Waterspuwer
Een waterspuwer is een versiering die je aan de gevels van sommige stenen gebouwen vindt. Waterspuwers zijn vaak te vinden bij oude monumenten, zoals kerken, kathedralen en kastelen. Waterspuwers zijn ontstaan in de oudheid. Toch werden ze vooral in de middeleeuwen gebruikt voor gotische gebouwen.
Het woord "spuwen" betekent dan ook "uitspugen" of "braken". Waterspuwers worden als figuren met gezichten uitgebeeld. Het water kwam via de mond uit de waterspuwer. Hierdoor leek het alsof de waterspuwer het water via de mond uitspuwde.
Functie
De waterspuwer had vroeger een functie. In het verleden waren er geen dakgoten en regenpijpen. Als het regende kon het water weleens op het dak blijven liggen. Bij schuine daken stroomde het aan de gehele lage zijde van het dak af. Uiteindelijk besloot men om dakgoten aan te leggen om het water makkelijker af te voeren. Deze dakgoten kwamen samen in een bak. Via een pijp werd het water vanuit de bak naar een waterspuwer te gebracht, die het water op de grond liet stromen. Tijdens een regenbui kwam er dan een klein straaltje water uit de waterspuwer. Toch kon er ook een flinke straal uit de waterspuwer komen bij een heftige regenbui.
Tegenwoordig zijn waterspuwers niet meer nodig. Dakgoten komen tegenwoordig op regenpijpen uit. Het regenwater verdwijnt in het riool, een vijver, een sloot of een regenton. Ook veel gebouwen met waterspuwers hebben tegenwoordig regenpijpen, waardoor de waterspuwer alleen nog maar ter versiering is. In de 19e eeuw (tijdens de neogotiek) werden waterspuwers ook ter decoratie toegevoegd.
Kunst
Waterspuwers zijn een voorbeeld van toegepaste kunst (kunst met een functie). De waterspuwer werd ergens voor gebruikt, maar moest er ook kunstzinnig uitzien. Beeldhouwers konden dan ook creatieve waterspuwers maken. Vaak werden waterspuwers uitgebeeld als monsters met enge gezichten, scherpe tanden, vleugels en hoorns. Waterspuwers leken hierdoor op demonen of bovennatuurlijke monsters. Dit werd expres gedaan. Op deze manier zouden waterspuwers kwade geesten afschrikken en de kerk beschermen.
Toch werden waterspuwers niet alleen maar als monsters uitgebeeld. Sommige waterspuwers werden ook als mensen of dieren uitgebeeld. In alle gevallen hadden ze grote open mond en een boze of serieuze gezichtsuitdrukking.
In sommige (moderne) gebouwen probeert men juist grappige waterspuwers te maken. Op het Washington National Cathedral in Washington D.C. is dit bijvoorbeeld het geval. Hier zijn de waterspuwers tussen 1960 en 1980 gemaakt. Hier zie je bijvoorbeeld waterspuwers in de vorm van Darth Vader van Star Wars, een buitenaards wezen van de film Alien en een bewakingscamera gericht op de Russische ambassade.