Individuele wijzigingen onderzoeken

'{{Zie ook|Zie ook [[:Categorie:Games]]}} [[Bestand:Arcade-20071020-a.jpg|250px|right|thumb|Twee meisjes spelen een videospel in een [[arcadespel|arcadehal]].]] Een '''videospel''', '''videogame''', '''computerspel''' of '''computergame''' ([[Engels]]: ''video game'' of ''game'') is een [[spel]] dat als een [[bestand]] op een [[chip]], [[cassette]] of [[compact disc]] staat. Dit spel is dan speelbaar op een [[elektronica|elektronisch apparaat]], zoals een [[computer]], [[laptop]] of een (draagbare) [[spelcomputer]]. Videospellen zijn ook als [[app]] verkrijgbaar voor [[Smartphone|Smartphones]] en [[Tablet (computer)|tablets]]. == Inleiding == Videospellen lijken erg op de [[werkelijkheid]], omdat deze spellen gebruik maken van [[simulatie]]s om een verhaal te vertellen. Toch zijn videospellen verzonnen, aangezien ze geen rechtstreekse invloed hebben op de echte wereld. Computerspellen worden beoordeeld door [[Entertainment Software Rating Board]] (ESRB, [[Noord-Amerika]]) en [[Pan European Game Information]] (PEGI, [[Europese Unie]]). Deze instellingen bekijken voor welke leeftijd bepaalde games geschikt zijn. == Kenmerken == Videospellen kunnen zowel gratis zijn als geld kosten. Op het [[internet]] zijn er veel spellen die gratis zijn en bijvoorbeeld ook websites waar heel veel spellen gespeeld kunnen worden. Op het moment dat spellen gratis zijn, wil dat meestal niet zeggen dat de [[speler]] er ''helemaal'' niets voor betaalt. Sommige gratis spellen bieden bijvoorbeeld de mogelijkheid om met echt geld aankopen te doen in het spel. Andere spellen vragen misschien niet veel geld, maar verzamelen indirect bijvoorbeeld wel [[gegeven]]s en [[big data|data]] van hun spelers. Ook zit er vaak [[reclame]] bij een spel, waardoor een speler verleid kan worden tot andere aankopen. [[Producent]]en betalen dan geld aan spelletjeswebsites om hun producten te mogen [[advertentie|adverteren]]. In het verleden waren videospellen nog [[tweedimensionaal]] of 2D. Het spel is dan opgebouwd uit vlakke plaatjes, zoals bij een tekenfilm. Het spel heeft dan alleen een lengte en een breedte, geen diepte. In tweedimensionale spellen kunnen de figuren alleen op een plat vlak bewegen. Tegenwoordig zijn de meeste spellen [[driedimensionaal]] of 3D. De spellen lijken dan veel echter, de figuren kunnen ook in de diepte bewegen. Het is net alsof de speler er "in" zit. Spellen zoals [[Prins of Persia]] en [[Wolfenstein]] waren eerst tweedimensionaal, maar de vervolgspellen zijn in 3D gemaakt. Hierdoor is het spel levendiger geworden. === Kritiek === Vanuit meerdere landen werd en wordt kritiek gegeven op computerspellen waar best veel geweld in voorkomt. Eurocommissaris [[Franco Fratini]] ([[Europese Volkspartij|EVP]]) wilde dat spellen zoals het [[PlayStation 2]]-spel [[Rule of Rose]] werden verboden. Om dit te bereieken, wilde hij laten onderzoeken of bepaalde spellen verboden konden worden. Dit nieuws werd destijds opgepikt door de toenmalige Nederlandse [[Ministerie van Justitie en Veiligheid|minister van Justitie]], [[Ernst Hirsch Ballin]] ([[CDA]]), die eveneens zijn afschuw uitsprak over 'extreem gewelddadige' spellen. In de Verenigde Staten werd er al meerdere malen een verband gelegd tussen geweld en games. Zowel [[Hillary Clinton]] ([[Democratische Partij|D]]) als advocaat Jack Thompson zijn voorstander van het verbieden van bepaalde spellen met gewelddadige inhoud. Vooral de beruchte [[Grand Theft Auto (computerspelserie)|GTA-reeks]] staat hierom bekend. In het spel kan de speler onschuldige burgers (in een virtuele wereld) doden. In [[Thailand]] is [[GTA IV]] om deze reden verboden. Soms wordt dan ook deze reeks gebruikt als zondebok bij het zoveelste schietincident. Er wordt dan gezegd dat de betreffende persoon gewelddadige spellen speelt en dat dit de oorzaak is van het ongeluk. In [[Japan]] en Europa komen dit soort ongelukken echter zelden voor. Veel mensen wijzen er dan ook op dat mensen in Amerika veel makkelijker aan wapens kunnen komen dan mensen in Japan en Europa en stellen dus dat dat de oorzaak is van de vele geweldsincidenten in de Verenigde Staten. Een [[oorzaak]]-[[gevolg]]relatie tussen geweld en computerspellen is voorlopig nog niet door wetenschappelijk onderzoek aangetoond. == Apparatuur == In tegenstelling tot bij [[bordspel]]len of [[kaartspel]]len, heeft de speler voor het spelen van videospellen bijna altijd aparte apparatuur nodig. Het gaat hierbij meestal om een [[spelcomputer]] of normale [[computer]], maar ook allerlei andere [[accessoir]]es zoals een [[koptelefoon]] of [[besturingsapparatuur]] ([[Engels]]: ''controller'') zoals een [[Muis (computer)|muis]], een [[joystick]], [[joy con]] of een stuur met gas- en rempedaal. In het verleden konden videospellen vooral in [[arcadespel|arcadehal]]len gespeeld worden, maar tegenwoordig zijn er daar nog maar weinig van over. == Ontwerp == [[Bestand:Virtual-camera-system.png|200px|left|thumb|Een spel in de ontwerpfase.]] Games worden [[progammeren|geprogameerd]] en met [[computer]]s gemaakt. Aan een game werken vaak veel mensen, vooral bij grote bedrijven kunnen honderden mensen werken aan één gay . De ontwerpfase ziet er in hoofdlijnen als volgt uit: * De makers beginnen met een idee. * Het idee wordt uitgewerkt op een computer. * De makers bekenken een of meerdere [[protagonist]](en) en [[antagonist]](en). * De makers bedenken de andere personages. * De makers bedenken de niveaus/levels en een doel. * De [[grafisch]]e elementen worden uitgewerkt bij de afdelingen voor video, audio en speciale effecten. * Het spel wordt door meerdere afdelingen in elkaar gezet en geprogammeerd. === Spelregels en -vereisten === Videospellen zijn wat veel dingen betreft vergelijkbaar met normale spellen. Zo staan [[winnen]] en [[verliezen]] vaak centraal en kunnen mensen een spel [[individueel]] of als een [[groep]] spelen. Spelers of groepen spelers kunnen zelf kiezen welke beslissingen ze nemen en krijgen vaak een idee van het spel of ze hun doel bereikt hebben. Veelvoorkomende doelen zijn het behalen van de meeste punten, het schaakmat zetten van de koning in [[schaken|schaak]]spellen, het verslaan van een eindbaas, het veroveren van een of de wereld, of als snelste uit een race komen. Sommige spellen doen dit niet, bijvoorbeeld om de [[spanning]] in het spel te houden. Het niet vertellen van het hele verhaal of het achterhouden van informatie voor de speler om een spel spannend te maken, komt veel voor in [[horror]]- en [[mysterie]]spellen. In bijna alle videospellen is het spel zelf gebonden aan [[regels]]: deze regels bepalen welke acties wel en welke acties niet uitgevoerd kunnen worden. Soms wordt de macht van een speler ook beperkt door levens en een tijdlimiet. Zo wordt een spel uitdagender gemaakt. Ook werken veel videospellen met [[virtueel]] [[geld]] waarmee een speler [[privileges]] kan verkrijgen. Soms moet dit virtuele geld met echt geld gekocht worden. Op het moment dat spelers virtueel geld kopen met geld dat niet van henzelf is, bijvoorbeeld geld dat van hun ouders is, dan moeten zij toestemming vragen aan de bezitter van het geld (vaak de ouders), voordat zij tot de aankoop van virtueel geld over kunnen gaan. ==Spelerstypen== [[Bestand:Player Types.jpg|500px|right|thumb|Verschillende type spelers in games]] Net zoals iedereen een eigen karakter heeft, is iedereen anders als het om games gaat. Wil je vooral winnen, vind je samenwerken het leukste of word je juist blij van ontdekken? Iedereen vindt andere dingen leuk en gedraagt zich verschillend tijdens het spelen van games en spelletjes. De Britse onderzoeker Richard Bartle onderzocht het gedrag van gamers en maakte in 1996 een indeling van vier spelerstypen: ===Killers=== Deze gamers willen vooral winnen! Ze vinden het belangrijk om hoog in een ranglijst te komen of een record te verbeteren en hebben daar alles voor over. Ook als ze daar iedere dag voor moeten spelen. Ze vinden het vooral belangrijk om beter te zijn dan andere spelers. ===Achievers=== Deze games willen graag alle items, outfits, muntjes of punten hebben die er te verdienen of te verzamelen zijn. Ze vinden het belangrijk om door deze beloningen te laten zien hoe goed ze zijn in een game. ===Socializers=== Deze gamers vinden het het leukste om samen met anderen te spelen. Dat kunnen andere spelers zijn of gamepersonages. Een game spelen is voor socializers niet een doel op zich, maar een middel om in contact te staan met anderen. Ze houden ervan anderen te helpen en dingen te delen. ===Explorers=== Deze games houden ervan om rond te neuzen in een spel en dingen te ontdekken. Ze spelen graag in hun eigen tempo en houden van het opsporen van verrassingen of speciale bonus-levels die moeilijk te vinden zijn. Sinds zijn onderzoek is het idee van verschillende spelerstypen niet meer weg te denken in de game-industrie. Het is als gameontwerper namelijk heel belangrijk om na te denken voor wie je ontwerpt, waarom iemand een game speelt en hoe iemand zich in een game kan gedragen. Bijvoorbeeld met als uitkomst dat gamers zo lang mogelijk blijven spelen. Wel is het goed om te weten dat Bartle zelf zegt dat zijn onderzoek en deze indeling niet betekent dat iedereen maar één type is. Dat is ook uit latere onderzoeken gebleken. De meeste gamers hebben wel een voorkeur voor een type, maar herkennen van alle vier de typen wel wat. == Computerspelgenres == [[Bestand:Nexuiz screenshot 10.jpg|thumb|right|200px|[[Nexuiz]], een first-person shooterspel uit 2005.]] Er zijn meerdere computerspel- of videospelgenres. Vaak worden spellen net als boeken en films verdeeld in de [[Genre|genres]] [[Actie-videospel|actie]], [[Avonturen-videospel|avontuur]], [[Educatief-videospel|educatief]], [[Gelegenheids-videospel|gelegenheidsspel]] ([[Engels]]: ''casual game''), [[Horror-videospel|horror]], [[Rollen-videospel|rollenspel]] ([[Engels]]: ''computer role-playing game''), [[Party-videospel|partyspel]] ([[Engels]]: ''party game'') [[Puzzel-videospel|puzzel]], [[Strategie-videospel|strategie]], [[Simulatie-videospel|simulatie]] en [[Sport-videospel|sport]]. Een [[gameplatform]] bestaat uit meerdere videospelgenres. Onder die videospelgenres vallen vaak weer meerdere soorten spellen: === [[Actie-videospel]] === * '''Beat'em up''' :[[Super Smash Bros.]], [[Mortal Combat]], [[Tekken]], [[Soul Calibur]], [[Street Fighter]], [[Dead Or Alive]], [[DragonBall Z]] enz. * '''First-person shooter''', afgekort '''FPS'''. :Hierbij bekijkt de speler het spel vanuit de ogen van een personage. :[[Aliens versus Predator]], [[America's Army]], [[Call Of Duty]], [[Counter-Strike]], [[Doom]], [[Duke Nukem]], [[Far Cry]], [[Grand Theft Auto V]], [[Half-Life]], [[Medal Of Honor]], [[Nexuiz]], [[No One Lives Forever]], [[Quake]], [[Return to Castle Wolfenstein]], [[Unreal]], [[Wolfenstein: Enemy Territory]] enz. * '''[[Platform-videospel|Platformspel]]''' :[[Kirby's Dreamland 2]], [[Rayman]], [[Crash Bandicoot]], [[Super Mario]], [[Jazz Jackrabbit]], [[Sonic the Hedgehog]], [[Banjo Kazooie]], [[Super Monkey Ball]] enz. * '''Third-person shooter''' :[[Fortnite]], [[Tomb Raider]], [[Splinter Cell]], [[Grand Theft Auto]], [[Max Payne]], [[Mercenarie]]s, [[The Godfather: The Game]], [[James Bond (computerspel)|James Bond]] === [[Avonturen-videospel]] === * '''Actie-avontuur''' :[[Assassin's Creed (computerspelserie)|Assassin's Creed]], [[Assasins creed 3]], [[King's Quest]], [[Beyond Good & Evil]], [[Fahrenheit (computerspel)|Farenheit]], [[Rainbow Six]], [[Rainbow Six Vegas 2|Rainbow Six Vegas]], enz. * '''Fantasie''' :[[The Legend of Zelda]], [[Atlantis: The Lost Tales]] enz. * '''First-person adventure''' :Hierbij bekijkt de speler het spel vanuit de ogen van een personage. :[[Myst]] enz. * '''Point-and-click''' :[[Maniac Mansion: Day of the Tentacle]], [[Monkey Island]] enz. === [[Educatief-videospel]] === *[[AmbraSoft]], [[Gynzy Kids]] enz. === [[Gelegenheids-videospel]] === Ook wel [[minigame]] genoemd. * '''[[Arcadespel|Arcadespellen]]''' :[[Tetris]], [[Pong]], [[Arkanoid]], [[Pac-Man]], [[Wii Sports]] , [[Ghost Recon]] enz. * '''[[Bordspel|Bordspellen]]''' :Dammen, schaken, Mens-erger-je-niet, [[PC Monopoly]], Risk, Stratego, Domino enz. * '''[[Kaartspel|Kaartspellen]]''' :[[Patience (Solitaire)|Patience]], [[Freecell]], [[Hartenjagen (Hearts)|Hartenjagen]], [[Rikken]], [[Spider]] enz. * '''Racespellen''' :[[Need for Speed]], [[Colin McRae Rally]], [[Gran Turismo 5|Gran Turismo]], [[Crash Team Racing]], [[Karmagedon]], [[Motogp 13]] === Horror-videospel === === [[Rollen-videospel]] === * '''[[Role playing game]]''', afgekort '''RPG'''. :[[Deltarune]], [[Final Fantasy]], [[Paper Mario]], [[Baldur's Gate]], [[Neverwinter Nights]], [[Dungeons & Dragons]], [[The Elder Scrolls]], [[Fable]], [[Jade Empire]], [[Omori (videospel)|Omori]], [[Realm of the Mad God]], [[Undertale]] enz. * '''Massively multiplayer online role-playing game''', afgekort '''[[MMORPG]]'''. :[[Asheron's Call]], [[Dark Age of Camelot]], [[Everquest]], [[FLYFF]], [[Guild Wars]], [[Lineage II]], [[Navyfield]], [[Runescape]], [[Omertà]], [[PlaneShift]], [[Tibia]], [[Ultima Online]], [[World of Warcraft]], [[Soldier Front]], [[Drift City]], [[Gunz]], [[Gunbound]], [[Luminary]], [[MoonBase]], [[Club Marian]], [[Marian's World]], [[Seafight]], [[Dark Orbit]], [[Skyrama]] enz. * '''[[Sandboxgame]]''' :[[Minecraft]], === [[Party-videospel]] === * [[WarioWare]], [[Mario Party]], [[Wii Party]], [[Wii Play]], [[EyeToy]] enz. === [[Puzzel-videospel]] === * [[Tetris]], [[Bejeweled]], [[Mijnenveger]], [[Lemmings]], [[Reversi]], [[Actionloop]], [[Lumines]], [[InkBall]], [[Game & Watch-collectie]], [[Sega Genesis-collectie]] enz. === [[Strategie-videospel]] === * '''Grand strategy game, afgekort '''GSG'''.''' :[[Crusader Kings (computerpelserie)|Crusader Kings]], [[Europa Universalis (computerspelserie|Europa Universalis]], [[Hearts of Iron (computerspelserie)|Hearts of Iron]], [[Imperator: Rome]], [[March of the Eagles (computerspel)|March of the Eagles]], [[Stellaris (computerspel)|Stellaris]], [[Victoria (computerspelserie)|Victoria]], etc. * '''[[Strategie-videospel|Real-time Strategy]]''', afgekort '''[[RTS]]'''. :[[Warcraft]], [[Command & Conquer]], [[Age of Empires]], [[Act of War]], [[Empire Earth]], [[Dune]], [[World Conqueror 3]], enz. * '''Turn-based strategy'<nowiki/>'', afgekort '''''<nowiki/>''TBS''. :[[Civilization]], [[Total War]], [[X-com]], [[Advance Wars]], [[Fire Emblem]], [[The Lord of the Rings: The Third Age]] enz. === [[Simulatie-videospel]] === * '''Levenssimulatie''' :[[De Sims]], [[Second Life]] enz. *'''Sociale simulatie''' :[[Animal Crossing]], [[Girl's Garden]] enz. * '''Stedenbouw- en managementsimulatie''' :[[Cities: Skylines]], [[SimCity]], [[RollerCoaster Tycoon]], [[BAHN,]] [[Zoo Tycoon]], [[Theme Park]] enz. === [[Sport-videospel]] === *[[NBA Live]], [[Madden NFL]], [[Virtua Tennis]], [[Top Spin]], [[Pro Evolution Soccer]], [[FIFA (computerspelserie)|FIFA]], [[Hattrick]], [[Football Manager]] enz === [[Gameplatform]] === * [[Roblox]] {{Navigatie videospellen}} [[Categorie:Computer]] [[Categorie:Games| ]] [[Categorie:Woordenschat]]'