Marie van Bourgondië

Marie van Bourgondië (Brussel, 13 februari 1457 – Brugge, 27 maart 1482) was het volgende:

• gravin van Bourgondië
• hertogin van Brabant
• hertogin van Gelre (Gelderland)
• hertogin van Limburg
• gravin van Lothier
• gravin van Luxemburg
• markgravin van Namen
• gravin van Artesië
• gravin van Charolais
• gravin van Vlaanderen
• gravin van Henegouwen
• gravin van Holland
• gravin van Zeeland
• gravin van Zutphen.

Roze: Het hertogdom Bourgondië
Blauw: het graafschap Bourgondië.
Over links was ze dus niet de baas.

Ze was titulair (= enkel de titel dragend, niet de macht wat bij de adellijke titel hoort) hertogin van Bourgondië, maar het hertog-deel van Bourgondië had ze niet. Marie heeft op 5 januari 1477 alle titels van haar vader Karel de Stoute geërfd, maar na Karels dood ging de koning van Frankrijk Lodewijk XI van Frankrijk snel toeslaan en het hertog-deel inpikken.

Marie, in Nederland wel Maria genoemd, was een dochter van Karel de Stoute en Isabella van Bourbon. De vorige hertogen van Bourgondië hebben heel veel Nederlandse gewesten (= hertogdom, graafschap) op een eerlijke manier in bezit gekregen (die sinds dien de Bourgondische Nederlanden werden genoemd). Vandaar dat Maria dus zoveel Nederlandse titels had.

Groot Privilege

Elk gewest uit de Bourgondische Nederlanden had een eigen Staten. Een Staten was een organisatie die bestond uit de adel, de geestelijkheid (mensen die werken voor het katholieke geloof) en soms de burgerij (de middeleeuwse standen dus). Samen konden ze kijken of de vorst zijn geld wel goed uitgaf. De vorst mocht niet zomaar de belasting verhogen. Als hij dit wilde moest hij de Staten-Generaal van de Nederlanden bijeen roepen. De Staten-Generaal is een organisatie van mensen uit alle Staten-organisaties tezamen (generaal betekent algemeen). Deze mocht beslissen of de belasting tijdelijk verhoogd mocht worden.

Op 11 februari 1477 gaf Maria (de vorst dus) het Groot Privilege aan de Staten-Generaal van de Nederlanden. Het Groot Privilege was heel veel macht. De Staten-Generaal had vanaf nu onder meer macht om het volgende te beslissen:

• Of de vorst mocht trouwen of niet
• Of de vorst een oorlog mocht beginnen of niet
• Waar en wanneer de Staten-Generaal samen mocht komen

De Staten-Generaal mocht dus samenkomen wanneer de Staten het maar wilden. Eerst mocht het alleen wanneer de vorst het wilde.

Het huwelijk

Op 19 augustus 1477 trouwde Maria met Maximilian van Oostenrijk, die later aartshertog van Oostenrijk en keizer van het Heilige Roomse Rijk is geworden. Het echtpaar kreeg 2 kinderen:

• Felipe I van Castilië (1478 - 1506), haar titulaire opvolger
• Marguerite van Oostenrijk (1480 - 1530)

Zonder dit huwelijk was de Tachtigjarige Oorlog nooit gekomen. Maximilian hoorde namelijk in de familie Habsburg (naam voor een familie, geen achternaam). Habsburgers hebben grote wreedheden ondernomen tegen niet-katholieken. Afstammelingen van Maria en Maximilian, zoals Karel V en Filips II die over de Nederlanden regeerden, zouden dit later ook doen. Onder meer hierdoor is de Tachtigjarige Oorlog begonnen.

Haar dood

Maria is van een paard afgevallen. Hierdoor is ze later doodgegaan, op 27 maart 1482. Toen kreeg haar zoon Felipe al haar titels. Felipe was nog wel wat te jong om te regeren (4 jaar oud) en dus mocht Maximilian een tijdje regeren, totdat Felipe volwassen zou worden. Het volk was niet zo blij met Maximilian als baas. Maximilian ging namelijk voor een oorlog de belasting verhogen, zonder toestemming van de gehele Staten-Generaal.

Door Maximilian is het Groot Privilege uiteindelijk dood verklaard. Vanaf nu had de Staten-Generaal weer veel minder macht.