Afghanistan: verschil tussen versies
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Afghanistan}} |
{{Afghanistan}} |
||
− | '''Afghanistan''' is een land in het Midden-Oosten en Zuid [[Azië]], en het wordt begrensd door: [[Iran]], [[Pakistan]], [[China]], [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] en [[Tadzjikistan]]. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu |
+ | '''Afghanistan''' is een land in het Midden-Oosten en Zuid [[Azië]], en het wordt begrensd door: [[Iran]], [[Pakistan]], [[China]], [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]] en [[Tadzjikistan]]. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu vernegenvoutigd |
+ | |||
+ | . |
||
== Geschiedenis == |
== Geschiedenis == |
Versie van 3 jul 2018 12:02
Afghanistan افغانستان افغانستان | |
---|---|
Hoofdstad | Kaboel |
Aantal inwoners | 32.890.171 (2020) |
Oppervlakte | 652.864 km² |
Regeringsvorm | Islamitische republiek (erkend) Islamitische theocratie (taliban) |
Staatshoofd | president Amrullah Saleh (erkend) emir Haibatoellah Achoendzada (taliban) |
Regeringsleider | Abdullah Abdullah (in ballingschap) premier Abdul Kabir (taliban) |
Religie | soennitische islam (85-90%) sjiitische islam (10-15%) |
Officiële talen | Dari en Pasjtoe |
Munteenheid | Afghaanse afghani |
Volkslied | Melli Tarana (erkend) geen (taliban, muziek is verboden) |
Nationale feestdag | Onafhankelijkheidsdag (19 augustus) |
Landcode | AFG |
Afghanistan is een land in het Midden-Oosten en Zuid Azië, en het wordt begrensd door: Iran, Pakistan, China, Turkmenistan, Uzbekistan en Tadzjikistan. Vroeger, heel lang geleden, in het begin van de 20e eeuw telde het land Afghanistan maar 4 miljoen inwoners. Dat is nu vernegenvoutigd
.
Geschiedenis
Samen met de Iraniërs
De geschiedenis van de Afghanen is bijna het zelfde als die van de Iraniers. Dat komt omdat Afghanistan heel lang samen een land waren geweest samen met Tadzjikistan en Iran. Daardoor spreken we in deze drie landen dezelfde taal het Perzichs wat nu niet meer zo is.
Aanval van de Britten
Vroeger probeerde de Britten de Afghanen aan te vallen zodat Afghanistan een kolonie van Engeland werd, dit hebben de Britten telkens geprobeerd. Maar het is de Britten nooit gelukt.
Oorlog
De oorlog in Afghanistan begon in oktober 2001. Deze oorlog maakt deel uit van de VS uitgeroepen oorlog tegen de taliban.
Taal
In Afghanistan wordt verschillende talen gesproken. Inheems en buitenlands. De 2 officiële talen van Afghanistan zijn Dari (Afghaans Perzichs) en Pasjto. Meer dan de helft van de Afghanen is het Dari de moedertaal. En de kleinere talen zijn Oezbeeks, Turkmeens, Nuristani, Beloetsj enz. Het Dari is vrijwel het belangrijkste taal van Afghanistan. Bijna iedereen snapt het. Het wordt ook door heel veel mensen gebruikt. En Pashto niet zoveel.
Geografie
Afghanistan is een enorm land dat in het oosten en zuiden grenst aan Pakistan, in het westen aan Iran en in het noorden aan Turkmenistan, Oezbekistan en Tadzjikistan. Ook grenst het aan China. Afghanistan ligt in een gebergte, namelijk het Hoogland van Iran. Daarin liggen bergen van wel 7300 meter hoog. Er zijn vele vruchtbare valleien en vlaktes en in het zuiden ligt een grote woestijn.
Klimaat
Het weer van Afghanistan verwisselt snel hoewel het meeste land droog, maar dan ook kurkdroog is. Je hebt in Afghanistan dan ook een steppeklimaat (noordwesten en noordoosten), een woestijnklimaat (zuiden en midden) en een landklimaat (noordoosten). Hierdoor komt het dat de seizoenen vaak verschillen van warmte, ik geef twee voorbeelden: de winter en de zomer. Je hebt in Afghanistan gewoon koude winters maar in de zomer heb je warme zomers.
Water
Door Afghanistan stromen ook rivieren, bijv. Band-e Amir de Koendoez, de Amu Darja, de Indus, de Kabul, de Panjshir, de Alisjang, de Koenar, de Hariroed, de Helmand etc.
Bestuurlijke indeling
Provincies
Provincie | Hoofdstad | Aantal districten | Inwoners | Oppervlakte |
---|---|---|---|---|
Badachsjan | Fayzabad | 28 | 805.500 | 44.059 km² |
Badghis | Qala-e-Now | 7 | 420.400 | 20.591 km² |
Baghlan | Pol-e Chomri | 15 | 782.500 | 21.112 km² |
Balkh | Mazar-e Sjarif | 15 | 1.073.000 | 17.249 km² |
Bamyan | Bamyan | 7 | 387.300 | 14.175 km² |
Daykundi | Nili | 9 | 339.600 | 8088 km² |
Faryab | Maymana | 14 | 840.400 | 48.471 km² |
Ghazni | Ghazni | 19 | 1.040.100 | 22.915 km² |
Ghowr | Chaghcharan | 8 | 485.000 | 36.479 km² |
Helmand | Lashkar Gah | 13 | 782.100 | 58.584 km² |
Herat | Herat | 16 | 1.544.800 | 54.778 km² |
Jowzjan | Sjeberghan | 11 | 452.000 | 11.798 km² |
Kabul | Kabul | 15 | 3.071.600 | 4.462 km² |
Kandahar | Kandahar | 17 | 886.000 | ? |
Kapisa | Mahmud Raqi | 7 | 374.500 | 1842 km² |
Khost | Chost | 12 | 487.400 | 4152 km² |
Kunar | Asadabad | 15 | 381.900 | 11.798 km² |
Kunduz | Kunduz | 7 | 833.300 | 8.040 km² |
Laghman | Mihtarlam | 5 | 378.100 | 3.843 km² |
Lowgar | Pol-e Alam | 7 | 322.400 | 3.880 km² |
Nangarhar | Jalalabad | 22 | 1.261.900 | ? |
Nimruz | Zaranj | 5 | 138.500 | 41.005 km² |
Nooristan | Parun | 6 | 145.400 | 9.225 km² |
Uruzgan | Tarin Kowt | 6 | 314.100 | 30.784 km² |
Paktia | Gardez | 11 | 467.500 | 6.432 km² |
Paktika | Sjaran | 19 | 369.100 | 19.482 km² |
Panjshir | Bazarak | 7 | 130.400 | 3.610 km² |
Parvan | Charikar | 10 | 560.800 | ? |
Samangan | Aybak | 7 | 327.700 | 11.262 km² |
[[Sar-e Pol (provincie)}Sar-e Pol]] | Sar-e Pol | 6 | 472.700 | ? |
Tachar | Taloqan | 17 | 827.500 | 12.333 km² |
Wardak | Meydan Sjahr | 9 | 506.300 | 8938 km² |
Zabul | Qalat | 9 | 365.920 | 17.343 km² |
Grootste steden
- Kabul: 2.536.300
- Herat: 349.000
- Kandahar: 324.800
- Mazar-e Sjarif: 300.600
- Jalalabad: 168.600
- Konduz: 117.500
- Pol-e Chomri (Puli Chumri): 87.400
- Maymana: 67.800
- Sjeberghan: 66.200
- Taloqan: 59.300
- Baghlan: 56.200
- Ghazni: 48.700
Bevolking
In Afghanistan wonen er heel veel verschillende volken. Vaak zijn dat inheems oftewel volken die speciaal uit dat land komen. Maar er zijn ook mensen uit andere landen die in Afghanistan wonen o.a. de Oezbeken, Turkmenen en Tadzjieken. De drie belangrijkste etnische groepen zijn de Hazara's, Tadzjieken en Pashtuns.
- Pashtuns (38%)
- Tadzjieken (24%)
- Hazara's (23%)
- Oezbeken (8%)
- Aimaken (3%)
- Turkmenen (3%)
- Beloetsjen (2%)
- Overige (2%)
Religie
- Islam (soennisme) (79%)
- Islam (sjïsme) (20%)
- Overige (1%)
Bekende Afghanen
- Hamid Karzai, de eerste president van de Islamitische Republiek Afghanistan van 2002 tot 2015
- Mohammed Omar, talibanleider
- Dadullah, talibanleider
- Mohammed Zahir Shah, ex-koning
- Ahmad Shah Massoud, "De Leeuw van Panjshir" één van de leiders van de Noordelijke Alliantie
- Khaled Hosseini, bekende schrijver over heel de wereld
- Daud Khan, de eerste Afghaanse president
- Ahmad Zahir, de bekendste en meest geliefdste Afghaanse zanger
- Ashraf Ghani, de huidige president van Afghanistan
Biologie
In het hooggebergte van Afghanistan leeft nog veel wild. Bijvoorbeeld de bedreigde sneeuwpanter en de lammergier. Verder leven er wilde geiten en schapen met lange, spectaculair gedraaide horens, gazellen en halfezels.
Vrijheid voor vrouwen
Afghanistan ook een land, waar vrouwen niet gelijk zijn. Dit komt omdat de regels daar streng zijn. Zo mogen vrouwen bijvoorbeeld niet naar school en ze moeten ook een hoofddoek dragen. En een boerka. Maar er gaan steeds meer vrouwen wel naar school tegenwoordig.
Fotogalerij
- Afghanistan sateliet.png
Sattelietfoto
Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Azië | |||
---|---|---|---|
Afghanistan · Armenië · Azerbeidzjan · Bahrein · Bangladesh · Bhutan · Brunei · Cambodja · China · Cyprus · Egypte · Filipijnen · Georgië · India · Indonesië · Irak · Iran · Israël · Japan · Jemen · Jordanië · Kazachstan · Kirgizië · Koeweit · Laos · Libanon · Maldiven · Maleisië · Mongolië · Myanmar · Nepal · Noord-Korea · Oezbekistan · Oman · Oost-Timor · Pakistan · Palestina · Qatar · Rusland · Saoedi-Arabië · Singapore · Sri Lanka · Syrië · Tadzjikistan · Thailand · Turkije · Turkmenistan · Verenigde Arabische Emiraten · Vietnam · Zuid-Korea Afhankelijke gebieden: Hongkong · Macau |