen .

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Spoorlijn&oldid=713266"