Paddenstoel: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
 
(53 tussenliggende versies door 13 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
  +
{{Infobox schimmels
[[Afbeelding:Paddenstoel.jpg|thumb|220px|right|Een [[vliegenzwam]]]]{{Pabo}}Een '''paddenstoel''' is een [[schimmel]].
 
  +
|Naam = Paddenstoel
  +
|Wetenschappelijke naam = Fungus
  +
|Afbeelding = [[Bestand:Beschadigde paddenstoel. Locatie, tuinreservaat Jonkervallei 02.JPG|300px]]
  +
|IUCN-status = (zie onder)
  +
|Leefgebied = Vrijwel wereldwijd
  +
|Leefomgeving = divers
  +
|Behoort tot de = orde: [[Agaricales]], stam: [[Basidiomycota]]
  +
|AfbeeldingLeefgebied =
  +
}}
  +
  +
Een '''paddenstoel''' is een soort [[Schimmels|schimmel]].
   
 
Een paddenstoel bestaat uit meerdere schimmeldraden. De schimmeldraden bij elkaar noem je de zwamvlok. De zwamvlok zit meestal onder de grond of in de boom waar de paddenstoel groeit.
 
Een paddenstoel bestaat uit meerdere schimmeldraden. De schimmeldraden bij elkaar noem je de zwamvlok. De zwamvlok zit meestal onder de grond of in de boom waar de paddenstoel groeit.
   
Voorbeelden van Nederlandse paddenstoelen zijn: oesterzwam, vliegenzwam en eekhoorntjesbrood.
+
Voorbeelden van Nederlandse paddenstoelen zijn: [[Oesterzwam]], [[Vliegenzwam]] en [[Eekhoorntjesbrood]].
 
== Andere paddenstoelen ==
 
Een '''paddenstoel''' kan ook een speciale wegwijzer zijn die in [[Nederland]] op [[voetpad]]en en [[fietspad]]en gebruikt wordt. Dit zie je vooral in natuurgebieden. Het grote voordeel van een wegwijzer is dat ze passen in het landschap.
 
   
== Naam paddenstoel ==
+
== Naam paddenstoel ==
 
Een paddenstoel heeft zijn naam gekregen, door de magische wereld. Mensen vonden paddenstoelen maar rare dingen. Dat kwam omdat het bos opeens vol kon staan met paddenstoelen. De verhalen gingen rond. Er zouden kabouters in de paddenstoelen wonen. En heksen zouden paddenstoelen gebruiken voor hun toverdrankjes. Padden waren de huisdieren van heksen. De padden moesten door het bos heen en af en toe natuurlijk even rusten. Volgens de mensen moesten de padden hun eigen stoel hebben meegenomen. En zo kwam de paddenstoel tot leven!
 
Een paddenstoel heeft zijn naam gekregen, door de magische wereld. Mensen vonden paddenstoelen maar rare dingen. Dat kwam omdat het bos opeens vol kon staan met paddenstoelen. De verhalen gingen rond. Er zouden kabouters in de paddenstoelen wonen. En heksen zouden paddenstoelen gebruiken voor hun toverdrankjes. Padden waren de huisdieren van heksen. De padden moesten door het bos heen en af en toe natuurlijk even rusten. Volgens de mensen moesten de padden hun eigen stoel hebben meegenomen. En zo kwam de paddenstoel tot leven!
  +
Paddenstoelen van een soort kunnen gezamenlijk een kring vormen, de bekende [[heksenkring]]. Deze groeiwijze heeft altijd iets magisch gehad. Je moest er niet in gaan staan, anders kon je niet meer uit die kring.
   
 
== Opbouw van een paddenstoel ==
 
== Opbouw van een paddenstoel ==
  +
[[Bestand:Opbouw van een paddenstoel.jpg|miniatuur|Opbouw van een paddenstoel]]
De meeste paddenstoelen bestaan uit vier onderdelen:
+
De meeste paddenstoelen bestaan uit vier onderdelen:
• de hoed
 
de steel
+
* de hoed
  +
* de steel
• de ring
 
de beurs
+
* de ring
  +
* de beurs
   
De hoed is het grote “dak” van de paddenstoel. Hieronder zitten de zaadjes verstopt. Onder de hoed zit de steel. En aan de steel zit weer de ring en de beurs. De ring is een overblijfsel waar de hoed eerst aan vast heeft gezeten. De beurs van een paddenstoel is in het begin heel belangrijk. De beurs is namelijk de bescherming van het kleine paddenstoeltje. Als de paddenstoel gaat groeien barst deze bescherming open en hier komt dan de paddenstoel uit.
+
De hoed is het grote “dak” van de paddenstoel. Hieronder zitten de 'zaadjes' verstopt. Deze kunnen zitten tussen plaatjes of buisjes.
  +
Onder de hoed zit de steel. En aan de steel zit weer de ring en de beurs. De ring is een overblijfsel waar de hoed eerst aan vast heeft gezeten. De beurs van een paddenstoel is in het begin heel belangrijk. De beurs is namelijk de bescherming van het kleine paddenstoeltje. Als de paddenstoel gaat groeien barst deze bescherming open en hier komt dan de paddenstoel uit.
  +
Wat de appel als vrucht is voor de appelboom, is de paddenstoel de vrucht voor het hele stelsel van ([[mycelium]]draden) die onder de grond, in een boom of stronk hout zitten.
   
Niet alle paddenstoelen hebben deze vier onderdelen. Er bestaan bijvoorbeeld ook paddenstoelen die een vorm hebben van een bol en zij missen dan ook de steel en de ring.
+
Niet alle paddenstoelen hebben deze vier onderdelen. Er bestaan bijvoorbeeld ook paddenstoelen die een vorm hebben van een bol en zij missen dan ook de steel en de ring.
   
== Paddenstoelen ==
+
== Soorten paddenstoelen ==
  +
Er zijn drie soorten paddenstoelen die ieder op een andere manier leven.
In de herfst zie je veel paddenstoelen. De bekendste is de vliegenzwam. Dat is de paddenstoel met rood met witte stippen.
 
'''Van zaadje tot paddenstoel:'''
 
Als een zaadje op een goede plaats terecht komt kan er een paddenstoel ontstaan. Het zaadje zit verpakt in een dun velletje (vlies). Hij groeit steeds groter tot hij niet meer in het velletje past en scheurt eruit. De steel en de hoed komen dan boven de grond. De hoed zit eerst nog dicht en zit vast aan de steek. Als de hoed open gaat zie je nog een randje op de steel zitten waar hij aan vast zat dit noem je de ring. Onder de hoed zitten allemaal kleine plaatjes hier zitten de zaadjes (sporen) van de paddenstoel in. Wanneer de [[sporen]] rijp zijn dan worden ze verplaatst door wind of vogels en begint het weer van voor af aan.
 
   
  +
=== 1. Samenlevende paddenstoelen ===
'''Verspreiding van sporen:'''
 
  +
Zij leven samen met een andere plant of boom. Bijvoorbeeld: eekhoorntjesbrood. Het eekhoorntjesbrood kan samen met een eikenboom leven. De paddenstoel zorgt dat de zwamvlok (schimmeldraden) samengroeien met wortels van de boom. Als dat is gebeurd, kunnen de paddenstoel en de boom elkaar voedsel geven. Deze paddenstoelen helpen de bomen en planten bij het overleven als zij het moeilijk hebben. Met een heel moeilijk woord heten deze paddenstoelen ook wel symbionten.
   
  +
===2. Afval verwerkende paddenstoelen===
De [[wind]] zorgt er niet alleen voor dat de sporen worden verspreid.
 
  +
Ze voeden zichzelf met dood materiaal, zoals bladeren. Als deze paddenstoelen er niet zouden zijn, zal het bos onder liggen met afvalmateriaal. Deze paddenstoelen noem je met een moeilijk woord ook wel saprofyten.
Ook vogels helpen hierbij. Als een [[vogel]] een zaadje heeft opgegeten en ergens weer uitpoept kan daar ook een paddenstoel komen. Andere paddenstoelen lokken vliegen met hun geur. Als ze er dan op gaan zitten blijven de sporen aan de pootjes van de vlieg zitten. En zo worden die verspreid.
 
   
'''Soorten paddenstoelen:'''
+
===3. Parasitaire paddenstoelen===
  +
Als laatste hebben we paddenstoelen die leven ten koste van andere planten en bomen. Dit zijn paddenstoelen die je op bomen en stronken ziet zitten. De paddenstoelen gaan op bomen zitten die al bijna dood zijn. Met een heel moeilijk woord heten deze paddenstoelen ook wel parasieten.
   
Er zijn veel soorten paddenstoelen. In Nederland zijn er ongveer 3500 soorten. Het is dus moeilijk om ze allemaal te herkennen. Er zijn dan ook paddenstoelen boeken om ze in op te zoeken. Er zijn wel paddenstoelen die alleen een voorkeur hebben wanneer ze groeien. Soms in de zomer, maar ook de lente en de herfst. Er zijn ook paddenstoelen die licht kunnen geven, die heten ''excellanti''. Deze zijn heel bijzonder en vind je meestal niet in het wild, maar je kan ze zelf ook kweken.
+
Natuurlijk zijn er in deze drie groepen nog veel meer paddenstoelen. In Nederland zijn er wel meer dan 4.000 paddenstoelen. En bijna elke week komen er weer nieuwe soorten bij. Het is dus moeilijk om ze allemaal te herkennen. Er zijn dan ook boeken over paddenstoelen waarin je ze allemaal kan opzoeken. Zo kan je ook zien welke paddenstoel wanneer groeit. Sommige vinden het fijn om in de zomer te leven, terwijl de ander juist kiest voor de lente of de herfst.
   
  +
== Voedsel paddenstoelen ==
'''Verschillende vormen:'''
 
  +
Paddenstoelen zie je vaak in de herfst. Dit komt omdat paddenstoelen groeien door zich vol te zuigen met water. Daarnaast vinden ze het fijn als de grond ook nog een beetje warm is. In de herfst is er ook veel rottend materiaal en dood hout te vinden. Hier kunnen de paddenstoelen dan voedsel uit halen.
   
  +
== Voortplanting ==
Niet alle paddenstoelen hebben een steel, een hoed en plaatjes. Paddenstoelen hebben veel verschillende vormen.
 
 
Als een zaadje op een goede plaats terecht komt, kan er een paddenstoel ontstaan. Het zaadje zit verpakt in een dun velletje (vlies). Hij groeit steeds groter tot hij niet meer in het velletje past en scheurt eruit. De steel en de hoed komen dan boven de grond. Onder de hoed zitten allemaal kleine plaatjes of buisjes. En hier zitten de zaadjes (sporen) van de paddenstoel in. Wanneer sporen rijp zijn, dan worden ze verplaatst door wind, regen of door dieren.
Zo zijn er ook bollen en elvenbankjes.
 
   
  +
Maar je hebt natuurlijk ook paddenstoelen die geen hoed hebben. De paddenstoelen zonder hoed heten ook wel buikzwammen. Deze paddenstoelen bewaren de zaadjes in hun buik.
'''Groeiplaatsen:'''
 
   
 
== Groeiplaatsen ==
Paddenstoelen groeien niet alleen in het bos. Maar ook in: weilanden, akkers, parken, bermen, tuinen, tussen de straatstenen, [[duinen]] en op mest. Iedere soort heeft zijn eigen voorkeur. De een wil het liefste in de schaduw en de ander op stenen.
 
   
 
Paddenstoelen groeien niet alleen in het bos. Maar ook in: weilanden, akkers, parken, bermen, tuinen, tussen de straatstenen, duinen en zelfs op mest. Ieder soort heeft zijn eigen voorkeur. De ene wil het liefste schaduw terwijl de ander het liefst op stenen zit.
   
'''Eetbaar of giftig:'''
+
== Eetbaar of giftig ==
   
Er zijn paddenstoelen die je kunt eten zoals de [[champignon]]. Maar er zijn ook paddenstoelen die giftig zijn. Je moet dus nooit zomaar een paddenstoel eten. Dieren eten ook paddenstoelen zoals: [[slakken]],kevers, [[muizen]], [[konijnen]] en eekhoorns.
+
Er zijn paddenstoelen die je kunt eten, zoals de champignon of het eekhoorntjesbrood. Maar er zijn ook paddenstoelen die giftig zijn. Je moet dus nooit zomaar een paddenstoel eten. Niet alleen wij maar ook dieren eten paddenstoelen. Denk hierbij aan: slakken, kevers, muizen, konijnen en eekhoorns.
  +
  +
== Plukken ==
  +
Het plukken van paddenstoelen is niet verboden, maar het [[Staatsbosbeheer]] stimuleert het plukken van paddenstoelen niet. Dit komt omdat het lastig is om giftige en niet-giftige paddenstoelen uit elkaar te houden.
  +
  +
Als je ze toch wil plukken gelden er een aantal regels:
  +
# Het plukken gebeurt op eigen risico.
  +
# Je mag alleen voor jezelf paddenstoelen plukken, dus niet teveel.
  +
#De hoeveelheid is evenveel als een bakje champignons uit een supermarkt (250 gram).
  +
# Je moet je aan de regels houden van het gebied (niet van de paden af gaan).
  +
# Denk er goed over na voordat je paddenstoelen gaat plukken, sommige kunnen al vergiftiging veroorzaken door ze alleen aan te raken.
  +
  +
Dit zijn de regels voor gebieden van het Staatsbosbeheer. Maar er zijn ook andere gebieden. Soms zijn de mensen waarvan dat stukje land is, niet blij als je de paddenstoelen plukt.
   
 
==Foto's paddestoelen==
 
==Foto's paddestoelen==
Regel 72: Regel 98:
 
Afbeelding:Paddestoel_19.jpg
 
Afbeelding:Paddestoel_19.jpg
 
</gallery>
 
</gallery>
  +
  +
== Sprookjes ==
  +
Paddenstoelen hebben altijd al tot de verbeelding gesproken en komen dan ook regelmatig in [[Sprookje|sprookjes]] voor. Het zouden de huizen zijn van de [[Kabouter|kabouters]]. Ook de kringvormige groeiwijze kennen we als de heksenkring. Dit zou iets magisch hebben. Ook de giftigheid van de vele paddenstoelen-soorten zou het werk zijn van de [[heks]].
  +
 
== Andere paddenstoelen ==
 
Een '''paddenstoel''' kan ook een speciale wegwijzer zijn die in [[Nederland]] op [[voetpad]]en en [[fietspad]]en gebruikt wordt. Dit zie je vooral in natuurgebieden. Het grote voordeel van een wegwijzer is dat ze passen in het landschap.
   
 
==Externe links==
 
==Externe links==
* [http://webpad-paddenstoelen.yurls.net/ Webpad paddenstoelen]
+
* [http://webpad-paddenstoelen.yurls.net/ Webpad paddenstoelen]<!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB -->
  +
* https://schooltv.nl/video/nieuws-uit-de-natuur-schimmels/
   
<!-- HET VOLGENDE LATEN STAAN, AUB -->
 
[[Categorie:Woordenschat]]
 
[[Categorie:Basiswoordenlijstgroep1]]
 
[[Categorie: Schimmels]]
 
 
[[Categorie:Natuur]]
 
[[Categorie:Natuur]]
 
[[Categorie:Schimmels]]

Huidige versie van 27 okt 2024 om 14:34

Paddenstoel
Fungus

Beschadigde paddenstoel. Locatie, tuinreservaat Jonkervallei 02.JPG

Leefgebied Vrijwel wereldwijd
Leefomgeving divers
Behoort tot de orde: Agaricales, stam: Basidiomycota
Portaal Portal.svg Biologie

Een paddenstoel is een soort schimmel.

Een paddenstoel bestaat uit meerdere schimmeldraden. De schimmeldraden bij elkaar noem je de zwamvlok. De zwamvlok zit meestal onder de grond of in de boom waar de paddenstoel groeit.

Voorbeelden van Nederlandse paddenstoelen zijn: Oesterzwam, Vliegenzwam en Eekhoorntjesbrood.

Naam paddenstoel

Een paddenstoel heeft zijn naam gekregen, door de magische wereld. Mensen vonden paddenstoelen maar rare dingen. Dat kwam omdat het bos opeens vol kon staan met paddenstoelen. De verhalen gingen rond. Er zouden kabouters in de paddenstoelen wonen. En heksen zouden paddenstoelen gebruiken voor hun toverdrankjes. Padden waren de huisdieren van heksen. De padden moesten door het bos heen en af en toe natuurlijk even rusten. Volgens de mensen moesten de padden hun eigen stoel hebben meegenomen. En zo kwam de paddenstoel tot leven! Paddenstoelen van een soort kunnen gezamenlijk een kring vormen, de bekende heksenkring. Deze groeiwijze heeft altijd iets magisch gehad. Je moest er niet in gaan staan, anders kon je niet meer uit die kring.

Opbouw van een paddenstoel

Opbouw van een paddenstoel

De meeste paddenstoelen bestaan uit vier onderdelen:

  • de hoed
  • de steel
  • de ring
  • de beurs

De hoed is het grote “dak” van de paddenstoel. Hieronder zitten de 'zaadjes' verstopt. Deze kunnen zitten tussen plaatjes of buisjes. Onder de hoed zit de steel. En aan de steel zit weer de ring en de beurs. De ring is een overblijfsel waar de hoed eerst aan vast heeft gezeten. De beurs van een paddenstoel is in het begin heel belangrijk. De beurs is namelijk de bescherming van het kleine paddenstoeltje. Als de paddenstoel gaat groeien barst deze bescherming open en hier komt dan de paddenstoel uit. Wat de appel als vrucht is voor de appelboom, is de paddenstoel de vrucht voor het hele stelsel van (myceliumdraden) die onder de grond, in een boom of stronk hout zitten.

Niet alle paddenstoelen hebben deze vier onderdelen. Er bestaan bijvoorbeeld ook paddenstoelen die een vorm hebben van een bol en zij missen dan ook de steel en de ring.

Soorten paddenstoelen

Er zijn drie soorten paddenstoelen die ieder op een andere manier leven.

1. Samenlevende paddenstoelen

Zij leven samen met een andere plant of boom. Bijvoorbeeld: eekhoorntjesbrood. Het eekhoorntjesbrood kan samen met een eikenboom leven. De paddenstoel zorgt dat de zwamvlok (schimmeldraden) samengroeien met wortels van de boom. Als dat is gebeurd, kunnen de paddenstoel en de boom elkaar voedsel geven. Deze paddenstoelen helpen de bomen en planten bij het overleven als zij het moeilijk hebben. Met een heel moeilijk woord heten deze paddenstoelen ook wel symbionten.

2. Afval verwerkende paddenstoelen

Ze voeden zichzelf met dood materiaal, zoals bladeren. Als deze paddenstoelen er niet zouden zijn, zal het bos onder liggen met afvalmateriaal. Deze paddenstoelen noem je met een moeilijk woord ook wel saprofyten.

3. Parasitaire paddenstoelen

Als laatste hebben we paddenstoelen die leven ten koste van andere planten en bomen. Dit zijn paddenstoelen die je op bomen en stronken ziet zitten. De paddenstoelen gaan op bomen zitten die al bijna dood zijn. Met een heel moeilijk woord heten deze paddenstoelen ook wel parasieten.

Natuurlijk zijn er in deze drie groepen nog veel meer paddenstoelen. In Nederland zijn er wel meer dan 4.000 paddenstoelen. En bijna elke week komen er weer nieuwe soorten bij. Het is dus moeilijk om ze allemaal te herkennen. Er zijn dan ook boeken over paddenstoelen waarin je ze allemaal kan opzoeken. Zo kan je ook zien welke paddenstoel wanneer groeit. Sommige vinden het fijn om in de zomer te leven, terwijl de ander juist kiest voor de lente of de herfst.

Voedsel paddenstoelen

Paddenstoelen zie je vaak in de herfst. Dit komt omdat paddenstoelen groeien door zich vol te zuigen met water. Daarnaast vinden ze het fijn als de grond ook nog een beetje warm is. In de herfst is er ook veel rottend materiaal en dood hout te vinden. Hier kunnen de paddenstoelen dan voedsel uit halen.

Voortplanting

Als een zaadje op een goede plaats terecht komt, kan er een paddenstoel ontstaan. Het zaadje zit verpakt in een dun velletje (vlies). Hij groeit steeds groter tot hij niet meer in het velletje past en scheurt eruit. De steel en de hoed komen dan boven de grond. Onder de hoed zitten allemaal kleine plaatjes of buisjes. En hier zitten de zaadjes (sporen) van de paddenstoel in. Wanneer sporen rijp zijn, dan worden ze verplaatst door wind, regen of door dieren.

Maar je hebt natuurlijk ook paddenstoelen die geen hoed hebben. De paddenstoelen zonder hoed heten ook wel buikzwammen. Deze paddenstoelen bewaren de zaadjes in hun buik.

Groeiplaatsen

Paddenstoelen groeien niet alleen in het bos. Maar ook in: weilanden, akkers, parken, bermen, tuinen, tussen de straatstenen, duinen en zelfs op mest. Ieder soort heeft zijn eigen voorkeur. De ene wil het liefste schaduw terwijl de ander het liefst op stenen zit.

Eetbaar of giftig

Er zijn paddenstoelen die je kunt eten, zoals de champignon of het eekhoorntjesbrood. Maar er zijn ook paddenstoelen die giftig zijn. Je moet dus nooit zomaar een paddenstoel eten. Niet alleen wij maar ook dieren eten paddenstoelen. Denk hierbij aan: slakken, kevers, muizen, konijnen en eekhoorns.

Plukken

Het plukken van paddenstoelen is niet verboden, maar het Staatsbosbeheer stimuleert het plukken van paddenstoelen niet. Dit komt omdat het lastig is om giftige en niet-giftige paddenstoelen uit elkaar te houden.

Als je ze toch wil plukken gelden er een aantal regels:

  1. Het plukken gebeurt op eigen risico.
  2. Je mag alleen voor jezelf paddenstoelen plukken, dus niet teveel.
  3. De hoeveelheid is evenveel als een bakje champignons uit een supermarkt (250 gram).
  4. Je moet je aan de regels houden van het gebied (niet van de paden af gaan).
  5. Denk er goed over na voordat je paddenstoelen gaat plukken, sommige kunnen al vergiftiging veroorzaken door ze alleen aan te raken.

Dit zijn de regels voor gebieden van het Staatsbosbeheer. Maar er zijn ook andere gebieden. Soms zijn de mensen waarvan dat stukje land is, niet blij als je de paddenstoelen plukt.

Foto's paddestoelen

Sprookjes

Paddenstoelen hebben altijd al tot de verbeelding gesproken en komen dan ook regelmatig in sprookjes voor. Het zouden de huizen zijn van de kabouters. Ook de kringvormige groeiwijze kennen we als de heksenkring. Dit zou iets magisch hebben. Ook de giftigheid van de vele paddenstoelen-soorten zou het werk zijn van de heks.

Andere paddenstoelen

Een paddenstoel kan ook een speciale wegwijzer zijn die in Nederland op voetpaden en fietspaden gebruikt wordt. Dit zie je vooral in natuurgebieden. Het grote voordeel van een wegwijzer is dat ze passen in het landschap.

Externe links

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Paddenstoel&oldid=892613"