Marine: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Nieuwe pagina aangemaakt met '{{werk}} {{zie artikel|Dit artikel gaat over de strijdkracht die de marine heet. Ben je op zoek naar andere vormen van de marine? Kijk dan Marine (doorverwijspagi...')
 
 
(34 tussenliggende versies door 12 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{werk}}
  
 
{{zie artikel|Dit artikel gaat over de strijdkracht die de marine heet. Ben je op zoek naar andere vormen van de marine? Kijk dan [[Marine (doorverwijspagina)|hier]].}}
  
{{zie artikel|Dit artikel gaat over de strijdkracht die de marine heet. Ben je op zoek naar andere vormen van de marine? Kijk dan [[Marine (doorverwijspagina)|hier]].}}
  +
[[Bestand:HNLMS Van Speijk fires a Harpoon.jpg|right|350px|thumb|De [[Zr. Ms. Van Speijk]] vuurt.]]
−  
−
De '''marine''' is het onderdeel van het leger dat vecht op het water. De marine hoort bij een land en verdedigd dat land op zee of vecht ervoor. De marine is samen met de landmacht het oudste deel van het leger en heeft een belangrijke rol gespeeld in de wereldgeschiedenis.
+
De '''marine''' is het onderdeel van het leger dat vecht op het water. De marine hoort bij een land en verdedigt dat land op zee of vecht ervoor. De marine is samen met de landmacht het oudste deel van het leger en ze heeft een belangrijke rol gespeeld in de wereldgeschiedenis.
   
 
==Wat is de marine?==
  
==Wat is de marine?==
  +
De marine is een van de drie strijdkrachten. De andere twee zijn de [[landmacht]] en de [[luchtmacht]].
−
De marine is een van de drie strijdkrachten: De andere zijn de [[landmacht]] en de [[luchtmacht]]. De marine bestaat niet alleen maar uit schepen, ze maken ook gebruik van helikopters en ze werken vaak samen met de land en luchtmacht. De schepen zijn over het algemeen grijs omdat dat moeilijk te zien is tegen de zee (die vaak behoorlijk grijs is) en wolken. Ze hebben vaak radars, antennes, torpedo’s, raketten en kanonnen aan boord. Vroeger werd met de marine alle schepen van een land bedoeld en niet per se de oorlogsschepen. De marine voert allerlei taken uit. Ze bestrijden [[piraterij]], houden de zeeën veilig en beschermen handelsschepen in gevaarlijk gebied. Sommige landen gebruiken hun marine voor slechtere taken. Dan wordt de marine gebruikt om andere landen aan te vallen en zeeslagen uit te vechten. Ook wordt de marine gebruikt om een land te beschermen, dus alleen voor verdediging. De marine is een erg belangrijk onderdeel van het leger doordat ze onder andere legers naar alle landen kunnen brengen. Vliegtuigen kunnen dat ook alleen die kunnen niet landen in vijandelijk gebied. Vooral in de gebieden rond [[Somalië]] zijn veel marineschepen actief om piraten te verjagen. De marine is ook een belangrijk onderdeel van de wereldgeschiedenis. Was de Nederlandse marine vroeger niet de grootste ter wereld? Nederland heeft eeuwenlang geprofiteerd van haar marine en heeft vaak de veel grotere landen Engeland en Spanje verslagen. Zeker is dat zonder de marine Nederland waarschijnlijk nog eeuwenlang onderdrukt zou zijn en dat Engeland, Spanje er dan nog lang om hadden gevochten. Ook België heeft met haar marine veel gevechten gewonnen. Marineschepen zijn er ook in alle soorten en maten. Er zijn gigantische vliegdekschepen en kleine mijnenjagers. Samen vormen ze een geheel dat de marine genoemd wordt.
  
  +
  +
De marine bestaat niet alleen maar uit [[Oorlogsschip|oorlogsschepen]], ze maakt ook gebruik van helikopters en werkt vaak samen met de land- en luchtmacht. De schepen zijn over het algemeen grijs omdat dat moeilijk te zien is tegen de zee (die vaak behoorlijk grijs is) en wolken. Ze hebben vaak radars, antennes, torpedo’s, raketten en kanonnen aan boord. Vroeger werden met de marine alle schepen van een land bedoeld en dus niet alleen maar de oorlogsschepen.
  +
  +
De marine voert allerlei taken uit. Ze bestrijdt [[piraterij]], houdt de zeeën veilig en beschermt handelsschepen in gevaarlijk gebied. Sommige landen gebruiken hun marine voor slechtere taken. Dan wordt de marine gebruikt om andere landen aan te vallen en zeeslagen uit te vechten. Ook wordt de marine wel gebruikt om een land te beschermen, dus alleen voor de verdediging. De marine is een erg belangrijk onderdeel van het leger doordat ze onder andere legers naar alle landen kan brengen. Vliegtuigen kunnen dat ook alleen die kunnen niet landen in vijandelijk gebied. Vooral in de gebieden rond [[Somalië]] zijn veel marineschepen actief om piraten te verjagen.
  +
  +
De marine heeft ook een belangrijke rol gespeeld in de wereldgeschiedenis. Was de Nederlandse marine vroeger niet de grootste ter wereld? Nederland heeft eeuwenlang geprofiteerd van zijn marine en heeft vaak de veel grotere landen Engeland en Spanje verslagen. Zeker is dat zonder de marine Nederland waarschijnlijk nog eeuwenlang onderdrukt zou zijn en dat Engeland, Spanje er dan nog lang om hadden gevochten.
  +
  +
Marineschepen zijn er ook in alle soorten en maten. Er zijn gigantische vliegdekschepen en kleine mijnenjagers. Samen vormen ze een geheel dat de marine genoemd wordt.
  +
  +
==Geschiedenis van de marine==
  +
===Oudheid===
  +
De marine bestaat al sinds de mens kon varen. De eerste echte marine ontstond in de tijd van het Oude Egypte. De schepen werden toen veel beter en daarom kwamen er natuurlijk ook veel meer piraten. De marine was nog niet echt wat je noemt fantastisch. Op zee kwam ze vrijwel niet, alleen maar op de rivieren en de boten hadden weinig bereik. Die werden bemand door boogschutters en moesten dus best dichtbij komen. Ook waren de boogschutters niet goed beschermd, dus vielen er veel doden bij de beveiliging van de rivieren.
  +
  +
Later kwamen de Grieken met hun marine en onder hen werd de marine een serieus onderdeel van het leger. In die tijd ontstonden ook piratenstaatjes die, zoals de naam al zegt , vooral leefden van piraterij. Tegen de Romeinse tijd kwamen er betere, grotere schepen en alles werd beter georganiseerd. Onder andere in de [[Romeins-Carthaagse oorlogen]] was de vloot van de Romeinen misschien doorslaggevend voor de uitslag. Zonder z’n marine, was misschien niet het Romeinse, maar het Carthaagse Rijk herrezen! De Romeinse vloot was onderverdeeld in zogenaamde classis. Die waren weer onderverdeeld in vexillatio. Ook de beroemde generaal [[Julius Caesar]] heeft te maken gehad met piraten.
  +
  +
Langzaam maar zeker werd later duidelijk dat het Romeinse Rijk op instorten stond. De keizers vierden alleen maar feest en volgden elkaar in hoog tempo op. Het leger kwam in onder andere de provincies Germania Inferior (Nederland) en Noricum (Oostenrijk) ernstig in de problemen en zelfs op het land konden de Romeinen zich niet langer handhaven. Met de Romeinen verdween in West-Europa ook de marine. Alleen het [[Byzantijnse Rijk]] had nog een goed geregelde marine.
  +
  +
===Middeleeuwen===
  +
Dat gebrek aan de marine maakte het ook lekker makkelijk voor de [[Vikingen]]. Dit waren boze krijgsmannen uit het hoge Noorden die de boel kort en klein sloegen. Tenminste… Dat dachten we. Nu is gebleken dat die Vikingen ook gewoon handelaren waren die misschien wel voor hun eigen ondergang hebben gezorgd! Sommige van die Noormannen gingen namelijk gewoon in Europa wonen, en door hun verstand van schepen ontstonden plaatselijk kleine marines. In de Late Middeleeuwen werden de zeeën weer slecht bewaakt. De vorsten uit die tijd hielden niet echt van varen en per boot werd dan ook alleen gereisd als het echt moest. Behalve de [[Hanze]] was er geen echte handel via zee. Wel kondigde [[Maximiliaan I van Oostenrijk]], keizer van het [[Heilige Roomse Rijk]], aartshertog van [[Aartshertogdom Oostenrijk|Oostenrijk]] en heer der Nederlanden de Ordonnantie van Admiraliteit af. Vanaf dat moment had ook Nederland een marine.
  +
  +
===16e en 17e eeuw===
  +
[[Bestand:Battle of Lepanto 1571.jpg|right|300px|thumb|Een schilderij van de slag bij Lepanto.]]
  +
Rond 1500, toen [[Amerika (continent)|Amerika]] werd ontdekt leefde de handel op. Piraten zagen hun kans schoon en piraterij was aan de orde van de dag. Om dat tegen te gaan werden marines opgericht. De [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]], Spanje en Engeland hadden sterke en redelijk goed georganiseerde marines, maar het Heilige Roomse Rijk had die bijvoorbeeld weer niet. Ook was de grens soms erg onduidelijk. [[Venetië]] bijvoorbeeld plunderde Arabische steden. ‘’In naam van het christendom’’ zeiden ze. ‘’en van het geld’’ dachten ze er achteraan. De schepen werden groter en de [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]] kwamen op. Hun snelle [[Galei|galeien]] waren de plaag van de [[Middellandse Zee]]. Het was zo erg dat toen [[paus Adrianus VII]] van Spanje naar [[Rome]] wilde varen dat niet kon omdat er Ottomanen waren. Uiteindelijk werden de Ottomanen toch in een alles-of-niets slag verslagen. Deze [[slag bij Lepanto]] was een overwinning voor de christelijke kooplieden, en hoewel het Ottomaanse Rijk nog eeuwen zou bestaan, wisten de Europeanen nu dat ze niet onoverwinnelijk waren.
  +
  +
===tot 1850===
  +
De tijd van de galeien was voorbij en de grotere schepen kwamen op. Nederland werd een machtig land, net zoals Spanje en vooral Engeland. Langzaam werd de marine zowat het belangrijkste deel van het leger. Dat werd zo erg, dat toen Frankrijk Nederland in het [[Rampjaar 1672]] binnenviel het leger ter land zo verzwakt was dat het de Fransen helemaal niet kon tegenhouden, terwijl op zee de vloot zegevierde!
  +
  +
De marine betekende ongelofelijk veel voor Europa. Engeland, Spanje, [[Portugal]], [[Zweden]], Nederland en Frankrijk breidden hun rijk maar uit door met hun sterke marine onbekende gebieden te veroveren. In Indië, [[Afrika]] en [[Amerika (continent)|Amerika]] hadden volken geen sterke marine en deze gebieden werden dan ook overrompeld door de sterke vloot van de westerse landen, die langzamerhand de wereld gingen overheersen. Handel ging via de marine, vechten ging via de marine, ja, de marine was in die tijd erg belangrijk!
  +
  +
Maar naarmate de tijd verstreek veranderde de marine toch. Nederland, Spanje en Portugal werden minder machtig terwijl de Britten en Fransen juist wereldrijken stichtten. De tijd verstreek en de marine kreeg gigantische, ingewikkelde houten schepen die alle wereldzeeën bevoeren. Maar de techniek bleef zich verder ontwikkelen en zo kwam het dat er op een gegeven moment ijzeren schepen waren.
  +
  +
===De bepantserde schepen komen op===
  +
[[Bestand:Portsmouth HMS Warrior 18-10-2011 14-44-37.png|left|300px|thumb|De HMS Warrior.]]
  +
[[Bestand:CSS Virginia, wash drawing by Clary Ray (Photo - NH 57830).jpg|right|300px|thumb|De CSS Viriginia.]]
  +
Deze eerste ijzeren schepen hadden gewoon een houten frame maar werden beschermd door ijzeren platen. De Britse [[HMS Warrior]] was het eerste gepantserde schip, hoewel het nog veel weg had van een schip van de ''oude stempel''. In de [[Amerikaanse Burgeroorlog]] (1861-1865) kwamen de eerste moderne zeeslagen. De schepen hadden een beetje weg van een duikboot. De eerste slag tussen hen was tussen de [[USS Monitor]] en de [[CSS Virginia]]. In deze oorlog waren ze nog niet doorslaggevend, maar het was duidelijk: [[Stoomboot|stoomboten]] en bepantserde boten hadden de toekomst.
  +
  +
===20e eeuw===
  +
[[Bestand:HMS Dreadnought 1906 H61017.jpg|right|300px|thumb|Een Dreadnought.]]
  +
In de late 18e en vroege 19e eeuw ontwikkelde de marine zich snel. De keizerrijken [[Duitse Keizerrijk|Duitsland]], [[keizerrijk Oostenrijk|Oostenrijk]] en [[keizerrijk Rusland|Rusland]] bouwden ook grote marines op en de zeilboten verdwenen. In plaats daarvan kwamen er in de late 19e eeuw [[Onderzeeboot|onderzeeërs]]. Deze zouden in de [[Eerste Wereldoorlog]] al een grote rol spelen. De Britten introduceerden de ''[[Dreadnought]]'', een erg sterk een krachtig schip. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak kwam er ook oorlog op zee. Een paar slagen tussen de Britten en Duitsers eindigden onbeslist, tot de grote [[Slag bij Jutland]]. Het is ook onduidelijk wie deze hadden gewonnen. De Britten verloren meer schepen, maar de Duitsers vluchtten naar hun havens en kwamen daar voor de rest van de oorlog niet meer uit. Verder waren en nog wat kleine slagen tussen Oostenrijk en Italië maar die waren nou niet wat je noemt indrukwekkend. In de [[Tweede Wereldoorlog]] kwamen de grote [[vliegdekschip|vliegdekschepen]] op en bleven onderzeeërs erg belangrijk. De grote [[Slag om de Atlantische Oceaan]] werd gewonnen door de geallieerden en was de laatste echt belangrijke slag tot nu toe.
  +
  +
Tegenwoordig hebben de [[Verenigde Staten]] de grootste marine. De marine wordt nu vooral gebruikt om piraten weg te jagen.
  +
  +
De marine is dus, zoals je leest, de afgelopen 5000 jaar enorm gegroeid. Zo veranderde ze van houten bootjes met boogschutters in een zeemacht die met gigantische vliegdekschepen rond de wereld vaart.
  +
  +
==Schepen van de marine==
  +
De marine heeft natuurlijk schepen nodig om een goede marine te zijn. Hieronder staan een paar scheepstypes die veel worden gebruikt gebruikt.
  +
===Vliegdekschepen===
  +
[[Vliegdekschip|Vliegdekschepen]] zijn de grootste marine schepen die er bestaan. Ze kunnen veel [[vliegtuig]]en vervoeren, soms meer dan de [[luchtmacht]] van een klein land! Ze hebben een plat dak waarop vliegtuigen kunnen landen. Om ze op te laten stijgen moeten ze soms met een lier de lucht in worden geslingerd. Ze stammen uit de late Eerste Wereldoorlog. Nederland heeft momenteel geen vliegdekschepen meer. [[België]] heeft ze nooit gehad.
  +
  +
===Kruisers===
  +
[[Kruiser]]s zijn oorlogsschepen die geschikt zijn voor heel veel taken. Ze zijn niet erg groot en lijken ook op torpedobootjagers. Kruisers bestaan al erg lang. In de tijd van de zeilschepen waren er ook al veel kruisers. Kruisers zijn echte aanvalsschepen en hebben meestal dan ook veel aan boord. Luchtafweergeschut en helikopters horen daarbij. Je hebt veel verschillende soorten kruisers. Zo heb je slagkruisers, pantserschepen en zware kruisers.
  +
  +
===Fregatten===
  +
[[Fregat|Fregatten]] zijn marineschepen die je vaak ziet en die ook het meeste werk doen bij de marine. Ze jagen op torpedo’s, beschermen konvooien en schieten vijandige vliegtuigen uit de lucht. Fregatten bestaan al heel lang en waren vroeger zeilschepen. Je hebt ook jagers. Die lijken heel erg op fregatten en de Koninklijke Marine vindt ook dat ze dezelfde zijn. Ook een ‘’ondersoort’’ van het fregat is de korvet. Dat is een type klein soort fregat. Het verschil tussen fregatten en korvetten is dat fregatten meerdere taken tegelijk kunnen doen en korvetten maar een. Zweden heeft bijna alleen maar korvetten in de marine. Eerst hadden ze ook grote schepen, maar toen dachten ze van: ‘’Hé, als er nou een oorlog op de Oostzee komt, zijn kleine, snelle bootjes wel handig, want vliegtuigen kunnen die moeilijker raken.’’ Zo wisselden ze hun grote schepen in. Zo’n geweldig idee was het niet, want kleine scheepjes kunnen in hun eentje natuurlijk niet zoveel uitrichten tegen een groot fregat. Om die reden heeft Zweden ook weer grotere schepen.
  +
  +
===Mijnenjagers===
  +
Mijnenjagers zijn schepen die zeemijnen ontmijnen. Het grootste deel van de Belgische marine bestaat uit mijnenjagers want
  +
na de tweede wereldoorlog waren er ongelooflijk veel zeemijnen en de schepen die gemaakt waren voor de ontmijning zijn
  +
bewaard gebleven.
  +
  +
==De marine in verschillende landen==
  +
Veel landen hebben een marine. Hier lees je wat over een paar landen en hun marine.
  +
  +
===Nederland===
  +
[[Bestand:Naval Jack of the Netherlands.svg|right|250px|thumb|De zogenaamde "Geus" van de Koninklijke Marine.]]
  +
{{zie hoofdartikel|Koninklijke Marine}}
  +
Vanzelfsprekend heeft Nederland ook een marine. Die heet de [[Koninklijke Marine]]. Het motto van de Koninklijke Marine is: ''Wereldwijd veiligheid op en vanaf zee''. De marine is officieel opgericht in 1488, maar toen was Nederland nog niet eens een echt land. Het hoofd van de Nederlandse marine is [[Matthieu Borsboom]]. De Nederlandse marine was in de [[Gouden Eeuw]] een van de machtigste ter wereld, maar is dat nu al lang niet meer. Een bekend deel van de marine is het [[Korps Mariniers]]. Die doen operaties op de grens van land en water en staan bekend om hun goede training.
  +
  +
===België===
  +
[[Bestand:Naval Ensign of Belgium.svg|right|250px|thumb|De oorlogsvlag ter zee van België.]]
  +
{{zie hoofdartikel|Marinecomponent van Defensie}}
  +
België heeft ook een marine, maar die heet het Marinecomponent. De Belgische marine is opgericht in 1831, toen België zich afscheidde van het [[Koninkrijk der Verenigde Nederlanden]]. Sinds 1927 had België geen marine meer, en in de [[Tweede Wereldoorlog]] was die er nog steeds niet. Na de Tweede Wereldoorlog werd de vloot wel opgericht, maar echt groot of belangrijk is hij nooit geworden, en een echte rol heeft het in oorlogen ook nog niet gespeeld. De hoofdbasis van de Belgische marine is in [[Zeebrugge]], maar ook in het Nederlandse [[Den Helder]] liggen wat schepen.
  +
  +
===Verenigd Koninkrijk===
  +
[[Bestand:Naval Ensign of the United Kingdom.svg|left|250px|thumb|De vlag van de Roal Navy.]]
  +
{{zie hoofdartikel|Royal Navy}}
  +
De marine van het [[Verenigd Koninkrijk]] heet de "Royal Navy", dat bekent Koninklijke Marine. De Engelse marine bestaat al verschrikkelijk lang. Hij in de 10e eeuw opgericht door koning [[Alfred de Grote]] om te vechten tegen de [[Vikingen]]. Toen die eenmaal waren verslagen, verdween ook de marine. In de 16e eeuw werd de Admiraliteit van Engeland heropgericht, en de marine werd een van de grootste ter wereld. In de 20e eeuw en de 19e eeuw was de Britse marine ook onoverwonnen en zelfs nu is de marine nog erg groot daar, hoewel hij steeds kleiner wordt.
  +
  +
===Verenigde Staten===
  +
[[Bestand:US-DeptOfNavy-Seal.svg|right|250px|thumb|Het zegel van de Amerikaanse marine.]]
  +
{{zie hoofdartikel|United States Navy}}
  +
De marine van de [[Verenigde Staten]] heet de [[United States Navy]], vaak wordt hij kort de US Navy genoemd. Deze marine is opgericht in 1794, hij is dus veel ouder dan de Belgische marine! De marine is opgericht omdat in die tijd de Amerikaanse schepen vaak werden geplunderd door piraten, en daarom besloot het Congres tot oprichting van een marine. De leider van de marine (admiraal) is Jonathan Greenert. De US Navy is vooral na de Eerste Wereldoorlog erg belangrijk geworden. Ze hebben nu 286 schepen en er zijn rond de 321.000 mensen in dienst. Van 286 schepen zijn 11 vliegdekschepen.
  +
  +
== Rangen Koninklijke Marine Nederland ==
  +
De aanspreektitels zijn ''cursief'' weergegeven
   
  +
{| class="wikitable" border="1" align="center" style="border-collapse:collapse;border:1px solid silver;"
  +
|-
  +
!NAVO Schaal
  +
! colspan="3" | [[Koninklijke Marine]] (KM) [[File:Logo marine.svg|Logo marine]]
  +
|-
  +
! colspan="3" |[[Opperofficier|'''Opper- of vlagofficieren''']] || Afkorting
  +
|-
  +
|OF-10
  +
| [[Bestand:Nl-marine-vloot-admiraal.svg|50px]]
  +
| [[Admiraal]]<br />''Admiraal''<br /> (uit traditie, rang bestaat niet meer). || ADM
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-9
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-luitenant admiraal.svg|50px]]
  +
| [[Luitenant-admiraal]]<br />''Admiraal'' || LTADM
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[generaal]] || GENMARNS
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-8
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-vice-admiraal.svg|50px]]
  +
| [[Viceadmiraal]]<br />''Admiraal'' || VADM
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[luitenant-generaal]] || LNTGENMARNS
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-7
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-schout schout bij nacht.svg|50px]]
  +
| [[Schout-bij-nacht]]<br />''Schout-bij-nacht'' || SBN
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[generaal-majoor]] || GENMAJMARNS
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-6
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-commandeur.svg|50px]]
  +
| [[Commandeur (Koninklijke Marine)|Commandeur]]<br />''Commandeur'' || CDR
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[brigadegeneraal]] || BRIGGENMARNS
  +
|-
  +
! colspan="3" |[[Hoofdofficier|'''Hoofdofficieren''']] || Afkorting
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-5
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-kapitein ter zee.svg|50px]]
  +
| [[Kapitein ter zee]]<br />''Kolonel'' || KTZ
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[kolonel]] || KOLMARNS
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-4
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-kapitein luitenant ter zee.svg|50px]]
  +
| [[Kapitein-luitenant ter zee]]<br />''Overste'' || KLTZ
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[luitenant-kolonel]] || LNTKOLMARNS
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-3
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 1e klasse.svg|50px]]
  +
| [[Luitenant ter zee 1e klasse]]<br />''Mijnheer/Mevrouw'' || LTZ1
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[majoor]] || MAJMARNS
  +
|-
  +
! colspan="3 " |[[Subalterne officier|'''Subalterne officieren''']] || Afkorting
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OF-2
  +
| rowspan="2" |[[Bestand:Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 2e klasse oudste categorie.svg|50px]]
  +
| [[Luitenant ter zee 2e klasse oudste categorie]]<br />''Mijnheer/Mevrouw'' || LTZ2OC
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[Kapitein (rang)|kapitein]]) || KAPTMARNS
  +
|-
  +
| rowspan="4" |OF-1
  +
| rowspan="2" |[[Bestand:Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 2e klasse.svg|50px]]
  +
| [[Luitenant ter zee 2e klasse]]<br />''Mijnheer/Mevrouw''<br /> || LTZ2
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[eerste luitenant]]) || ELNTMARNS
  +
|-
  +
| rowspan="2" |[[Bestand:Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 3e klasse.svg|50px]]
  +
| [[Luitenant ter zee 3e klasse]]<br />''Mijnheer/Mevrouw''<br /> || LTZ3
  +
|-
  +
|Korps Mariniers: [[tweede luitenant]]) || TLNTMARNS
  +
|-
  +
! colspan="3" |[[Onderofficier|'''Onderofficieren''']] || Afkorting
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OR-9<br />OR-8
  +
| rowspan="2" |[[Bestand:Nl-marine-vloot-adjudant onderofficier.svg|50px]]
  +
| [[Adjudant (rang)|Adjudant-onderofficier]]<br />''Adjudant''<br />Operationele dienst / Nautische dienst<br /> ''Opperschipper''<br /> || AOO
  +
|-
  +
|[[Korps Mariniers]]: adjudant marinier<br />''Adjudant'' || AOOMARNALG
  +
|-
  +
| rowspan="2" |OR-7
  +
| rowspan="2" |[[Bestand:Nl-marine-vloot-sergeant majoor.svg|50px]]
  +
| [[Sergeant-majoor]]<br />''Majoor''<br />''Schipper'' <br /> || SMJR
  +
|-
  +
|[[Korps Mariniers]]: sergeant-majoor marinier<br />''Majoor'' || SMJRMARNALG
  +
|-
  +
| OR-6
  +
| rowspan="2" |[[Bestand:Nl-marine-vloot-sergeant.svg|50px]]
  +
| [[Sergeant]]<br />''Sergeant''<br />''Bootsman'' || SGT
  +
|-
  +
| OR-5
  +
||[[Korps Mariniers]]: sergeant marinier<br />''Sergeant'' || SGTMARNALG
  +
|-
  +
! colspan="3" |'''[[Korporaals]]''' || Afkorting
  +
|-
  +
|OR-4
  +
| rowspan="2" |[[Bestand:Nl-marine-vloot-korporaal.svg|50px]]
  +
| [[Korporaal]]<br />''Korporaal''<br />''Kwartiermeester'' || KPL
  +
|-
  +
|OR-3
  +
|[[Korps Mariniers]]: [[korporaal]] marinier<br /> ''Korporaal'' || KPLMARNALG
  +
|-
  +
! colspan="3" |'''[[Manschappen]]''' || Afkorting
  +
|-
  +
| rowspan="4" |OR-2
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-matroos der 1e klasse.svg|50px]]
  +
| [[Matroos]] der 1e klasse<br />''Matroos'' || MATR1
  +
|-
  +
|[[Korps Mariniers]]: [[marinier]] der 1e klasse<br />''Marinier'' || MARN1
  +
|-
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-matroos der 2e klasse.svg|50px]]
  +
| Matroos der 2e klasse<br />''Matroos'' || MATR2
  +
|-
  +
|[[Korps Mariniers]]: [[marinier]] der 2e klasse<br /> ''Marinier'' || MARN2
  +
|-
  +
| rowspan="4" |OR-1
  +
| rowspan="2" | [[Bestand:Nl-marine-vloot-matroos.svg|50px]]
  +
| Matroos der 3e klasse<br />''Matroos'' || MATR3
  +
|-
  +
|[[Korps Mariniers]]: [[marinier]] der 3e klasse<br /> ''Marinier'' || MARN3
  +
|}
 
[[Categorie:Leger]]
  
[[Categorie:Leger]]
−
[[Categorie:Geschiedenis]]
  

Huidige versie van 13 dec 2022 om 21:53

Dit artikel gaat over de strijdkracht die de marine heet. Ben je op zoek naar andere vormen van de marine? Kijk dan hier.
De Zr. Ms. Van Speijk vuurt.

De marine is het onderdeel van het leger dat vecht op het water. De marine hoort bij een land en verdedigt dat land op zee of vecht ervoor. De marine is samen met de landmacht het oudste deel van het leger en ze heeft een belangrijke rol gespeeld in de wereldgeschiedenis.

Wat is de marine?

De marine is een van de drie strijdkrachten. De andere twee zijn de landmacht en de luchtmacht.

De marine bestaat niet alleen maar uit oorlogsschepen, ze maakt ook gebruik van helikopters en werkt vaak samen met de land- en luchtmacht. De schepen zijn over het algemeen grijs omdat dat moeilijk te zien is tegen de zee (die vaak behoorlijk grijs is) en wolken. Ze hebben vaak radars, antennes, torpedo’s, raketten en kanonnen aan boord. Vroeger werden met de marine alle schepen van een land bedoeld en dus niet alleen maar de oorlogsschepen.

De marine voert allerlei taken uit. Ze bestrijdt piraterij, houdt de zeeën veilig en beschermt handelsschepen in gevaarlijk gebied. Sommige landen gebruiken hun marine voor slechtere taken. Dan wordt de marine gebruikt om andere landen aan te vallen en zeeslagen uit te vechten. Ook wordt de marine wel gebruikt om een land te beschermen, dus alleen voor de verdediging. De marine is een erg belangrijk onderdeel van het leger doordat ze onder andere legers naar alle landen kan brengen. Vliegtuigen kunnen dat ook alleen die kunnen niet landen in vijandelijk gebied. Vooral in de gebieden rond Somalië zijn veel marineschepen actief om piraten te verjagen.

De marine heeft ook een belangrijke rol gespeeld in de wereldgeschiedenis. Was de Nederlandse marine vroeger niet de grootste ter wereld? Nederland heeft eeuwenlang geprofiteerd van zijn marine en heeft vaak de veel grotere landen Engeland en Spanje verslagen. Zeker is dat zonder de marine Nederland waarschijnlijk nog eeuwenlang onderdrukt zou zijn en dat Engeland, Spanje er dan nog lang om hadden gevochten.

Marineschepen zijn er ook in alle soorten en maten. Er zijn gigantische vliegdekschepen en kleine mijnenjagers. Samen vormen ze een geheel dat de marine genoemd wordt.

Geschiedenis van de marine

Oudheid

De marine bestaat al sinds de mens kon varen. De eerste echte marine ontstond in de tijd van het Oude Egypte. De schepen werden toen veel beter en daarom kwamen er natuurlijk ook veel meer piraten. De marine was nog niet echt wat je noemt fantastisch. Op zee kwam ze vrijwel niet, alleen maar op de rivieren en de boten hadden weinig bereik. Die werden bemand door boogschutters en moesten dus best dichtbij komen. Ook waren de boogschutters niet goed beschermd, dus vielen er veel doden bij de beveiliging van de rivieren.

Later kwamen de Grieken met hun marine en onder hen werd de marine een serieus onderdeel van het leger. In die tijd ontstonden ook piratenstaatjes die, zoals de naam al zegt , vooral leefden van piraterij. Tegen de Romeinse tijd kwamen er betere, grotere schepen en alles werd beter georganiseerd. Onder andere in de Romeins-Carthaagse oorlogen was de vloot van de Romeinen misschien doorslaggevend voor de uitslag. Zonder z’n marine, was misschien niet het Romeinse, maar het Carthaagse Rijk herrezen! De Romeinse vloot was onderverdeeld in zogenaamde classis. Die waren weer onderverdeeld in vexillatio. Ook de beroemde generaal Julius Caesar heeft te maken gehad met piraten.

Langzaam maar zeker werd later duidelijk dat het Romeinse Rijk op instorten stond. De keizers vierden alleen maar feest en volgden elkaar in hoog tempo op. Het leger kwam in onder andere de provincies Germania Inferior (Nederland) en Noricum (Oostenrijk) ernstig in de problemen en zelfs op het land konden de Romeinen zich niet langer handhaven. Met de Romeinen verdween in West-Europa ook de marine. Alleen het Byzantijnse Rijk had nog een goed geregelde marine.

Middeleeuwen

Dat gebrek aan de marine maakte het ook lekker makkelijk voor de Vikingen. Dit waren boze krijgsmannen uit het hoge Noorden die de boel kort en klein sloegen. Tenminste… Dat dachten we. Nu is gebleken dat die Vikingen ook gewoon handelaren waren die misschien wel voor hun eigen ondergang hebben gezorgd! Sommige van die Noormannen gingen namelijk gewoon in Europa wonen, en door hun verstand van schepen ontstonden plaatselijk kleine marines. In de Late Middeleeuwen werden de zeeën weer slecht bewaakt. De vorsten uit die tijd hielden niet echt van varen en per boot werd dan ook alleen gereisd als het echt moest. Behalve de Hanze was er geen echte handel via zee. Wel kondigde Maximiliaan I van Oostenrijk, keizer van het Heilige Roomse Rijk, aartshertog van Oostenrijk en heer der Nederlanden de Ordonnantie van Admiraliteit af. Vanaf dat moment had ook Nederland een marine.

16e en 17e eeuw

Een schilderij van de slag bij Lepanto.

Rond 1500, toen Amerika werd ontdekt leefde de handel op. Piraten zagen hun kans schoon en piraterij was aan de orde van de dag. Om dat tegen te gaan werden marines opgericht. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, Spanje en Engeland hadden sterke en redelijk goed georganiseerde marines, maar het Heilige Roomse Rijk had die bijvoorbeeld weer niet. Ook was de grens soms erg onduidelijk. Venetië bijvoorbeeld plunderde Arabische steden. ‘’In naam van het christendom’’ zeiden ze. ‘’en van het geld’’ dachten ze er achteraan. De schepen werden groter en de Ottomanen kwamen op. Hun snelle galeien waren de plaag van de Middellandse Zee. Het was zo erg dat toen paus Adrianus VII van Spanje naar Rome wilde varen dat niet kon omdat er Ottomanen waren. Uiteindelijk werden de Ottomanen toch in een alles-of-niets slag verslagen. Deze slag bij Lepanto was een overwinning voor de christelijke kooplieden, en hoewel het Ottomaanse Rijk nog eeuwen zou bestaan, wisten de Europeanen nu dat ze niet onoverwinnelijk waren.

tot 1850

De tijd van de galeien was voorbij en de grotere schepen kwamen op. Nederland werd een machtig land, net zoals Spanje en vooral Engeland. Langzaam werd de marine zowat het belangrijkste deel van het leger. Dat werd zo erg, dat toen Frankrijk Nederland in het Rampjaar 1672 binnenviel het leger ter land zo verzwakt was dat het de Fransen helemaal niet kon tegenhouden, terwijl op zee de vloot zegevierde!

De marine betekende ongelofelijk veel voor Europa. Engeland, Spanje, Portugal, Zweden, Nederland en Frankrijk breidden hun rijk maar uit door met hun sterke marine onbekende gebieden te veroveren. In Indië, Afrika en Amerika hadden volken geen sterke marine en deze gebieden werden dan ook overrompeld door de sterke vloot van de westerse landen, die langzamerhand de wereld gingen overheersen. Handel ging via de marine, vechten ging via de marine, ja, de marine was in die tijd erg belangrijk!

Maar naarmate de tijd verstreek veranderde de marine toch. Nederland, Spanje en Portugal werden minder machtig terwijl de Britten en Fransen juist wereldrijken stichtten. De tijd verstreek en de marine kreeg gigantische, ingewikkelde houten schepen die alle wereldzeeën bevoeren. Maar de techniek bleef zich verder ontwikkelen en zo kwam het dat er op een gegeven moment ijzeren schepen waren.

De bepantserde schepen komen op

De HMS Warrior.
De CSS Viriginia.

Deze eerste ijzeren schepen hadden gewoon een houten frame maar werden beschermd door ijzeren platen. De Britse HMS Warrior was het eerste gepantserde schip, hoewel het nog veel weg had van een schip van de oude stempel. In de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865) kwamen de eerste moderne zeeslagen. De schepen hadden een beetje weg van een duikboot. De eerste slag tussen hen was tussen de USS Monitor en de CSS Virginia. In deze oorlog waren ze nog niet doorslaggevend, maar het was duidelijk: stoomboten en bepantserde boten hadden de toekomst.

20e eeuw

Een Dreadnought.

In de late 18e en vroege 19e eeuw ontwikkelde de marine zich snel. De keizerrijken Duitsland, Oostenrijk en Rusland bouwden ook grote marines op en de zeilboten verdwenen. In plaats daarvan kwamen er in de late 19e eeuw onderzeeërs. Deze zouden in de Eerste Wereldoorlog al een grote rol spelen. De Britten introduceerden de Dreadnought, een erg sterk een krachtig schip. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak kwam er ook oorlog op zee. Een paar slagen tussen de Britten en Duitsers eindigden onbeslist, tot de grote Slag bij Jutland. Het is ook onduidelijk wie deze hadden gewonnen. De Britten verloren meer schepen, maar de Duitsers vluchtten naar hun havens en kwamen daar voor de rest van de oorlog niet meer uit. Verder waren en nog wat kleine slagen tussen Oostenrijk en Italië maar die waren nou niet wat je noemt indrukwekkend. In de Tweede Wereldoorlog kwamen de grote vliegdekschepen op en bleven onderzeeërs erg belangrijk. De grote Slag om de Atlantische Oceaan werd gewonnen door de geallieerden en was de laatste echt belangrijke slag tot nu toe.

Tegenwoordig hebben de Verenigde Staten de grootste marine. De marine wordt nu vooral gebruikt om piraten weg te jagen.

De marine is dus, zoals je leest, de afgelopen 5000 jaar enorm gegroeid. Zo veranderde ze van houten bootjes met boogschutters in een zeemacht die met gigantische vliegdekschepen rond de wereld vaart.

Schepen van de marine

De marine heeft natuurlijk schepen nodig om een goede marine te zijn. Hieronder staan een paar scheepstypes die veel worden gebruikt gebruikt.

Vliegdekschepen

Vliegdekschepen zijn de grootste marine schepen die er bestaan. Ze kunnen veel vliegtuigen vervoeren, soms meer dan de luchtmacht van een klein land! Ze hebben een plat dak waarop vliegtuigen kunnen landen. Om ze op te laten stijgen moeten ze soms met een lier de lucht in worden geslingerd. Ze stammen uit de late Eerste Wereldoorlog. Nederland heeft momenteel geen vliegdekschepen meer. België heeft ze nooit gehad.

Kruisers

Kruisers zijn oorlogsschepen die geschikt zijn voor heel veel taken. Ze zijn niet erg groot en lijken ook op torpedobootjagers. Kruisers bestaan al erg lang. In de tijd van de zeilschepen waren er ook al veel kruisers. Kruisers zijn echte aanvalsschepen en hebben meestal dan ook veel aan boord. Luchtafweergeschut en helikopters horen daarbij. Je hebt veel verschillende soorten kruisers. Zo heb je slagkruisers, pantserschepen en zware kruisers.

Fregatten

Fregatten zijn marineschepen die je vaak ziet en die ook het meeste werk doen bij de marine. Ze jagen op torpedo’s, beschermen konvooien en schieten vijandige vliegtuigen uit de lucht. Fregatten bestaan al heel lang en waren vroeger zeilschepen. Je hebt ook jagers. Die lijken heel erg op fregatten en de Koninklijke Marine vindt ook dat ze dezelfde zijn. Ook een ‘’ondersoort’’ van het fregat is de korvet. Dat is een type klein soort fregat. Het verschil tussen fregatten en korvetten is dat fregatten meerdere taken tegelijk kunnen doen en korvetten maar een. Zweden heeft bijna alleen maar korvetten in de marine. Eerst hadden ze ook grote schepen, maar toen dachten ze van: ‘’Hé, als er nou een oorlog op de Oostzee komt, zijn kleine, snelle bootjes wel handig, want vliegtuigen kunnen die moeilijker raken.’’ Zo wisselden ze hun grote schepen in. Zo’n geweldig idee was het niet, want kleine scheepjes kunnen in hun eentje natuurlijk niet zoveel uitrichten tegen een groot fregat. Om die reden heeft Zweden ook weer grotere schepen.

Mijnenjagers

Mijnenjagers zijn schepen die zeemijnen ontmijnen. Het grootste deel van de Belgische marine bestaat uit mijnenjagers want na de tweede wereldoorlog waren er ongelooflijk veel zeemijnen en de schepen die gemaakt waren voor de ontmijning zijn bewaard gebleven.

De marine in verschillende landen

Veel landen hebben een marine. Hier lees je wat over een paar landen en hun marine.

Nederland

De zogenaamde "Geus" van de Koninklijke Marine.
Zie Koninklijke Marine voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Vanzelfsprekend heeft Nederland ook een marine. Die heet de Koninklijke Marine. Het motto van de Koninklijke Marine is: Wereldwijd veiligheid op en vanaf zee. De marine is officieel opgericht in 1488, maar toen was Nederland nog niet eens een echt land. Het hoofd van de Nederlandse marine is Matthieu Borsboom. De Nederlandse marine was in de Gouden Eeuw een van de machtigste ter wereld, maar is dat nu al lang niet meer. Een bekend deel van de marine is het Korps Mariniers. Die doen operaties op de grens van land en water en staan bekend om hun goede training.

België

De oorlogsvlag ter zee van België.
Zie Marinecomponent van Defensie voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

België heeft ook een marine, maar die heet het Marinecomponent. De Belgische marine is opgericht in 1831, toen België zich afscheidde van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden. Sinds 1927 had België geen marine meer, en in de Tweede Wereldoorlog was die er nog steeds niet. Na de Tweede Wereldoorlog werd de vloot wel opgericht, maar echt groot of belangrijk is hij nooit geworden, en een echte rol heeft het in oorlogen ook nog niet gespeeld. De hoofdbasis van de Belgische marine is in Zeebrugge, maar ook in het Nederlandse Den Helder liggen wat schepen.

Verenigd Koninkrijk

De vlag van de Roal Navy.
Zie Royal Navy voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De marine van het Verenigd Koninkrijk heet de "Royal Navy", dat bekent Koninklijke Marine. De Engelse marine bestaat al verschrikkelijk lang. Hij in de 10e eeuw opgericht door koning Alfred de Grote om te vechten tegen de Vikingen. Toen die eenmaal waren verslagen, verdween ook de marine. In de 16e eeuw werd de Admiraliteit van Engeland heropgericht, en de marine werd een van de grootste ter wereld. In de 20e eeuw en de 19e eeuw was de Britse marine ook onoverwonnen en zelfs nu is de marine nog erg groot daar, hoewel hij steeds kleiner wordt.

Verenigde Staten

Het zegel van de Amerikaanse marine.
Zie United States Navy voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De marine van de Verenigde Staten heet de United States Navy, vaak wordt hij kort de US Navy genoemd. Deze marine is opgericht in 1794, hij is dus veel ouder dan de Belgische marine! De marine is opgericht omdat in die tijd de Amerikaanse schepen vaak werden geplunderd door piraten, en daarom besloot het Congres tot oprichting van een marine. De leider van de marine (admiraal) is Jonathan Greenert. De US Navy is vooral na de Eerste Wereldoorlog erg belangrijk geworden. Ze hebben nu 286 schepen en er zijn rond de 321.000 mensen in dienst. Van 286 schepen zijn 11 vliegdekschepen.

Rangen Koninklijke Marine Nederland

De aanspreektitels zijn cursief weergegeven

NAVO Schaal Koninklijke Marine (KM) Logo marine
Opper- of vlagofficieren Afkorting
OF-10 Nl-marine-vloot-admiraal.svg Admiraal
Admiraal
(uit traditie, rang bestaat niet meer).		 ADM
OF-9 Nl-marine-vloot-luitenant admiraal.svg Luitenant-admiraal
Admiraal		 LTADM
Korps Mariniers: generaal GENMARNS
OF-8 Nl-marine-vloot-vice-admiraal.svg Viceadmiraal
Admiraal		 VADM
Korps Mariniers: luitenant-generaal LNTGENMARNS
OF-7 Nl-marine-vloot-schout schout bij nacht.svg Schout-bij-nacht
Schout-bij-nacht		 SBN
Korps Mariniers: generaal-majoor GENMAJMARNS
OF-6 Nl-marine-vloot-commandeur.svg Commandeur
Commandeur		 CDR
Korps Mariniers: brigadegeneraal BRIGGENMARNS
Hoofdofficieren Afkorting
OF-5 Nl-marine-vloot-kapitein ter zee.svg Kapitein ter zee
Kolonel		 KTZ
Korps Mariniers: kolonel KOLMARNS
OF-4 Nl-marine-vloot-kapitein luitenant ter zee.svg Kapitein-luitenant ter zee
Overste		 KLTZ
Korps Mariniers: luitenant-kolonel LNTKOLMARNS
OF-3 Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 1e klasse.svg Luitenant ter zee 1e klasse
Mijnheer/Mevrouw		 LTZ1
Korps Mariniers: majoor MAJMARNS
Subalterne officieren Afkorting
OF-2 Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 2e klasse oudste categorie.svg Luitenant ter zee 2e klasse oudste categorie
Mijnheer/Mevrouw		 LTZ2OC
Korps Mariniers: kapitein) KAPTMARNS
OF-1 Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 2e klasse.svg Luitenant ter zee 2e klasse
Mijnheer/Mevrouw
 LTZ2
Korps Mariniers: eerste luitenant) ELNTMARNS
Nl-marine-vloot-luitenant ter zee der 3e klasse.svg Luitenant ter zee 3e klasse
Mijnheer/Mevrouw
 LTZ3
Korps Mariniers: tweede luitenant) TLNTMARNS
Onderofficieren Afkorting
OR-9
OR-8 		Nl-marine-vloot-adjudant onderofficier.svg Adjudant-onderofficier
Adjudant
Operationele dienst / Nautische dienst
Opperschipper
 AOO
Korps Mariniers: adjudant marinier
Adjudant		 AOOMARNALG
OR-7 Nl-marine-vloot-sergeant majoor.svg Sergeant-majoor
Majoor
Schipper
SMJR
Korps Mariniers: sergeant-majoor marinier
Majoor		 SMJRMARNALG
OR-6 Nl-marine-vloot-sergeant.svg Sergeant
Sergeant
Bootsman		 SGT
OR-5 Korps Mariniers: sergeant marinier
Sergeant		 SGTMARNALG
Korporaals Afkorting
OR-4 Nl-marine-vloot-korporaal.svg Korporaal
Korporaal
Kwartiermeester		 KPL
OR-3 Korps Mariniers: korporaal marinier
Korporaal		 KPLMARNALG
Manschappen Afkorting
OR-2 Nl-marine-vloot-matroos der 1e klasse.svg Matroos der 1e klasse
Matroos		 MATR1
Korps Mariniers: marinier der 1e klasse
Marinier		 MARN1
Nl-marine-vloot-matroos der 2e klasse.svg Matroos der 2e klasse
Matroos		 MATR2
Korps Mariniers: marinier der 2e klasse
Marinier		 MARN2
OR-1 Nl-marine-vloot-matroos.svg Matroos der 3e klasse
Matroos		 MATR3
Korps Mariniers: marinier der 3e klasse
Marinier		 MARN3
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Marine&oldid=753600"