Rasp (muziekinstrument): verschil tussen versies
(Rasp (muziekinstrument) afgerond) |
k (clean up, typos fixed: Yucatan → Yucatán) |
||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
De meeste '''raspen,''' schrapers of krabbers als [[slaginstrument]], zijn afgeleid van de Latijns-Amerikaanse Güiro. Deze Güiro bestaat uit een open, holle [[kalebas]] met parallelle inkepingen die aan één kant zijn uitgesneden. Het wordt gespeeld door met een stok of tanden (zie foto) langs de inkepingen te wrijven om een ratelgeluid te produceren. | De meeste '''raspen,''' schrapers of krabbers als [[slaginstrument]], zijn afgeleid van de Latijns-Amerikaanse Güiro. Deze Güiro bestaat uit een open, holle [[kalebas]] met parallelle inkepingen die aan één kant zijn uitgesneden. Het wordt gespeeld door met een stok of tanden (zie foto) langs de inkepingen te wrijven om een ratelgeluid te produceren. | ||
| − | De güiro wordt veel gebruikt in [[Puerto Rico]], [[Cuba]] en bij andere vormen van [[Latijns-Amerika | + | De güiro wordt veel gebruikt in [[Puerto Rico]], [[Cuba]] en bij andere vormen van [[Latijns-Amerika]]anse muziek, en speelt een hoofdrol in de typische ritmesectie van belangrijke genres als son, trova en [[Salsa (muziek)|salsa]]. Het spelen van de güiro vraagt meestal om zowel lange als korte geluiden, gemaakt door op en neer te schrapen in lange of korte slagen. |
De güiro wordt, net als de [[maracas]], vaak bespeeld door een zanger. Het is nauw verwant aan de Cubaanse ''guayo'', Dominicaanse ''güira'' en Haïtiaanse ''graj'' die van metaal zijn gemaakt en lijken op een keukenrasp. Andere instrumenten die vergelijkbaar zijn met de guiro zijn de Colombiaanse ''guacharaca'' , de Braziliaanse ''reco-reco'', de ''quijada'' (kaakbeen van de koe) en de ''frottoir'' (Frans) of ''fwotwa'' (Frans Creools) een soort [[wasbord]]. | De güiro wordt, net als de [[maracas]], vaak bespeeld door een zanger. Het is nauw verwant aan de Cubaanse ''guayo'', Dominicaanse ''güira'' en Haïtiaanse ''graj'' die van metaal zijn gemaakt en lijken op een keukenrasp. Andere instrumenten die vergelijkbaar zijn met de guiro zijn de Colombiaanse ''guacharaca'' , de Braziliaanse ''reco-reco'', de ''quijada'' (kaakbeen van de koe) en de ''frottoir'' (Frans) of ''fwotwa'' (Frans Creools) een soort [[wasbord]]. | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
== Gebruik == | == Gebruik == | ||
| − | In heel Latijns-Amerika en het Caribisch gebied is de güiro te vinden in een verscheidenheid aan traditionele volksdansmuziek en gebruikt in dansensembles en religieuze festivals. Op het schiereiland | + | In heel Latijns-Amerika en het Caribisch gebied is de güiro te vinden in een verscheidenheid aan traditionele volksdansmuziek en gebruikt in dansensembles en religieuze festivals. Op het schiereiland Yucatán wordt de güiro gebruikt in twee Maya-dansen, de mayapax en de jarana .In [[Cuba]] wordt de güiro gebruikt in het genre danzón. In [[Puerto Rico]] wordt de güiro vaak geassocieerd met de muziek van de jíbaro en wordt deze gebruikt in de muzikale genres van de plena, de seis en de danza. Aan de Caribische kust werd de güiro gebruikt bij traditionele volksdans- en cumbiamuziek en wordt nog steeds gebruikt in moderne cumbiamuziek. In [[Panama]] komt de güiro voor in volksdansen zoals de merjorana en cumbia. |
== Raspen in allerlei soorten en maten == | == Raspen in allerlei soorten en maten == | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Bestand:Guiro cubano.jpg|[[Cuba | + | Bestand:Guiro cubano.jpg|[[Cuba]]anse güiro |
Bestand:Modern fibreglass guiro.jpeg|Moderne glasvezel güiro | Bestand:Modern fibreglass guiro.jpeg|Moderne glasvezel güiro | ||
Bestand:Brazilian güiro, or "reco-reco".jpg|[[Brazilië|Braziliaanse]] reco-reco van metalen veren | Bestand:Brazilian güiro, or "reco-reco".jpg|[[Brazilië|Braziliaanse]] reco-reco van metalen veren | ||
Bestand:Guiro Latin percussion.jpg|Kinder güiro | Bestand:Guiro Latin percussion.jpg|Kinder güiro | ||
Bestand:Guiro9.png|[[Mexico (land)|Mexicaanse]] güiro | Bestand:Guiro9.png|[[Mexico (land)|Mexicaanse]] güiro | ||
| − | Bestand:Guacharaca.png|[[Colombia | + | Bestand:Guacharaca.png|[[Colombia]]anse Guacharaca van een kleine palmboomstam |
Bestand:Güayo (5093952811).jpg|Metalen güayo of ralladera uit [[Cuba]] | Bestand:Güayo (5093952811).jpg|Metalen güayo of ralladera uit [[Cuba]] | ||
Bestand:180 Museu de la Música, el Bosc.jpg|Güiro uit [[Peru]] in het Muziekmuseum van [[Barcelona]] | Bestand:180 Museu de la Música, el Bosc.jpg|Güiro uit [[Peru]] in het Muziekmuseum van [[Barcelona]] | ||
Versie van 14 mei 2021 17:52
De meeste raspen, schrapers of krabbers als slaginstrument, zijn afgeleid van de Latijns-Amerikaanse Güiro. Deze Güiro bestaat uit een open, holle kalebas met parallelle inkepingen die aan één kant zijn uitgesneden. Het wordt gespeeld door met een stok of tanden (zie foto) langs de inkepingen te wrijven om een ratelgeluid te produceren.
De güiro wordt veel gebruikt in Puerto Rico, Cuba en bij andere vormen van Latijns-Amerikaanse muziek, en speelt een hoofdrol in de typische ritmesectie van belangrijke genres als son, trova en salsa. Het spelen van de güiro vraagt meestal om zowel lange als korte geluiden, gemaakt door op en neer te schrapen in lange of korte slagen.
De güiro wordt, net als de maracas, vaak bespeeld door een zanger. Het is nauw verwant aan de Cubaanse guayo, Dominicaanse güira en Haïtiaanse graj die van metaal zijn gemaakt en lijken op een keukenrasp. Andere instrumenten die vergelijkbaar zijn met de guiro zijn de Colombiaanse guacharaca , de Braziliaanse reco-reco, de quijada (kaakbeen van de koe) en de frottoir (Frans) of fwotwa (Frans Creools) een soort wasbord.
Tegenwoordig zijn veel güiro's gemaakt van hout of glasvezel.
Naam
De Arawakan-taal, een taal van de inheemse bevolking van Latijns-Amerika en verspreid over het Caribisch gebied, wordt gesproken door groepen zoals de Taíno. Hierin verwees güiro naar de vrucht van de güira en een instrument gemaakt van de vrucht van de güira.
Hoe het begon
De güiro is een afstammeling van een instrument dat zijn oorsprong kan hebben in Zuid-Amerika of Afrika. De Azteken hadden al een vroege neef van de güiro, de omitzicahuastli genaamd. Die was gemaakt van een klein dierlijk bot met gekartelde inkepingen en die op dezelfde manier werd bespeeld als de güiro. De oorsprong van de güiro wordt toegeschreven aan de Taíno- bevolking in het Caribisch gebied. De Taínos van Puerto Rico ontwikkelden de güajey, een lange kalebas of dierlijk bot met inkepingen.
Als alternatief wordt aangenomen dat de güiro afkomstig is uit Afrika en door Afrikaanse slaven naar Latijns-Amerika en het Caribisch gebied is overgebracht. Men denkt aan een verband met de geschraapte idiofonen van Kameroen en andere regio's van West- en Centraal-Afrika, zoals de kenkpwaà in Noni-taal, kwàkwàr in Limbum-taal en kwàkwàr in Bamun-taal.
Gebruik
In heel Latijns-Amerika en het Caribisch gebied is de güiro te vinden in een verscheidenheid aan traditionele volksdansmuziek en gebruikt in dansensembles en religieuze festivals. Op het schiereiland Yucatán wordt de güiro gebruikt in twee Maya-dansen, de mayapax en de jarana .In Cuba wordt de güiro gebruikt in het genre danzón. In Puerto Rico wordt de güiro vaak geassocieerd met de muziek van de jíbaro en wordt deze gebruikt in de muzikale genres van de plena, de seis en de danza. Aan de Caribische kust werd de güiro gebruikt bij traditionele volksdans- en cumbiamuziek en wordt nog steeds gebruikt in moderne cumbiamuziek. In Panama komt de güiro voor in volksdansen zoals de merjorana en cumbia.
Raspen in allerlei soorten en maten
Cubaanse güiro
Moderne glasvezel güiro
Braziliaanse reco-reco van metalen veren
Kinder güiro
Mexicaanse güiro
Colombiaanse Guacharaca van een kleine palmboomstam
Metalen güayo of ralladera uit Cuba
.jpg)
