Porfiriaat

Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.

Dit artikel is nog niet af.

Porfirio Díaz in 1850 als generaal

Het Porfiriaat (Spaans: Porfiriato) was een periode in de geschiedenis van Mexico tussen 1876 en 1911. De periode is vernoemd naar president Porfirio Díaz. Tijdens deze periode was hij vrijwel altijd aan de macht. De periode begon na de Franse interventie in Mexico en eindigde met de Mexicaanse Revolutie.

Tijdens het Porfiriaat bestuurde Díaz Mexico in feite als dictatuur. Hij trok steeds meer macht naar zich toe. Verkiezingen werden vervalst en alleen aanhangers van Díaz konden zich verkiesbaar stellen. De president trok talloze buitenlandse investeerders aan om de Mexicaanse economie op gang te krijgen. Vooral Franse en Amerikaanse industriëlen bezaten veel grond en fabrieken in Mexico. Mexicaanse boeren en arbeiders werden daarom achtergesteld. Landbouwgrond was voor een groot deel in handen van grootgrondbezitters. Inheemse Mexicanen hadden te maken met grootschalige discriminatie.

Díaz kon aan de macht blijven door vervalste verkiezingen. In 1904 gaf Díaz zijn functie door aan Ramón Corral. Corral was zo erg impopulair dat hij zijn aanhangers verloor. Uiteindelijk werd afgezet tijdens de Mexicaanse Revolutie.

Voorgeschiedenis

Wie was Porforio Díaz?

Porforio Díaz (1830-1915) was een Mexicaanse generaal en politicus. Hij vocht als soldaat in de Amerikaans-Mexicaanse Oorlog. Díaz was oorspronkelijk een liberaal en een groot tegenstander van de dictator Antonio López de Santa Anna. Tijdens de Revolutie van Ayulta vocht hij tegen Santa Anna. Santa Anna werd toen afgezet en Mexico onderging verschillende liberale hervormingen (de Reforma). Ook vocht hij in de Hervormingsoorlog tegen de conservatieven. Díaz was ook een van de belangrijkste generaals tijdens de Franse interventie in Mexico (1861-1867).

Het Porfiriaat is vernoemd naar Porforio Díaz. Tijdens deze periode had hij een grote invloed op de Mexicaanse politiek. Hij had de absolute macht en veel historici beschouwen Díaz als een dictator. Tijdens een groot deel van het Porfiriaat had hij de functie van president van Mexico.

Franse inventie van Mexico

De Slag bij Puebla op 5 mei 1862 tijdens de Franse interventie. De Mexicaanse Republikeinen wonnen toen van de Fransen. De Mexicaanse feestdag Cinco de mayo (letterlijk 5 mei) wordt gevierd ter herinnering aan de slag.

In 1861 vielen Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Spanje Mexico binnen. Kort voor de interventie hadden de liberalen de Hervormingsoorlog gewonnen. Mexico had voor de oorlog al grote schulden, maar tijdens de oorlog liepen de schulden verder op. De Fransen, Britten en Spanjaarden hadden allemaal geld geleend aan Mexico. Zij wilden graag dat Mexico hun geld terugbetaalde. De nieuwe Mexicaanse president, Benito Juárez, besloot om het betalen van de staatsschuld met twee jaar uit te stellen. Voor de Fransen, Spanjaarden en Britten was dat de druppel die de emmer deed overlopen. Zij besloten om Mexico binnen te vallen. De Britten en Spanjaarden trokken zich na één jaar uit de strijd. De Fransen bleven doorvechten tot 1867.

De Fransen probeerden Mexico in een keizerrijk te veranderen (het Tweede Mexicaanse Keizerrijk). Sommige Mexicanen steunden dat keizerrijk en stonden aan de kant van de Fransen. Andere Mexicanen wilden juist dat Mexico een republiek bleef. Zij werden de Republikeinen genoemd. Díaz stond aan de kant van de Republikeinen. Uiteindelijk wonnen zij de oorlog. De Fransen werden daarna uit Mexico verdreven. Ook kwam er een einde aan het keizerrijk en werd Mexico weer een republiek.

Voor Mexico was het verdrijven van de Fransen een belangrijk moment in de geschiedenis. Mexico liet zien dat er niet te sollen viel met hen. Ook lieten ze zien dat Mexico een zelfstandig land was en geen buitenlandse invloeden (meer) gedulde. Mexico kreeg hierdoor meer nationaal zelfbewustzijn. Nog steeds zijn honderden pleinen, straten en monumenten vernoemd naar de Republikeinse leiders tijdens de interventie.

Samenleving

Kunst en cultuur

De brug van Panzacola van José María Velasco Gómez

Porfirio Díaz was een groot fan van Europese kunst. Tijdens het Porfiriaat werden daarom veel gebouwen gebouwd in een Franse, Italiaanse of Spaanse stijl. De Franse academische kunst werd een standaard voor publieke gebouwen in Mexico. Die academische kunst probeerde de werkelijkheid zo nauwkeurig mogelijk weer te geven (realisme). Ook legde academische kunst een grote nadruk op techniek. Kunstschilders als José María Velasco Gómez en Ignacio Manuel Altamirano waren beïnvloed door de academische kunst. Zij schilderden de Mexicaanse landschappen en het leven van Mexicanen tot in detail. Later kreeg ook het impressionisme aanhang in Mexico. Die Europese stijl werd in Mexico gemengd met inheemse stijlen. Aan het einde van het porfiriaat ontstond het muralisme, maar die stroming werd pas na de Mexicaanse Revolutie echt populair. De muralisten probeerden sociale en politieke thema's te communiceren via muurschilderingen.

Tijdens het Porfiriaat ontstond een Mexicaanse zelfbewustzijn. Voorheen had Mexico veel moeite met zijn koloniale verleden en buitenlandse inmenging. Nadat Díaz aan de macht kwam, kregen thema's als nationalisme, rechtvaardigheid en identiteit een belangrijkere rol. Kunst werd een stuk toegankelijker voor de gewone Mexicaan. Naast openbare kunst ontstonden er ook meer culturele instellingen zoals musea.

Díaz liet ook veel grote, (voor die tijd) moderne gebouwen in Mexico-Stad bouwen voor de Mexicaanse overheid. Een van die gebouwen was de Palacio Legislativo Federal, waar het Mexicaans parlement in moest komen. Het gebouw werd door de Mexicaanse Revolutie nooit afgemaakt. Enkel het geraamte van de rotunda stond overeind. Na de revolutie werd dat geraamte afgemaakt in een andere stijl als de Monumento a la Revolución.

Bronnen

• Christensen, Else en Abildgaard, Andreas (22 mei 2024). "De lange weg naar democratie in Mexico: Oostenrijkse prins stortte land in chaos". Historianet. Gelezen op 27 april 2025.
• (en) Onbekend (z.d.). "How the Porfiriato Changed Mexican Art and Architecture". Mexico Historico. Gelezen op 27 april 2025.
• (en) Onbekend (z.d.). "The Role of Art and Architecture During the Porifiriato". Mexico Historico. Gelezen op 27 april 2025.