Thematische kaarten

Een thematische kaart is een kaartsoort waar op van alles van een thema of onderwerp te zien is. Belangrijke voorbeelden zijn verstedelijking , zorg en landschap. De Bosatlas geeft ook veel thematische atlassen uit zoals de Bosatlas van Nederland, Veiligheid, Canon en het voedsel. In de grote Bosatlas zijn thematische kaarten ook vaak nog belangrijker dan de hoofdkaarten.

Een thematische kaart is dus een kaart in een bepaald thema. Er staat in de legenda bijvoorbeeld: bananen kleur rood. Dan kijk je naar de kleur rood in de kaart. Op de plekken waar je rood ziet groeien bananen. Er zijn meerdere soorten thema's: bevolkingsdichtheid, godsdienst, huidskleur, geboorte cijfers en soorten bevolking.

Wat al die kaarten gemeen hebben is dat er een deel (streek, land, werelddeel) of de hele wereld te zien is, vaak met een aantal belangrijke steden om je te kunnen oriënteren. Dit is zeg maar de ondergrond of de basiskaart (vaak een topografische kaart). Vervolgens worden er op de ondergrond waardes aangegeven die met het thema te maken hebben. De legenda legt uit wat er met elk tekentje of kleur bedoeld word.

Een al wat oudere hoogtekaart van Nederland. Blauw is laag, geelbruin is hoog.

Bijvoorbeeld een hoogtekaart: op de basiskaart staan hoogtecijfers van de gebieden die te zien zijn, vaak aangevuld met hoogtelijnen die bepaalde waardes met elkaar verbinden, zoals de 0, 5, 10 meterlijn enzovoorts. Dit wordt ook wel een isolijnenkaart genoemd, omdat de lijnen dezelfde waarde aanwijzen. Ook wordt er met kleuren gewerkt waardoor de hoogteverschillen nog duidelijker worden.

Bij weerkaarten gebruiken ze ook verbindende isolijnen van gelijke luchtdruk, de isobaren. Ook worden er pictogrammen zoals een zonnetje, een wolk etc. gebruikt om het te verwachten weertype per streek aan te geven.

Al wat oudere kadastrale kaart van het (toen nog) eiland Wieringen.

Nog een ander voorbeeld is kadestrale kaart die door het kadaster wordt samengesteld en waarop de eigendomsgrenzen van stukken grond aangegeven staan. Gemeentes maken hier veel gebruik van, waarbij per wijk of daar weer een deel van te zien is welk stuk grond van wie is. Ga je uitzoomen, dan krijg je de kaart met gemeentegrenzen. Zoom je nog verder uit de provinciegrenzen, en nog verder de landsgrenzen. Eventueel kan met verschillende kleuren elk stukje eigendom worden aangegeven (zoals bij landen kaarten).

Oudere bodemkaart van Nederland

Op een basiskaart kan ook met kleuren de bodemsoorten worden aangegeven. Bijvoorbeeld blauw voor water of rivierklei, groen voor zeeklei en geel voor zand. Dit noem je een bodemkaart. Ook zijn er kaarten die de diepere grondlagen aangeven. Vaak is er een verband tussen de bodemsoorten en de planten die erop groeien. Zo kan men ook een landschappenkaart maken.

Andere soorten kaarten

Stippenkaart

Vaak worden steden en dorpen vereenvoudigd aangegeven met een stip. De grootte van de stip geeft aan hoeveel inwoners elke plaats heeft. Hoe groter de stip, hoe groter de bevolking.

Choropleet

Met variaties in tinten van één kleur kunnen ook aantallen van een bepaald thema worden aangegeven. Zo kan de bevolkingsdichtheid per provincie per grondoppervlak (km²) worden aangegeven. Dan zul je zien dat de (Nederlandse) provincies in de randstad (Noord- en Zuid-Holland en Utrecht) dichter bevolkt zijn dan een provincie als Drenthe.

Cartogram

Op een basiskaart wordt met behulp van grafiekjes (cartogram) aangegeven wat er per gebied, streek of stad van een bepaald thema aanwezig is. Bijvoorbeeld kun je met een taartdiagram aangeven hoeveel procent van elk etniciteit (ras) er in elke stad woont. Of per stad of gemeente hoeveel mensen er op welke partij hebben gestemd.