Koningshuis (Nederland)

De koninklijke familie op de dag van de inhuldiging van koning Willem-Alexander, 30 april 2013

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. Toelichting: Kleine aanpassingen en wat meer tekst

Dit artikel is nog niet af.

Omdat Nederland een koninkrijk is, heeft het een Koningshuis (vaak verkort tot "Huis"). Dat is een ander woord voor geslacht of dynastie, een familie dus, die al heel lang regeert. In dit geval het Huis van Oranje-Nassau.

Overigens is "Koningshuis" niet hetzelfde als "Koninklijk Huis". Dit laatste betreft de huidige koninklijke familie en de naaste verwanten daarvan.

Er zijn nu al zes koningen en koninginnen geweest. Verder zijn er heel veel prinsen en prinsessen. De huidige koning is Willem-Alexander. Hij is de koning van het koninkrijk der Nederlanden. Zijn dochter Catharina-Amalia is de kroonprinses. Dat houdt in dat als koning Willem-Alexander aftreedt, zij de nieuwe koningin wordt.

Toen Willem-Alexander koning werd, werd Máxima de nieuwe koningin. Eigenlijk is dit laatste niet juist, want Maxima volgde koningin Beatrix niet op. Er zijn zelfs staatsrechtgeleerden die hebben gezegd, dat Máxima helemaal geen recht heeft op die titel. Hoe dan ook: op 30 april 2013 werd koningin Beatrix opgevolgd door koning Willem-Alexander en werd Máxima gewoon koningin. Dit zijn hun voorgangers (zie ook de afzonderlijke artikelen voor meer details):

Willem I

100px

De eerste koning was koning Willem I (1772-1843). Na de Franse tijd in Nederland (1795-1813) werd hij koning van Nederland en het huidige België (dat toen de Zuidelijke Nederlanden heette) tegelijk. Onder zijn bewind werden fabrieken gebouwd en werd de eerste spoorlijn aangelegd. Daardoor ging het weer goed met de economie. Dat was wel nodig ook want het land was door de Fransen leeggeplunderd. Dus je kon wel zeggen dat Willem I goed voor het volk zorgde. Maar politiek kreeg hij problemen toen de Zuidelijke Nederlanden zich in 1830 afscheidden tot een nieuw land: België.

Willem II

100px

Willem I werd in 1840 opgevolgd door zijn zoon Willem II (1792-1849). Tijdens diens regering werden grote veranderingen ingevoerd op financieel gebied en op het terrein van de wetgeving. Door de grondwet van 1848 werd de invloed van het parlement vergroot en de macht van de koning ingeperkt. De koning stierf onverwacht in 1849 en werd opgevolgd door zijn zoon Willem III.

Willem III

Koning Willem III (1817-1890) behoorde niet tot de categorie geliefde vorsten. Hij lag voortdurend in de clinch met zijn ministers en leidde een losbandig leven, zodat hij onder de bevolking bekend stond als koning Gorilla. Nadat zijn eerste vrouw in 1877 overleden was, hertrouwde hij in 1879 met Emma van Waldeck-Pyrmont (1858-1934), die 41 jaar jonger was dan hij. Toen hij in 1890 overleed, was zijn dochter Wilhelmina (de drie zoons uit zijn eerste huwelijk waren al op jonge leeftijd gestorven) pas 10 jaar oud en trad Emma tot 1898 op als koningin-regentes.

Wilhelmina

In 1898, toen ze pas 18 jaar oud was, werd Wilhelmina (1880-1962) koningin der Nederlanden. Ze trouwde met een Duitse prins, prins Hendrik (1876-1934). In 1909 beviel ze van een dochter, Juliana, haar enige kind. Wilhelmina genoot als vorstin weinig waardering onder de bevolking. Toen de Duitsers in 1940 Nederland binnenvielen, week ze direct met de regering uit naar Engeland. In 1948 werd ze opgevolgd door haar dochter Juliana.

Juliana

Koningin Juliana (1909-2004), die in 1937 getrouwd was met Prins Bernhard (1911-2004) met wie ze vier dochters kreeg, was door haar moederlijke uitstraling zeer geliefd bij de bevolking. Koninginnedag, op haar verjaardag 30 april, was door het defilé op paleis Soestdijk, dat ze met de prins en de prinsesjes en de gestaag uitbreidende familie afnam, een jaarlijkse 'happening'. In 1980 werd ze opgevolgd door haar oudste dochter Beatrix.

Beatrix

Over koningin Beatrix (geboren 1938) wordt verschillend gedacht. Ze werd gewaardeerd om haar staatkundige bekwaamheden, maar kwam ook over als een wat hooghartige, bekakt sprekende dame, die lang niet zo informeel was als haar moeder. Ze was getrouwd met prins Claus (1926-2002), een voormalige Wehrmachtsoldaat, wat destijds bij haar verloving tot ernstige kritiek leidde. Ook stoorden sommigen zich aan haar jaarlijkse kerstboodschap, die een links-politieke lading zou hebben. Beatrix werd in 2013 opgevolgd door haar oudste zoon, Willem-Alexander.