Schakelrijbewijs
Een schakelrijbewijs is een rijbewijs voor een auto of voertuig, waarbij je hebt afgereden in een handgeschakelde auto.
Wat is schakelen?
Schakelen is het voor- of terugzetten van versnellingen door middel van een versnellingspook. Daarmee moet je ook nog opletten en vooruitplannen in het verkeer. De meeste Nederlanders, die een rijbewijs hebben, hebben een schakelrijbewijs waardoor ze kunnen schakelen en dus in een schakelbak kunnen rijden. Ze mogen met dit rijbewijs ook in een automaat rijden, omdat een automaat makkelijker te besturen is. Het schakelen valt namelijk weg, waardoor je meer tijd hebt voor het verkeer. Schakelen is een lastige handeling tijdens het autorijden, aangezien je snel moet kunnen reageren en goed vooruit moet plannen. Dit combineren in het verkeer kan voor sommige mensen net te moeilijk zijn. Over het algemeen kunnen de meeste mensen het leren tijdens rijlessen.
Hoe gaat schakelen in een handgeschakelde auto?
Tijdens de rijlessen die je krijgt als je 17 jaar of ouder bent, leer je schakelen en rijden tegelijk. Om te kunnen schakelen heb je een versnellingspook zoals je hier op de afbeelding kunt zien. Vroeger had je ook versnellingspoken die meer bij het stuur zaten. Op de versnellingspook in het middenconsole staan cijfers op; meestal van 1 t/m 5. Soms zit er een 6e versnelling bij. Voor dat je begint met schakelen trap je altijd eerst met je linker voet het koppelingspedaal in. Dat maakt de weg vrij om te kunnen schakelen.
De verschillende versnellingen en wanneer je ze gebruikt:
- Versnelling 1: gebruik je bij weg rijden.
- Versnelling 2: gebruik je als je 15 tot 20 km per uur gaat.
- Versnelling 3: gebruik je als je 30 tot 40 km per uur gaat.
- Versnelling 4: gebruik je als je 50 tot 60 km per uur gaat.
- Versnelling 5: gebruik als je 70 Tot 80 km per uur gaat en als je 100 of hoger gaat bij een oude schakelbak.
- Versnelling 6: zit alleen in de nieuwe schakelbak in deze versnelling gebruik je als je 100 of hoger rijd.
- Versnelling R: dit is om de auto in z'n achteruit (Reverse) te kunnen zetten.
Wat is verschil tussen handgeschakelde auto en automaat?
Voor de bestuurder is het grootste verschil dat je bij een automaat niet meer hoeft te schakelen en je meer tijd hebt voor het verkeer. Het is dus veiliger.
Voordeel van schakelrijbewijs
Een voordeel is dat je na je rijbewijs ook in een automaat mag rijden. Andersom nog niet, maar in de toekomst wel. In de toekomst zijn er naar verwachting alleen nog maar automaten. Een elektrisch aangedreven auto heeft namelijk geen versnellingsbak.
Wie kan er allemaal in schakelbak rijden?
Eigenlijk kan iedereen in een schakelbak leren rijden als hij/zij 17 jaar en ouder is en hij/zij geen linkerbeen en/of rechterarm mist.
Voor wie kan schakelbak moeilijk zijn?
Over het algemeen leren de meeste mensen wel autorijden in een schakelbak. Bij sommige mensen gaat het wat moeizamer om het te leren. Dit komt bijvoorbeeld door een stoornis zoals dyspraxie, omdat zij moeite hebben de motoriek, het verwerken van informatie en het zich eigen maken van de handelingen. Het kan ook komen door dyscalculie, dat is een rekenstoornis waarbij sommige mensen ook moeite hebben om iets snel zich eigen te maken en de informatie in de hersenen te verwerken (zie Verwerkingssnelheid) naast dat ze rekenen heel moeilijk vinden om te leren. Het kan ook komen door dyslexie, omdat zij net als bij dyscalculie moeite hebben om iets nieuws te leren doordat ook zij vaak een stoornis in de verwerkingssnelheid hebben.
Daarnaast kan je ook moeite met schakelen hebben door ADHD en ADD, ook wel aandacht stoornis genoemd. Dan ben je snel afgeleid of ga je dromen, waardoor je gevaar in het verkeer niet ziet. Je kan ook door autisme moeite hebben met autorijden, omdat zij meestal een concentratiestoornis hebben en ze vaak op iets specifieks of anders gaan letten dan op de weg. Ook hebben ze moeite met het doen van twee of meerdere dingen tegelijk. Deze mensen kunnen het wel leren, maar het gaat veel tijd kosten. Als het echt niet lukt dan kun je overstappen naar een automaat. Dat is veel makkelijker en geeft meer rust vooral voor mensen die moeite hebben met snel denken en handelen, een lage verwerkingssnelheid hebben en geen twee dingen tegelijk kunnen.
De toekomst van een handgeschakelde auto
In de toekomst zullen er naar verwachting geen handgeschakelde auto's meer zijn. Nu al rijdt een kwart van de autobestuurders in een automaat en over 30 jaar rijdt bijna iedereen in een automaat. Vanaf 2050 mag je niet meer in een benzine- of dieselauto rijden, alleen maar in elektrisch aangedreven auto's. Deze elektrische auto's zijn in feite allemaal automaten. Er zijn wel schakelauto's die elektrisch rijden, maar dit zijn er heel veel minder en deze zijn vaak duurder.
Vanaf 2035 mogen er geen nieuwe diesel- en benzineauto's meer nieuw verkocht worden. Je mag dan nog wel tweedehands kopen en je mag dan tot 2050 met je benzine- of dieselauto de weg op. Vanaf 2050 is dit verboden.