Janusz Korczak
| Wetenschapper | |||
| |||
| Janusz Korczak | |||
| Persoonlijke info | |||
|---|---|---|---|
| Volledige naam | Henryk Goldszmit | ||
| Bijnaam | de "Oude Dokter" | ||
| Pseudoniem | Janusz Korczak | ||
| Geboren | 22 juli 1878/1879 | ||
| Geboorteplaats | Warschau | ||
| Geboorteland | Polen | ||
| Overleden | ca. 7 augustus 1942 | ||
| Overleden te | Treblinka, nazi-Duitsland | ||
| Bekend van | |||
| Vakgebied | kinderarts, pedagoog en kinderboekenschrijver | ||
| |||
Janusz Korczak, een pseudoniem van Henryk Goldszmit, werd geboren in Warschau, op 22 juli 1878/1879. Hij overleed in het vernietigingskamp Treblinka, ca. 7 augustus 1942. Hij was een Poolse kinderarts, pedagoog en kinderboekenschrijver, ook bekend als de Oude Dokter (Stary Doktor). Hij was van Joodse afkomst.
Tijdens de jaren 1898-1904 studeerde Janusz Korczak medicijnen in Warschau en schreef hij voor meerdere Poolse kranten. Na het afstuderen werd hij kinderarts. Op dat moment was Warschau Russisch en diende hij als arts tijdens de Russisch-Japanse Oorlog van 1904-1905. In de jaren 1907-1908 studeerde Korczak in Berlijn. In 1911-1912 was hij directeur van Dom Sierot, een weeshuis voor joodse kinderen in Warschau dat hij zelf stichtte. Door zijn manier van werken werd hij bekender als pedagoog dan als kinderarts.
In 1914 bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, werd Korczak opnieuw militair arts, met de rang van luitenant in het Russische leger. Hij keerde terug naar Warschau, nog voordat Polen in 1918 na 123 jaar weer een onafhankelijk land werd. Daar stichtte hij een tweede weeshuis, Nasz dom (Ons Huis). Tijdens de Pools-Russische Oorlog (1919-1921) diende hij wederom als militair arts, nu in het Poolse leger met de rang van majoor.
In 1926 liet hij kinderen een eigen krant beginnen, de Mały Przegląd, als een wekelijks bijvoegsel bij het Pools-joodse dagblad Nasz Przegląd. Ook had hij gedurende de jaren 1930 een eigen radioprogramma. Bij de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog in 1939 meldde Korczak zich als vrijwilliger bij het Poolse leger. Hij was toen zestig jaar en te oud om dienst te nemen. Hij zag hoe de Nazi-Duitse Wehrmacht Warschau innam. Toen de nazi's het Getto van Warschau vormden in 1940, werd zijn weeshuis gedwongen daar naar toe te verhuizen. Korczak ging bij het weeshuis inwonen. Op 5 (of 6) augustus 1942 voerden Duitse soldaten de 192 (of 196) weeskinderen en ongeveer een dozijn stafleden af naar het vernietigingskamp Treblinka. Hoewel hij niet mee hoefde, ging hij toch mee. Er is een herdenkingsmonument voor Janusz Korczak op de Powazki-begraafplaats in Warschau en in Yad Vashem in Jeruzalem.