Grote Noordse Oorlog: verschil tussen versies
(22 tussenliggende versies door 8 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | + | {{Infobox oorlog | |
− | [[ | + | | Naam = Grote Noordse Oorlog |
− | == | + | | Afbeelding = [[Bestand:Victory at Narva.jpg|250px]] |
− | + | | Onderschrift = Zweedse overwinning bij Narva | |
− | + | | EersteDatum = 1700 | |
− | + | | TweedeDatum = 1721 | |
− | + | | Locatie = Noord-[[Europa (continent)|Europa]] | |
− | + | | Overwinning voor = [[Rusland]], [[Denemarken-Noorwegen]], <small>(en meer)</small> | |
− | + | | Resultaat = Rusland vestigt zich als een nieuwe macht in Europa. <br />[[Lijfland]], [[Estland]], [[Ingermanland]] en een deel van [[Karelië]] naar het [[Russische Rijk]], [[Bremen-Verden]] naar [[Hannover]], [[Zweeds Achter-Pommeren]] naar [[koninkrijk Pruisen]] | |
− | + | | NaamStrijdendePartij1 = | |
− | + | | NaamStrijdendePartij2 = | |
− | + | | NaamStrijdendePartij3 = | |
− | + | | LedenStrijdendePartij1 = [[Bestand:Naval Ensign of Sweden.svg|border|25px]] [[Koninkrijk Zweden (1523-1814)|Zweden]] (1700–1721)<br /> | |
− | + | [[Bestand:Merchant Ensign of Holstein-Gottorp (Lions sinister).svg|border|25px]] [[Hertogdom Gottorp|Gottorp]] (1700–1719)<br /> | |
− | + | [[Bestand:Wappen Lueneburg.png|border|25px]] [[Brunswijk-Lüneburg]] (1700)<br /> | |
− | + | [[Bestand:Flag of England.svg|border|25px]] [[Koninkrijk Engeland|Engeland]] (1700)<br /> | |
− | + | [[Bestand:Statenvlag.svg|border|25px]] [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] (1700)<br /> | |
− | + | [[Bestand:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|border|25px]] [[Polen-Litouwen]] (1704–1709)<br /> | |
− | + | [[Bestand:Flag of the Cossack Hetmanat.svg|border|25px]] [[Kozakken]]-Hetmanaat (1708–1709)<br /> | |
− | + | [[Ottomaanse Rijk]] (1710–1714)<br /> | |
− | + | [[Bestand:Pirate Flag of Rack Rackham.svg|25 px]] [[Geschiedenis van Madagaskar|Piraten van Madagaskar]] (1718) | |
− | ( | + | | LedenStrijdendePartij2 = [[Bestand:Flag of Russia.svg|25px|border]] [[Tsaardom Rusland|Rusland]] (1700–1721)<br /> |
+ | [[Bestand:Flag of Denmark (state).svg|25px|border]] [[Koninkrijk Denemarken en Noorwegen]] (1700;1709-1721)<br /> | ||
+ | [[Bestand:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|border|25px]] [[Polen-Litouwen]] (1700–1704;1709–1721)<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Electoral Saxony.svg|25px|border]] [[Keurvorstendom Saksen (1547-1806)|Saksen]] (1700–1704;1709–1721)<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|25px|border]] [[koninkrijk Pruisen]] (1715–1721)<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Hanover (1692).svg|25px|border]] [[Keurvorstendom Hannover|Hannover]] (1715–1721) | ||
+ | | LedenStrijdendePartij3 = | ||
+ | | LeidersStrijdendePartij1 = [[Bestand:Naval Ensign of Sweden.svg|border|25px]] [[Karel XII]] †<br /> | ||
+ | [[Bestand:Naval Ensign of Sweden.svg|border|25px]] [[Frederik I van Zweden|Frederik I]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Naval Ensign of Sweden.svg|border|25px]] [[Magnus Stenbock]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Naval Ensign of Sweden.svg|border|25px]] [[Arvid Horn]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Naval Ensign of Sweden.svg|border|25px]] [[Carl Gustaf Rehnskiöld]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Naval Ensign of Sweden.svg|border|25px]] [[Adam Ludwig Loewenhaupt]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Holstein Arms.svg|border|25px]] [[Frederik IV van Holstein-Gottorp|Frederik IV]] †<br /> | ||
+ | [[Bestand:Holstein Arms.svg|border|25px]] [[Karel Frederik van Holstein-Gottorp|Karel Frederik]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Wappen Lueneburg.png|border|25px]] [[George Willem van Brunswijk-Lüneburg|George Willem]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of England.svg|border|25px]][[Bestand:Statenvlag.svg|border|25px]] [[George Rooke]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|border|25px]] [[Stanislaus Leszczynski]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of the Cossack Hetmanat.svg|border|25px]] [[Ivan Mazepa]]<br /> | ||
+ | [[Ahmet III|Ahmed III]] | ||
+ | | LeidersStrijdendePartij2 = [[Bestand:Flag of Russia.svg|25px|border]] [[Peter de Grote]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Russia.svg|25px|border]] [[Boris Sjeremetev]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Russia.svg|25px|border]] [[Aleksandr Mensjikov]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Denmark (state).svg|25px|border]] [[Frederik IV van Denemarken|Frederik IV]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|border|25px]][[Bestand:Flag of Electoral Saxony.svg|25px|border]] [[August II van Polen|August II]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|25px|border]] [[Frederik Willem I van Pruisen|Frederik Willem I]]<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Hanover (1692).svg|25px|border]] [[George I van Groot-Brittannië|George I]] | ||
+ | | LeidersStrijdendePartij3 = | ||
+ | | TroepensterkteStrijdendePartij1 = '''77 000 tot 393 400''', waarvan<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Sweden.svg|border|25px]]77 000-135 000<br /> | ||
+ | Ottomanen 100 000-200 000<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of the Cossack Hetmanat.svg|border|25px]]8 000-40 000<br /> | ||
+ | [[Bestand:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|border|25px]]16 000<br /> | ||
+ | [[Bestand:Wappen Lueneburg.png|border|25px]]10 000<br /> | ||
+ | [[Bestand:Pirate Flag of Rack Rackham.svg|25 px]]1 400<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of England.svg|border|25px]][[Bestand:Statenvlag.svg|border|25px]] Onbekend (50 schepen) | ||
+ | | TroepensterkteStrijdendePartij2 = Ten minste '''360 000''', waarvan | ||
+ | [[Bestand:Flag of Russia.svg|25px|border]]170 000 (excl. garnizoenen)<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Denmark (state).svg|25px|border]]40 000<br /> | ||
+ | [[Bestand:Chorągiew_królewska_króla_Zygmunta_III_Wazy.svg|border|25px]][[Bestand:Flag of Electoral Saxony.svg|25px|border]] max. 100 000<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of the Kingdom of Prussia (1701-1750).svg|25px|border]]ca. 50 000<br /> | ||
+ | [[Bestand:Flag of Hanover (1692).svg|25px|border]]Onbekend | ||
+ | | TroepensterkteStrijdendePartij3 = | ||
+ | | VerliezenStrijdendePartij1 = | ||
+ | | VerliezenStrijdendePartij2 = | ||
+ | | VerliezenStrijdendePartij3 = | ||
+ | }} | ||
+ | De '''Grote Noordse Oorlog''' was een grote [[oorlog]] die zich in het noorden van [[Europa (werelddeel)|Europa]] afspeelde tussen 1700 en 1721. | ||
==Begin== | ==Begin== | ||
De Grote Noordse oorlog begon toen [[Zweden]] erg veel macht kreeg in de [[Oostzee]]. | De Grote Noordse oorlog begon toen [[Zweden]] erg veel macht kreeg in de [[Oostzee]]. | ||
− | [[Denemarken-Noorwegen]] en [[Zweden]] waren intussen | + | [[Denemarken-Noorwegen]] en [[Zweden]] waren intussen constante vijanden geworden. |
− | Op een gegeven moment ging [[Denemarken-Noorwegen]] met allemaal andere landen waaronder Rusland | + | Op een gegeven moment ging [[Denemarken-Noorwegen]] met allemaal andere landen waaronder Rusland verdragen sluiten waarbij die twee landen elkaar zouden gaan helpen als een van hen werd aangevallen. |
− | [[Zweden]] deed dat ook. | + | [[Zweden]] deed dat ook met heel veel andere landen. |
− | + | De Nederlandse Republiek koos partij voor [[Zweden]]. | |
==Einde== | ==Einde== | ||
− | Na een lange strijd met steeds | + | Na een lange strijd met steeds wisselende kansen won Denemarken-Noorwegen met veel hulp van zijn bondgenoten (voornamelijk Rusland). |
− | Rusland had hier zelf ook veel aan, want nu kon het heel goed handelen bij de [[Oostzee]] (het had namelijk een groot deel van de [[Baltische Staten]] veroverd). | + | Rusland had hier zelf ook veel aan, want nu kon het heel goed handelen bij de [[Oostzee]] (het had namelijk een groot deel van de [[Baltische Staten]] veroverd). |
+ | De vrede werd verklaard in de [[Stochholmverdragen]] en de vrede van [[Nystad]]. | ||
− | + | [[Categorie:Oorlog]] | |
+ | [[Categorie:Scandinavië]] |
Huidige versie van 30 nov 2022 om 09:32
Grote Noordse Oorlog | ||
Zweedse overwinning bij Narva | ||
Datum | 1700 - 1721 | |
Locatie | Noord-Europa | |
Overwinning voor | Rusland, Denemarken-Noorwegen, (en meer) | |
Resultaat | Rusland vestigt zich als een nieuwe macht in Europa. Lijfland, Estland, Ingermanland en een deel van Karelië naar het Russische Rijk, Bremen-Verden naar Hannover, Zweeds Achter-Pommeren naar koninkrijk Pruisen | |
Strijdende partijen | ||
![]()
|
![]()
|
|
Leiders | ||
![]()
|
![]()
|
|
Troepensterkte | ||
77 000 tot 393 400, waarvan
|
Ten minste 360 000, waarvan
|
|
Portaal ![]() |
De Grote Noordse Oorlog was een grote oorlog die zich in het noorden van Europa afspeelde tussen 1700 en 1721.
Begin
De Grote Noordse oorlog begon toen Zweden erg veel macht kreeg in de Oostzee. Denemarken-Noorwegen en Zweden waren intussen constante vijanden geworden. Op een gegeven moment ging Denemarken-Noorwegen met allemaal andere landen waaronder Rusland verdragen sluiten waarbij die twee landen elkaar zouden gaan helpen als een van hen werd aangevallen. Zweden deed dat ook met heel veel andere landen. De Nederlandse Republiek koos partij voor Zweden.
Einde
Na een lange strijd met steeds wisselende kansen won Denemarken-Noorwegen met veel hulp van zijn bondgenoten (voornamelijk Rusland). Rusland had hier zelf ook veel aan, want nu kon het heel goed handelen bij de Oostzee (het had namelijk een groot deel van de Baltische Staten veroverd). De vrede werd verklaard in de Stochholmverdragen en de vrede van Nystad.