To be or not to be
To be or not to be is de eerste versregel uit een monoloog die het tragische hoofdpersonage houdt in William Shakespeares beroemde tragedie Hamlet. In het Nederlands betekent To be or not to be, that is the question "Te zijn of niet te zijn, dat is de kwestie." Soms wordt het vertaald als 'dat is de vraag', of 'dat is het probleem', en dat is even goed.
Waar gaat het om? Hamlet, de Deense prins, komt van de geest van zijn vader te weten dat zijn oom Claudius zijn vader heeft vermoord. Bovendien is die oom nu getrouwd met Hamlets moeder en is nu dus de nieuwe koning van Denemarken. Hamlet lijdt daar zo onder dat hij overweegt om zelfmoord te plegen. Hij vraagt zich af of het niet beter is om weg te vluchten uit deze wereld en 'niet meer te zijn'.
In het Engels (geschreven ca. 1600) luiden Shakespeares eerste versregels van de monoloog zo:
- To be or not to be, that is the question;
- Whether 'tis nobler in the mind to suffer
- The slings and arrows of outrageous fortune,
- Or to take arms against a sea of troubles,
- And by opposing, end them. To die, to sleep;
- No more; and by a sleep to say we end
- The heart-ache and the thousand natural shocks
- That flesh is heir to — 'tis a consummation
- Devoutly to be wish'd.
Een moderne Nederlandse vertaling (zie bron) klinkt zo:
- Te zijn of niet te zijn, dat is de kwestie:
- of het nobeler is om te lijden
- onder alles wat het wrede Lot je toeslingert
- of om de wapens op te nemen tegen een zee van zorgen
- en er al vechtend een einde aan te maken?
- Te sterven, te slapen, niets meer;
- en in die slaap rust vinden voor alle hartzeer
- en de duizend pijnen die je lichaam je bezorgen,
- dat zou een einde zijn om jezelf toe te wensen.
Dat is best somber... Hamlet ziet op dat ogenblik geen uitweg meer. De gemakkelijkste weg lijkt om te kiezen voor de dood. Wat verder in de monoloog begint Hamlet echter te twijfelen, want: wat wacht hem na de dood? Waar komt hij dan terecht? Zijn besluit is dat de meesten zullen kiezen voor een ellendig leven omdat de dood hen onbekend is. Hoe het verder afloopt met Hamlet moet je maar eens lezen in een artikel over het toneelstuk...