Individuele wijzigingen onderzoeken

'@@ -1,152 +1,2 @@ -{{Infobox auteur -| naam = Frank Herbert -| afbeelding = Frank_Herbert_1984_(square).jpg -| ander formaat = -| onderschrift = -| citaat = -| volledige naam = Franklin Patrick Herbert Jr. -| pseudoniem = -| bijnaam = -| geboren = 8 oktober 1920 -| geboorteplaats = -| overleden = 11 oktober 1988 -| land = {{USA}} -| beroep = Schrijver -| jaren-actief = 1945-1986 -| genre = [[Sciencefiction]] -| stroming = [[New Wave]] -| invloeden = -| bekende-werken = ''[[Duin (boek)|Duin]]''-serie -| uitgeverij = -| dbnl = -| handtekening = [[Bestand:Frank_Herbert_signature.png|100px]] -| website = -}} -'''Frank Herbert''' ([[Tacoma]] ([[Washington (staat)|Washington]]), 8 oktober 1920 - [[Madison (Wisconsin)|Madison]] ([[Wisconsin]]), 11 oktober 1988) was een [[Verenigde Staten|Amerikaans]] schrijver. Herbert schreef [[sciencefiction]]boeken. Zijn bekendste boek is ''[[Duin (boek)|Duin]]'' (Dune) uit 1965. Herbert schreef later nog vijf vervolgboeken voor de serie. - -Naast [[roman (literatuur)|romans]] en [[kort verhaal|korte verhalen]] was Herbert ook een journalist, fotograaf en [[recensent]]. - -==Levensloop== -===Jeugd en opleiding=== -Herbert werd geboren op 8 oktober 1920 in [[Tacoma]] in de staat [[Washington (staat)|Washington]]. Hij was de zoon van Frank Herbert sr. en Eileen McCarthy. Via zijn moeder was hij een familielid van [[Joseph McCarthy]], een latere Amerikaanse senator voor de [[Republikeinse Partij]]. Het grootste gedeelte van zijn jeugd bracht hij door in het oosten van de staat. Herbert stond bekend als een snelle leerling. Op vijfjarige leeftijd las hij al de krant en hij hield van lezen. Daarnaast was hij geïnteresseerd in fotografie. - -Hij ging in [[Salem (Oregon)|Salem]] in [[Oregon]] naar de middelbare school. In 1939 verhuisde het gezin naar [[Los Angeles]] in [[Californië]], maar in 1940 keerde Herbert terug naar Salem. Na de middelbare school ging hij werken als journalist voor ''Glendale Star'' en later ''Oregon Statesman''. - -Herbert trouwde in 1941 met Flora Lillian Parkinson. Het echtpaar had één dochter, Penelope. In 1943 scheidde Flora en Herbert echter van elkaar. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd Herbert ingehuurd als fotograaf voor de marine. Hij raakte echter gewond en moest terug naar huis. In Oregon ging hij vervolgens weer werken als journalist. Na de oorlog ging Herbert naar de universiteit van Washington. Hier ontmoette hij Beverly Ann Stuar en trouwde met haar in 1946. Het echtpaar kreeg twee zonen. Aan de universiteit volgde Herbert ook lessen in creatief schrijven. - -===Schrijverschap=== -Ongeveer 10 jaar voor het schrijven begon Herbert met lezen van sciencefiction. Hij onder meer de werken van [[H.G. Wells]] en [[Robert A. Heinlein]]. In 1952 publiceerde hij zijn eerste korte verhaal in het tijdschrift ''Startling Morning''. In de jaren hierna schreef hij nog meer verhalen. In 1955 publiceerde hij zijn eerste [[roman]]: ''Under Pressure''. Ondertussen schreef hij ook speeches voor de Republikeinse senator [[Guy Cordon]]. -[[File:КГ_–_Дюн_1.jpg|left|300px|thumb|Een blik op het landschap van Arrakis]] -In 1959 begon Herbert met het schrijven aan zijn bekendste roman: ''[[Duin (boek)|Duin]]'' (Dune). Het idee voor het boek ontstond tijdens het schrijven van een artikel over de duinen van Oregon. Herbert had meer dan genoeg informatie verzameld, maar het artikel werd nooit gepubliceerd. Na zes jaar onderzoek en schrijven werd ''Duin'' uitgegeven. Het verhaal volgt de jonge Paul Atreides, de erfgenaam van het hertogdom Atreides. Zijn familie wordt toezichter op de planeet Arrakis, waar speciaal kruidenmengsel vandaan komt dat mensen bepaalde mentale krachten geeft. Het kruidenmengsel is belangrijk voor de ontdekking voor het [[heelal]] en kan enkel op die planeet verbouwd worden. Arrakis is echter ook een zeer gevaarlijke planeet. In het boek gaat Herbert in op religie, politiek, ecologie, emoties en technologie. ''Duin'' was een groot succes en Herbert schreef vijf vervolgboeken. - -Door het succes van de roman kon Herbert zijn gehele tijd aan het schrijven besteden. Naast de Duin-serie schreef hij ook andere boeken, zoals ''The Godmakers'' (1972), ''The White Plague'' (1982) en enkele boeken in samenwerking met [[Bill Ransom]]. Ondertussen kreeg Herbert in zijn eigen leven met veel tegenslagen te maken. Zijn vrouw onderging behandelingen voor [[longkanker]] en overleed uiteindelijk in 1984. Eén jaar later trouwde hij met Theresa Shackleford. - -===Overlijden=== -Herbert overleed op 11 februari 1986 door een [[longembolie]]. Hij werd toen ook behandeld voor [[alvleesklierkanker]]. De longembolie was tijdens een van de operaties ontstaan. Herbert werd 65 jaar oud. - -==Als schrijver== -===Politieke opvattingen=== -Herbert was een aanhanger van de [[Republikeinse Partij]]. Zijn politieke standpunten worden vaak omschreven als [[conservatisme]] en zelfs [[reactionair]]. Herbert was actief binnen de Republikeinse Partij en steunde ook Republikeinse kandidaten. Hij was kritisch op de [[Sovjet-Unie]] en de Amerikaanse inmenging in de [[Vietnamoorlog]]. Hoewel Herbert kritisch op het [[communisme]] was, vond hij slecht dat communisten op zwarte lijsten stonden. Herbert zag dat namelijk als een bedreiging voor de individuele vrijheid. - -Herbert was een tegenstander van een [[verzorgingsstaat]], omdat hij vond dat mensen zelfstandig moesten leven. Na het [[Watergateschandaal]] kreeg hij nog minder vertrouwen in de overheid. Herbert was een aanhanger van president [[Ronald Reagan]], maar was kritisch op zijn buitenlands beleid. Volgens Herbert was [[John F. Kennedy]] de meest gevaarlijke president die de Verenigde Staten ooit gehad hadden. -[[File:Emperor_Paul_Muad’Dib_–_A_Dune_Fan_Art.png|right|300px|thumb|Een schilderij van Paul Atreides als keizer. In het boek is Paul niet zozeer de held van het verhaal. Hij doet namelijk ook veel slechte dingen.]] -Herbert was ook een groot voorstander van [[milieubescherming]]. Hij hielp bij het opzetten van werkgroepen voor milieubescherming aan de universiteit van Washington. Ook was hij een voorstander van [[groene energie]]. Het thema van milieu en klimaatverandering speelt ook een rol in ''Duin''. Zo gaat het boek diep in op de relatie tussen [[organisme]]n en hun omgeving. Het winnen van de kruidenmengsels op Arrakis kan gezien worden als [[metafoor]] voor het winnen van [[aardolie]] op aarde. - -===Thema's=== -Herbert gebruikte literatuur om te reflecteren op de samenwerking van de echte wereld. Zo is ''Duin'' niet alleen een verhaal, maar ook een uiteenzetting van de maatschappij. Een voorbeeld van een terugkeren thema in Herberts werken is leiderschap. Volgens Herbert hebben mensen een neiging om [[charisma|charismatische]] leiders te volgen zonder reflectie. Hierdoor geven mensen vrijwillig hun [[autonomie]] op. ''Duin'' is dan ook een waarschuwing voor zulke charismatische leiders. In het boek wordt Paul Atreides als zo'n leider gezien. Hij is geen held, maar ook geen schurk. Uiteindelijk wordt hij zelfs een [[tiran]]. - -Andere thema's waar Herbert zich mee bezig hield zijn menselijk [[aanpassingsvermogen]], overleving, geestelijke gezondheid, de relatie tussen politiek, religie en macht en hoe de taal menselijke gedachte vormt. - -===Invloed=== -Frank Herbert wordt gezien als een van de grote schrijvers van het sciencefictiongenre. De ''Duin''-serie is een belangrijk punt in de ontwikkeling van het genre. Volgens ''The Library Journal'' is Herbert voor sciencefiction wat [[J.R.R. Tolkien]] was voor fantasy. Die uitspraak werd ondersteunt door sciencefictionschrijver [[Arthur C. Clarke]]. Herberts fantasiewereld was dan ook zeer groots opgezet. Zo groot zelfs dat er encyclopedieën nodig waren om het gehele universum te begrijpen. Zoiets was nog nooit in die mate daarvoor gedaan. - -==Literaire werken== -===''Duin''-serie=== -{| class="wikitable" -! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar -|- -| ''[[Duin (boek)|Dune]]'' || Duin || 1965 -|- -| ''[[Duin Messias|Dune Messiah]]'' || Duin Messias || 1969 -|- -| ''[[Kinderen van Duin|Children of Dune]]'' || Kinderen van Duin || 1976 -|- -| ''[[God-Keizer op Duin|God Emperor of Dune]]'' || God-Keizer op Duin || 1981 -|- -| ''[[Ketters van Duin|Heretics of Dune]]'' || Ketters van Duin || 1984 -|- -| ''[[Duin Kapittel|Chapterhouse: Dune]]'' || Duin Kapittel || 1985 -|- -|} - -===''Pandora Sequence''-serie=== -{| class="wikitable" -! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar -|- -| ''[[Destination: Void]]'' || || 1971 -|- -| ''[[Heiland (Frank Herbert)|The Jesus Incident]]'' || Heiland || 1979 -|- -| ''[[Verrijzenis (Frank Herbert)|The Lazarus Effect]]'' || Verrijzenis || 1983 -|- -| ''[[Factor Hemelvaart|The Ascension Factor]]'' || Factor Hemelvaart || 1988 -|- -|} - -===''ConSciency''-serie=== -{| class="wikitable" -! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar -|- -| ''A Matter of Traces'' || || 1958 -|- -| ''The Tactful Saboteur'' || || 1964 -|- -| ''[[Zweepster (Frank Herbert)|Whipping Star]]'' || Zweepster || 1970 -|- -| ''[[Het Dosadi Experiment|The Dosadi Experiment]]'' || Het Dosadi experiment || 1977 -|- -|} - -===Individuele boeken=== -{| class="wikitable" -! Engelse naam !! Nederlandse naam !! Jaar -|- -| ''[[De draak in de zee|The Dragon in the Sea]]'' || De draak in de zee || 1956 -|- -| ''[[Het groene brein|The Green Brain]]'' || Het groene brein || 1966 -|- -| ''[[De blik op Heisenberg|The Eyes of Heisenberg]]'' || De blik van Heisenberg || 1966 -|- -| ''[[De dood van de onsterfelijke|The Heaven Makers]]'' || De dood van de onsterfelijke || 1968 -|- -| ''[[De Santaroga barrière|The Santaroga Barrier]]'' || De Santaroga barrière || 1968 -|- -| ''Soul Catcher'' || || 1972 -|- -| ''[[De godenmakers|The Godmakers]]'' || De godenmakers || 1972 -|- -| ''[[Gonzende nachtmerrie|Hellstrom's Hive]]'' || Gonzende nachtmerrie || 1973 -|- -| ''Direct Descent'' || || 1980 -|- -| ''[[De witte pest|The White Plague]]'' || De witte pest || 1983 -|- -| ''Man of Two Worlds'' || || 1986 -|- -|} -Na zijn dood werden nog de volgende romans gepubliceerd: ''High-Opp'' (2012), ''Angels' Fall'' (2013), ''A Game of Authors'' (2013) en ''A Thorn in the Bush'' (2014). Herbert schreef die boeken tijdens zijn leven, maar ze werden pas na zijn dood gepubliceerd. - -===Verhalenbundels=== -Herbert schreef tijdens zijn leven een heleboel korte verhalen. De meeste hiervan zijn gepubliceerd in [[verhalenbundel]]s: -* ''The Worlds of Frank Herbert'' (1970) -* ''The Book of Frank Herbert'' (1973) -* ''The Best of Frank Herbert'' (1975) -* ''The Priests of Psi'' (1980) -* ''Eye'' (1985) -* ''The Collected Stories of Frank Herbert'' (2014) -* ''Unpublished Stories'' (2016) - -==Links== -* {{Engels}} [https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-dune-by-frank-herbert-dan-kwartler/digdeeper "Why should you read “Dune” by Frank Herbert? - Dan Kwartler"] van TED Talk. - +Hij is een final bos in de skibidi toilet film dit is best goed en speel in avangers endgame. Hij is een goede acteur en heeft 2 keer gewonnen voor beste acteur van de verenigde staten [[Categorie:Amerikaans schrijver]] '