Schloss Schönbrunn: verschil tussen versies

Versie van 12 feb 2021 22:35

Het paleis van de voorkant.

Schloss Schonnbrun of in het Nederlands Paleis Schonbrünn is een Oostenrijks paleis in Wenen, de hoofdstad van Oostenrijk. Het paleis ligt ten westen van Wenen. Tot 1642 stond op deze plaats de Katterburg, een landhuis van de burgemeester van Wenen. Het paleis moest het Franse kasteel van Versailles overtreffen in grootte. Dat is niet gelukt, maar alsnog is het heel groot. De naam Schönbrunn betekent letterlijk "mooie bron". Het zou aan z'n naam zijn gekomen door keizer Matthias van het Heilige Roomse Rijk, die eens op jacht hier een "mooie bron" zag. UNESCO heeft het paleis tot werelderfgoed verklaard.

Geschiedenis

Een oud schilderij van Schönbrunn.

Al in 1559 werd er een klein jachtslot gebouwd op de plaats waar nu het paleis ligt. Erg veilig was dit paleis niet. Het brandde een aantal keer af en tijdens het beleg van Wenen (1683) werd het door de Turken met de grond gelijk gemaakt. Leopold I van het Heilige Roomse Rijk gaf opdracht om er een paleis te bouwen. Dat werd gedaan, maar toen het in 1713 klaar was, werd het toch niet echt gebruikt. Maria Theresia van Oostenrijk vond het wél een leuk paleis en maakte er het zomerpaleis van de Habsburgers van, een soort vakantiehuisje eigenlijk. Zij liet door Nikolaus von Pacassi (die ook de Hofburg opfleurde) het paleis mooier maken en uitbreiden. Het paleis is daardoor het enige gebouw in Oostenrijk dat gebouwd is in rococo-stijl. Vanaf 1765 is er weer een andere leider van de bouw: Johann Ferdinand Hetzendorf von Hohenberg. Onder zijn leiding wordt de voorkant geel geschilderd, een soort kleur die vanaf dan "Schönbrunn-geel" wordt genoemd en de 100 jaar daarna in heel Oostenrijk-Hongarije wordt gebruikt voor stations en andere belangrijke gebouwen. Er wordt ook een theater opgericht waar beroemde sterren als Joseph Haydn en Wolfgang Amadeus Mozart spelen, maar ook nieuw talent treedt er op. In de Tweede Wereldoorlog wordt de Gloriette (zie het kopje tuin voor wat dat is) voor een deel verwoest. Tijdens de geallieerde bezettingszones in Oostenrijk hebben de Britten hun hoofdkwartier in het paleis en ook wordt dan een deel gerestaureerd. Dat gebeurde weer in 2004. Nu is het een echte toeristische attractie waar dagelijks honderden mensen komen kijken.

Tuin

De Gloriette op een zomerse dag.

Schloss Schönbrunn heeft een enorme tuin. Er staan veel fonteinen, beelden, doolhoven en nog veel meer versierselen. Helemaal aan het einde van de tuin staat de Gloriette. Een lange galerij met veel glas van waar uit de hele tuin en het paleis is te zien. Een soort overmaats tuinhuisje dus. In de gloriette dronk Frans Jozef I van Oostenrijk altijd een kopje koffie en las hij de krant. De tuin loopt naar achteren omhoog tot de Gloriette. Op de gloriette staat een plaat met de tekst:

IOSEPHO II. AVGVSTO ET MARIA THERESIA AVGVSTA IMPERANTIB. ERECT. CIƆIƆCCLXXV

En dat is Latijn voor: Onder de regering van keizer Jozef II en keizerin Maria Theresia van Oostenrijk opgericht in 1775.

De Gloriette is gebouwd in 1775. In de Gloriette zit momenteel een restaurant.

Verder staan er in de tuinen nog vele andere dingen, zoals bijvoorbeeld de Romeinse ruïne, een bouwsel dat een ruïne moet voorstellen, maar het eigenlijk niet is!

Dierentuin

Naast de tuinen ligt de Tiergarten Schönbrunn, de oudste dierentuin ter wereld. Deze dierentuin is opgericht in 1752 in opdracht van Frans I Stefanus van het Heilige Roomse Rijk. Deze dierentuin was toen heel dieronvriendelijk, maar nu hebben de dieren meer ruimte en een betere omgeving.

Wist je dat...

Er in het paleis 1441 kamers zijn (en dan niet van die kleine) ?

Galerij

Hier zie je nog twee plaatje van Schönbrunn. Klik er op voor een vergroting.

Een plattegrond van Schönbrunn.
De Romeinse (namaak) ruïne.

Zie ook

Vrede van Schönbrunn, een vrede tussen Frankrijk en Oostenrijk die hier werd gesloten
Tiergarten Schönbrunn
Keizerrijk Oostenrijk

Een overzicht van de tuin.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[File:Schloss Schoenbrunn Panorama.jpg|right|600px|thumb|Het paleis van de voorkant.]]
+[[Bestand:Schloss Schoenbrunn Panorama.jpg|right|600px|thumb|Het paleis van de voorkant.]]
 '''Schloss Schonnbrun''' of in het Nederlands '''Paleis Schonbrünn''' is een [[Oostenrijk]]s [[paleis]] in [[Wenen]], de hoofdstad van Oostenrijk. Het paleis ligt ten westen van Wenen. Tot 1642 stond op deze plaats de Katterburg, een landhuis van de burgemeester van Wenen. Het paleis moest het Franse [[kasteel van Versailles]] overtreffen in grootte. Dat is niet gelukt, maar alsnog is het heel groot. De naam Schönbrunn betekent letterlijk "mooie bron". Het zou aan z'n naam zijn gekomen door keizer [[Matthias van het Heilige Roomse Rijk]], die eens op jacht hier een "mooie bron" zag. UNESCO heeft het paleis tot werelderfgoed verklaard.
 ==Geschiedenis==
-[[File:Canaletto (I) 059.jpg|left|300px|thumb|Een oud schilderij van Schönbrunn.]]
+[[Bestand:Canaletto (I) 059.jpg|left|300px|thumb|Een oud schilderij van Schönbrunn.]]
 Al in 1559 werd er een klein jachtslot gebouwd op de plaats waar nu het paleis ligt. Erg veilig was dit paleis niet. Het brandde een aantal keer af en tijdens het [[beleg van Wenen (1683)]] werd het door de Turken met de grond gelijk gemaakt. [[Leopold I van het Heilige Roomse Rijk]] gaf opdracht om er een paleis te bouwen. Dat werd gedaan, maar toen het in 1713 klaar was, werd het toch niet echt gebruikt. [[Maria Theresia van Oostenrijk]] vond het wél een leuk paleis en maakte er het zomerpaleis van de [[Huis Habsburg|Habsburgers]] van, een soort vakantiehuisje eigenlijk. Zij liet door [[Nikolaus von Pacassi]] (die ook de [[Hofburg]] opfleurde) het paleis mooier maken en uitbreiden. Het paleis is daardoor het enige gebouw in Oostenrijk dat gebouwd is in [[rococo]]-stijl. Vanaf 1765 is er weer een andere leider van de bouw: Johann Ferdinand Hetzendorf von Hohenberg. Onder zijn leiding wordt de voorkant geel geschilderd, een soort kleur die vanaf dan "Schönbrunn-geel" wordt genoemd en de 100 jaar daarna in heel [[Oostenrijk-Hongarije]] wordt gebruikt voor stations en andere belangrijke gebouwen. Er wordt ook een theater opgericht waar beroemde sterren als [[Joseph Haydn]] en [[Wolfgang Amadeus Mozart]] spelen, maar ook nieuw talent treedt er op. In de [[Tweede Wereldoorlog]] wordt de Gloriette (zie het kopje tuin voor wat dat is) voor een deel verwoest. Tijdens de [[geallieerde bezettingszones in Oostenrijk]] hebben de Britten hun hoofdkwartier in het paleis en ook wordt dan een deel gerestaureerd. Dat gebeurde weer in 2004. Nu is het een echte toeristische attractie waar dagelijks honderden mensen komen kijken.
 ==Tuin==
-[[File:Schloss Schoenbrunn Gloriette DSC02028.JPG|right|350px|thumb|De Gloriette op een zomerse dag.]]
+[[Bestand:Schloss Schoenbrunn Gloriette DSC02028.JPG|right|350px|thumb|De Gloriette op een zomerse dag.]]
 Schloss Schönbrunn heeft een enorme tuin. Er staan veel fonteinen, beelden, doolhoven en nog veel meer versierselen. Helemaal aan het einde van de tuin staat de Gloriette. Een lange galerij met veel glas van waar uit de hele tuin en het paleis is te zien. Een soort overmaats tuinhuisje dus. In de gloriette dronk [[Frans Jozef I van Oostenrijk]] altijd een kopje koffie en las hij de krant. De tuin loopt naar achteren omhoog tot de Gloriette. Op de gloriette staat een plaat met de tekst:
@@ Regel 36: / Regel 36: @@
 *[[Keizerrijk Oostenrijk]]
-[[File:Schlosspark Schoenbrunn Panorama.jpg|thumb|left|1000px|Een overzicht van de tuin.]]
+[[Bestand:Schlosspark Schoenbrunn Panorama.jpg|thumb|left|1000px|Een overzicht van de tuin.]]
-[[File:Schloss schoenbrunn hdr panorama.jpg|left|1000px|thumb]]
+[[Bestand:Schloss schoenbrunn hdr panorama.jpg|left|1000px|thumb]]
 [[Categorie:Paleis in Oostenrijk]]