Nier: verschil tussen versies
k (→Leven met 1 nier: replaced: {{OrganenMens}} → {{Navigatie organen mens}}) |
k (→Hoe werken je nieren?: replaced: hart → hart) |
||
Regel 18: | Regel 18: | ||
'''Nieren reguleren de bloeddruk''' |
'''Nieren reguleren de bloeddruk''' |
||
− | Je nieren regelen ook je [[bloeddruk]]. Dit doen ze samen met andere organen, waaronder je [[hart]]. Als je nieren niet goed werken, kan dat een hoge bloeddruk veroorzaken of verergeren. Dat is schadelijk voor je [[organen]] (hersenen, hart en nieren) en verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. |
+ | Je nieren regelen ook je [[bloeddruk]]. Dit doen ze samen met andere organen, waaronder je [[Hart (lichaam)|hart]]. Als je nieren niet goed werken, kan dat een hoge bloeddruk veroorzaken of verergeren. Dat is schadelijk voor je [[organen]] (hersenen, hart en nieren) en verhoogt de kans op hart- en vaatziekten. |
'''Andere taken''' |
'''Andere taken''' |
Huidige versie van 3 mei 2024 om 22:36
Nieren zijn bij zoogdieren, wat ook mensen zijn, twee organen die in de buikholte (in je buik) een paar centimeter van je rug af, links en rechts van je ruggengraat liggen. Nieren zijn bedoeld om de bloed constant te houden, hiermee wordt bedoeld dat ze ongewenste stoffen verwijderen, zoals afvalstoffen van stoffen die je binnenkrijgt door te eten of andere dingen die je inneemt zoals medicijnen. Dit wordt gedaan door honderden super kleine filtertjes die, zoals de naam al zegt, het bloed filtert.
De nieren zorgen ervoor dat er niet te veel zuur of base in je lichaam hebt (base is het tegenovergestelde van zuur). Het stofje wat de nieren maken met al die afvalstoffen is urine, ofwel jouw plas. De nieren zorgen er ook voor dat, als je veel water drinkt maken je nieren meer urine aan en anders om.
De nieren maken ook hormonen aan die rode bloedcellen aanmaken en die helpen met het regelen van de bloeddruk, ja de nieren zorgen, samen met het hart voor de bloeddruk!
Hoe werken je nieren?
Je nieren verwijderen afvalstoffen. Ze zorgen voor genoeg vocht en zout in je lichaam. Regelen je bloeddruk en maken hormonen aan die zorgen voor voldoende rode bloedcellen. Ze houden je lichaam gezond. We leggen uit hoe je nieren dit belangrijke werk doen.
Nieren zuiveren het bloed
Je nieren filteren afvalstoffen uit je bloed. Elke nier bestaat uit een miljoen filtertjes. Die zijn zo klein dat je ze alleen onder een microscoop kunt zien. Na het filteren blijven water en afvalstoffen over: urine. Die stroomt via het nierbekken naar de urineleider, en ten slotte via de urineblaas naar buiten. Werken je nieren niet goed meer? Dan vergiftigt je lichaam langzaam. Dat komt door de ophoping van steeds meer afvalstoffen. Vaak krijg je hier pas klachten van, als je nieren heel slecht werken.
Nieren regelen de hoeveelheid water en zouten
Je lichaam werkt alleen goed als de hoeveelheid water en zouten op het juiste peil blijft. Daar zorgen je nieren voor. Ze produceren bijvoorbeeld extra urine als je veel drinkt, en juist minder als je veel zweet. Ernstige problemen met je nieren (en dus met je vocht- en zouthuishouding) zorgen voor klachten als vochtophoping en krampen.
Nieren reguleren de bloeddruk
Je nieren regelen ook je bloeddruk. Dit doen ze samen met andere organen, waaronder je hart. Als je nieren niet goed werken, kan dat een hoge bloeddruk veroorzaken of verergeren. Dat is schadelijk voor je organen (hersenen, hart en nieren) en verhoogt de kans op hart- en vaatziekten.
Andere taken
Je nieren voeren nog meer belangrijke taken uit. Ze dragen bijvoorbeeld bij aan sterke botten. En zorgen voor een juiste zuurgraad in je bloed. Daarnaast maken ze verschillende hormonen aan. Een van die hormonen stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen. Een andere hormoon speelt weer een rol bij het regelen van je bloeddruk.
Problemen met de nieren en urinewegen
Er zijn verschillende aandoeningen aan de nieren en de urinewegen. Zo kun je een nierbekkenontsteking krijgen, die vaak het gevolg is van een opgestegen urineweginfectie. Een infectie van de lagere urinewegen is een blaasontsteking. Ook je nieren zelf kunnen ontstoken raken, je hebt dan een nierontsteking. Een niervergroting kan ontstaan als gevolg van een cyste in de nier, nierkanker of nierstenen.
Het nefrotisch syndroom is een aandoening waarbij je nieren je bloed niet goed filteren. Een hoefijzernier is een aangeboren afwijking aan de nieren. Bij een hoefijzernier zijn de nieren aan de onderkant met elkaar vergroeid. Als je last hebt van nierfalen, dan werken je nieren niet meer goed. En wanneer je een niervergiftiging hebt, hoopt ureum zich op in je lichaam waardoor je klachten krijgt.
Leven met 1 nier
Met één gezonde nier kan je prima leven. De overgebleven nier neemt het werk van de weggehaalde nier voor een deel over. De totale nierfunctie is dan zo’n 65 tot 75% van toen je nog twee nieren had. Dat is ruim voldoende. De meeste mensen die een nier hebben afgestaan, merken dan ook geen enkel verschil met toen ze nog twee nieren hadden. Je kunt alles doen wat je altijd deed, zoals sporten en reizen. Je hoeft geen medicijnen te nemen of een dieet te volgen.
Wel is het belangrijk dat je genoeg drinkt, gezond leeft en niet rookt. Ook is het beter om geen pijnstillers met ontstekingsremmer te slikken. Die kunnen de overgebleven nier beschadigen.
Alvleesklier | Baarmoeder | Bijnier | Bijschildklier | Darmen | Eierstokken |