Amerikaanse Burgeroorlog: verschil tussen versies
k (→top: clean up, replaced: [[File: → [[Bestand: (5)) |
|||
Regel 19: | Regel 19: | ||
}} | }} | ||
[[Bestand:Map Civil War America.png|thumb|De staten en welke kant ze kozen tijdens de Burgeroorlog]] | [[Bestand:Map Civil War America.png|thumb|De staten en welke kant ze kozen tijdens de Burgeroorlog]] | ||
− | De '''Amerikaanse Burgeroorlog''' was een [[ | + | |
− | De oorlog | + | De '''Amerikaanse Burgeroorlog''' ([[Engels]]: ''American Civil War''), soms ook de '''Oorlog tussen Staten''' (''War between States'') genoemd, was een oorlog in de [[Verenigde Staten]] tussen 1861 en 1865. De oorlog was tussen de Noordelijke Staten (de Unie) onder leiding van [[Abraham Lincoln]] en de Zuidelijke Staten (de Confederatie) onder leiding van [[Jefferson Davis]]. De oorlog ontstond nadat de Zuidelijke Staten zich afscheidden van de Verenigde Staten en een zelfstandig land gingen vormen; de [[Geconfedereerde Staten van Amerika]]. Tijdens de oorlog vonden er veel bloedige gevechten en veldslagen plaats. Hierdoor is de Amerikaanse Burgeroorlog de dodelijkste oorlog op Amerikaans grondgebied. |
+ | |||
+ | De oorlog ging over [[slavernij]], ook al hebben sommige historici hierover een andere mening. Iedere staat mocht beslissen of zij de slavernij toestond of niet. De slavernij-kwestie zorgde voor veel spanningen tussen de vrije staten in het noorden en de slavenstaten in het zuiden. Vooral nadat de Verenigde Staten veel grondgebied hadden gewonnen na de [[Amerikaans-Mexicaanse Oorlog]] ontstond de vraag of deze nieuwe gebieden slavernij moesten toestaan of niet. Dit leidde tot allerlei compromissen, wetten en conflicten. Deze conflicten leidde tot een oorlog toen Abraham Lincoln tot president werd gekozen. Uit angst dat Lincoln de slavernij zou afschaffen, scheidden de zuidelijke staten zich af. Dit leidde tot een oorlog tussen de twee groepen staten. De oorlog is vooral in de Zuidelijke Staten uitgevochten. In het begin leek het erop dat de Zuidelijke Staten zouden winnen, maar uiteindelijk kregen de Noordelijke Staten de overhand. De oorlog ging het begin om het afscheiden van de Zuidelijke Staten, maar later ging de oorlog over het afschaffen van de slavernij. | ||
+ | |||
+ | De oorlog eindigde in feite toen de Geconfedereerde generaal [[Robert E. Lee]] zich overgaf aan de Unie-generaal [[Ulysses S. Grant]], al waren daarna ook nog enkele gevechten. De Geconfedereerde Staten verloren de oorlog en traden weer toe tot de Verenigde Staten. President Lincoln, die een plan had om het zuiden herop te bouwen, werd enkele dagen na de overgave van Lee vermoord. Zijn vicepresident, [[Andrew Johnson]], probeerde de twee groepen te verzoenen door alle Geconfedereerde soldaten gratie te verlenen. Hierna begon de [[Reconstructie]] onder president Ulysses S. Grant, die tot 1877 duurde. Hoewel de Amerikaanse Burgeroorlog het einde van de slavernij betekende, werden Afro-Amerikanen (met name in het zuiden) onderdrukt en moesten gescheiden van blanke Amerikanen leven ([[rassensegregatie]]). Deze situatie leidde tot grootschalige protesten in de jaren 1960. Daarnaast worden de Geconfedereerde Staten verheerlijkt door sommige inwoners in de Zuidelijke Staten uit trots op hun staat. Dit is mede de reden waarom er veel standbeelden van Geconfedereerde generaals en politici staan en de Geconfedereerde vlag nog steeds gebruikt wordt. Sommige van hen gaan zelfs zo ver dat de Amerikaanse Burgeroorlog nooit over slavernij heeft gegaan, de zogeheten ''Lost Cause Myth'', en noemen het de ''Oorlog van Noordelijke Agressie''. | ||
== Oorlogschronologie == | == Oorlogschronologie == |
Versie van 11 mei 2021 09:03
Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken! |
Amerikaanse burgeroorlog | ||
Datum | 12 april 1861 - 9 april 1865 | |
Locatie | ![]() | |
Overwinning voor | De Unie | |
Strijdende partijen | ||
![]() |
![]() |
|
Leiders | ||
![]() ![]() |
![]() ![]() |
|
Troepensterkte | ||
![]() |
![]() |
|
Verliezen | ||
![]() 360.000 totaal aantal doden 275.200 gewonden |
![]() 258.000 totaal aantal doden 225.000 gewonden |
|
Portaal ![]() |
De Amerikaanse Burgeroorlog (Engels: American Civil War), soms ook de Oorlog tussen Staten (War between States) genoemd, was een oorlog in de Verenigde Staten tussen 1861 en 1865. De oorlog was tussen de Noordelijke Staten (de Unie) onder leiding van Abraham Lincoln en de Zuidelijke Staten (de Confederatie) onder leiding van Jefferson Davis. De oorlog ontstond nadat de Zuidelijke Staten zich afscheidden van de Verenigde Staten en een zelfstandig land gingen vormen; de Geconfedereerde Staten van Amerika. Tijdens de oorlog vonden er veel bloedige gevechten en veldslagen plaats. Hierdoor is de Amerikaanse Burgeroorlog de dodelijkste oorlog op Amerikaans grondgebied.
De oorlog ging over slavernij, ook al hebben sommige historici hierover een andere mening. Iedere staat mocht beslissen of zij de slavernij toestond of niet. De slavernij-kwestie zorgde voor veel spanningen tussen de vrije staten in het noorden en de slavenstaten in het zuiden. Vooral nadat de Verenigde Staten veel grondgebied hadden gewonnen na de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog ontstond de vraag of deze nieuwe gebieden slavernij moesten toestaan of niet. Dit leidde tot allerlei compromissen, wetten en conflicten. Deze conflicten leidde tot een oorlog toen Abraham Lincoln tot president werd gekozen. Uit angst dat Lincoln de slavernij zou afschaffen, scheidden de zuidelijke staten zich af. Dit leidde tot een oorlog tussen de twee groepen staten. De oorlog is vooral in de Zuidelijke Staten uitgevochten. In het begin leek het erop dat de Zuidelijke Staten zouden winnen, maar uiteindelijk kregen de Noordelijke Staten de overhand. De oorlog ging het begin om het afscheiden van de Zuidelijke Staten, maar later ging de oorlog over het afschaffen van de slavernij.
De oorlog eindigde in feite toen de Geconfedereerde generaal Robert E. Lee zich overgaf aan de Unie-generaal Ulysses S. Grant, al waren daarna ook nog enkele gevechten. De Geconfedereerde Staten verloren de oorlog en traden weer toe tot de Verenigde Staten. President Lincoln, die een plan had om het zuiden herop te bouwen, werd enkele dagen na de overgave van Lee vermoord. Zijn vicepresident, Andrew Johnson, probeerde de twee groepen te verzoenen door alle Geconfedereerde soldaten gratie te verlenen. Hierna begon de Reconstructie onder president Ulysses S. Grant, die tot 1877 duurde. Hoewel de Amerikaanse Burgeroorlog het einde van de slavernij betekende, werden Afro-Amerikanen (met name in het zuiden) onderdrukt en moesten gescheiden van blanke Amerikanen leven (rassensegregatie). Deze situatie leidde tot grootschalige protesten in de jaren 1960. Daarnaast worden de Geconfedereerde Staten verheerlijkt door sommige inwoners in de Zuidelijke Staten uit trots op hun staat. Dit is mede de reden waarom er veel standbeelden van Geconfedereerde generaals en politici staan en de Geconfedereerde vlag nog steeds gebruikt wordt. Sommige van hen gaan zelfs zo ver dat de Amerikaanse Burgeroorlog nooit over slavernij heeft gegaan, de zogeheten Lost Cause Myth, en noemen het de Oorlog van Noordelijke Agressie.
Oorlogschronologie
1861
Fort Sumter
De aanval Fort Sumter was de eerste slag in de Amerikaanse Burgeroorlog. De Zuidelijken bombardeerden het Fort een hele tijd toen uiteindelijk majoor Robert Anderson de overgave moest tekenen.
The First Campaign
The First Campaign (de eerste veldtocht) was de eerste veldtocht in de Amerikaanse Burgeroorlog in het westen van Virginia (nu West Virginia) met als resultaat een noordelijke overwinning. Lee trok zich terug en Robert S. Garnett (de 2de generaal van Lee) sneuvelde.
1862
Slagen om Forten Henry en Donelson
De slagen om Forten Henry en Donelson waren twee veldslagen en ze maakten deel uit van de Toppunten in Grant's militaire loopbaan. Grant vroeg bij fort Donelson een Onvoorwaardelijke overgave.
Slag bij Shiloh
De slag bij Shiloh was een van de grootste veldslagen in het begin van de Amerikaanse Burgeroorlog. Het resultaat was een noordelijke overwinning en de zuidelijke generaal Albert Sidney Johnston sneuvelde.
Jackons Shenandoahvallei-veldtocht
Jacksons Shenandoahvallei-veldtocht was een van de belangrijkste veldtochten in de Amerikaanse Burgeroorlog hoewel Jackson de eerste veldslag van de veldtocht verloor, zou dat zijn enige nederlaag in de hele oorlog zijn. De eerste veldslag was wel een noordelijke overwinning, maar strategisch ook een zuidelijke overwinning.
1863
Slag bij Chancallorsville
De Slag bij Chancellorsville is een belangrijke veldslag in de Amerikaanse Burgeroorlog. Het noordelijke Army of the Potomac aangevoerd door Joseph Hooker moet zich weer uit Virginia terugtrekken. Hooker krijgt het commando over het XX legerkorps en het Army of the Potomac wordt gegeven aan Meade, die een zeer succesvolle leider zou zijn.
Begin van de Gettysburg-veldtocht
Het begin van de Gettysburg-veldtocht was een reeks van veldslagen waarvan de meeste een noordelijke overwinning hadden. Het noordelijke Army of the Potomac dat werd aangevoerd door George G. Meade kwam dan in de buurd van een stadje Gettysburg, Virginia.
Slag bij Gettysburg
De slag bij Gettysburg is de grootste veldslag in de Amerikaanse Burgeroorlog en een van de grootste in het Westelijk halfrond. Deze groote veldslag die drie dagen duurde wordt als het keerpunt in de oorlog beschouwd.
Terugtocht van Gettysburg
De terugtocht van Gettysburg is een onderdeel (net als de Slag bij Gettysburg) van de Gettysburg-veldtocht. De teruchtocht van Gettysburg is de terugtocht van Lee van Gettysburg. Lee's Army of Northern Virginia kon net optijd wegmarcheren van het Army of the Potomac.
1864
Overland-veldtocht
De Overland-veldtocht is een veldtocht in 1864 die een belangrijke rol speelt voor Grant. In de veldtocht verslaat Grant Lee, en Lee stopt bij elke veldslag. Daardoor gaat Lee trager vooruit en Grant blijft hem achtervolgen. Bij de eerste veldslag, die feitelijk gelijk was, leid Grant veel meer verliezen dan Lee dus sommigen zeggen dat de veldslag door Lee gewonnen werd. Maar dán reageert Grant als hoe nog nooit een Commandant van het Army of the Potomac heeft gereageerd. In plaats van zich terug te trekken zet hij meteen de achtervolging in. Lee wordt keer op keer overwonnen (met een paar uitzonderingen zoals de Slag bij Cold Harbor).
Begin beleg van Petersburg
Het begin van het beleg van Petersburg is het begin van het Beleg van Petersburg. In de Eerste slag bij Petersburg wonnen de zuidelijken maar in 1865 moeten de zuidelijken zich overgeven.
1865
Overgave van Petersburg
Na een beleg van verschillende maanden moet de zuidelijke stad Petersburg, Virginia zich eindelijk overgeven. Lee's leger trekt verder zonder bevoorrading en trekt door het bos op weg naar Appomattox, Virginia.
Appomattox-veldtocht
De Appomattox-veldtocht is de laatste veldtocht in de Amerikaanse Burgeroorlog. In het begin vechten ze bij Lewis Farm. De laatste veldslag is de Slag bij Appomattox Courthouse. Daar moest Lee de overgave van de Confederatie tekenen. De Confederatie stort als een kaartenhuis ineen en de regering geëvacueerd. Jefferson Davis is verslagen en de oorlog is voorbij.