Surrealisme

Dit artikel is (gedeeltelijk) geschreven door Pabo-studenten van de MarnixAcademie en blijft in ieder geval staan tot de beoordeling is gegeven.

Surrealisme is een kunststroming uit de 20^ste eeuw, van 1924 tot 1946 om precies te zijn. Een kenmerk van deze kunststroming is dat er geen verbanden te zien zijn in een schilderij, eigenlijk is het een beetje een ‘rommeltje’ op het eerste gezicht. Ook probeert de kunstenaar je soms op het verkeerde been te zetten, door dingen te laten zien die eigenlijk helemaal niet kunnen. Hun doel is om je onwerkelijke dingen te laten zien die niet mogelijk zijn in de normale wereld.

Hoe het begon

Het begon allemaal in 1924. Dit wordt ook wel het geboortejaar van het surrealisme genoemd. In dat jaar schrijft André Breton een manifest over het surrealisme. Een manifest is een tekst waarin een duidelijk standpunt wordt gegeven. Dit manifest noemde hij ‘Manifeste du Surréalisme’. Hierin schreef André Breton wat het surrealisme precies inhield en welke uitgangspunten de kunst had. In dit geval: “wat is surrealisme?” Letterlijk betekent ‘sur’ in het Frans ‘boven’ en ‘realisme’ ‘werkelijkheid’. Surrealisme betekent dus: boven de werkelijkheid.

De interesse voor surrealisme kwam ook door de Eerste Wereldoorlog. Men hield van de ‘droomwereld’ die de kunstenaars schilderden, zo hoefden ze niet meer aan de verschrikkelijke oorlog te denken. Ze konden wegdromen bij de bijzondere, aparte, schilderijen. Ook na de Tweede Wereldoorlog was de kunststroming nog steeds populair om dezelfde reden.

Beeld van Dalí's gesmolten klokken

Sigmund Freud

De kunststroming ‘surrealisme’ was geïnspireerd door de ideeën van Sigmund Freud. Sigmund Freud was een psychiater, hij zocht naar onverklaarbare kwalen bij mensen door hun dromen goed te bestuderen. Freud zei dat een groot deel van je wie je bent (je onderbewuste), wel 90%, niet zichtbaar is voor andere mensen en je ook niet vaak gebruikt. De andere 10%, je bewuste, is wat je aan iedereen laat zien en dus vaak gebruikt, zoals bijvoorbeeld logisch nadenken.

Surrealisten wilde hun verstand (hun brein) uitschakelen, werken met hun onderbewuste. Zodat ze niet meer logisch konden nadenken. Zodat ze hun geest zijn vrije gang konden laten gaan. De kunstenaars hadden hier hun eigen manieren voor bedacht, zoals ‘doodlen’: tekenen zonder dat je weet wat het precies gaat worden.

Salvador Dalí

Salvador Dalí is een van de bekendste surrealistische kunstenaars ter wereld. Dalí schilderde zijn dromen en fantasieën na, dit was een van zijn inspiratiebronnen. Hij schilderde zo precies dat het bijna een foto leek.

Als je goed naar de werken van Salvador Dalí kijkt kun je zien dat hij dubbele beelden heeft geschilderd in zijn schilderijen. Vanaf een afstandje lijkt het bijvoorbeeld een rots, maar als je van dichtbij kijkt zie je dat het ook een persoon is. 

Nog meer surrealisten

Naast Salvador Dalí zijn er nog meer surrealisten die in dezelfde tijd als Dalí leefden. Zoals: Rene Magritte, Paul Delvaux, Joan Miró, Frida Kahlo en Max Ernst. Zij hadden weer een hele andere manier om inspiratie op te doen. Zoals bijvoorbeeld Rene Magritte; hij maakte van alledaagse voorwerpen vreemde schilderijen die niet in het echt mogelijk zouden kunnen zijn.

Lady Gaga

Het surrealisme van nu

Veel surrealisten zijn inmiddels overleden, maar de kunststroming is dat nog niet. Er wordt nog steeds veel kunst gemaakt met als inspiratiebron het surrealisme, maar tegenwoordig zie je ook veel van de kunststroming terug in bijvoorbeeld reclames, producten en in de mode. Zoals bijvoorbeeld deze creatie van Lady Gaga op de foto hiernaast.

Bronnen

• Surrealisme. (2013, 15 februari). Geraadpleegd van https://www.kunstkijker.org/kunst/stroming_bekijken.php?stroming_id=63
• Kunstbus. (2017, 7 januari). Surrealisme. Geraadpleegd op 31 oktober 2017, van http://www.kunstbus.nl/kunst/surrealisme.html
• Honour, H., & Fleming, J. (2010). Algemene kunstgeschiedenis. Amsterdam, Nederland: J.M Meulenhoff.
• Breton, A. (1934, 1 juni). What is surrealism? Geraadpleegd van http://peculiarmormyrid.com/wp-content/uploads/2015/04/what_is_surrealism.pdf
• ARTtube. (2017, 8 februari). Mad about Surrealism [Video]. Geraadpleegd van https://vimeo.com/203174203