Sample
In muziek is sampling het hergebruik van een deel (of sample) van een geluidsopname in een andere opname. Samples kunnen onderdelen bevatten zoals ritme, melodie, spraak, zang, geluiden of hele maten muziek. Ze kunnen gelaagd (meerdere keren dezelfde opname over elkaar heen gebruiken), geëgaliseerd (elektronisch afgevlakt), versneld of vertraagd, gelooped (telkens herhalend) of anderszins (elektronisch) gemanipuleerd (veranderd) zijn. Ze worden meestal in een muziekstuk opgenomen met behulp van hardware zoals computers (samplers) of software zoals digitale geluidverwerkers. De term sample is vertaald 'monstertje'. Net als een klein proefpakketje van een product wat je eerst wilt proberen voordat je het echt koopt.
Een eerder proces dat lijkt op sampling ontstond in de jaren '40 met musique concrète. Dat is muziek gemaakt door het splitsen en lussen van een opname tape (met een bandrecorder of cassette recorder). In het midden van de 20e eeuw werden toetsinstrumenten op de markt gebracht die geluiden afspeelden die op stukjes band waren opgenomen, zoals de Mellotron. Elk stukje tape had een eigen geluid van ca. 8 seconden dat gekoppeld was aan een toets. Bij het indrukken van de toets speelde het stukje tape af en bij het loslaten van de toets schoot het weer naar het beginpunt. The Beatles gebruikte dit apparaat bijvoorbeeld.
De term sampling werd eind jaren zeventig bedacht door de makers van de Fairlight CMI, een synthesizer met samplingfuncties. Later kwam de veelgebruikte Korg M1. Aanvankelijk waren samplers voor de meeste muzikanten onbetaalbaar en konden ze alleen korte geluiden afspelen; naarmate de technologie verbeterde, kwamen er goedkopere samplers met meer geheugen, zoals de E-mu Emulator, Akai S950, Akai MPX16 en drum machine Akai MPC60.
Sampling is de basis van hiphop muziek, die opkwam met producers uit de jaren 80 die funk- en soulplaten samplen. Met name drumbreaks. Sampling heeft sindsdien alle muziekstijlen beïnvloed, met name elektronische muziek en pop. Samples zoals de "Amen-pauze" (het komt van het nummer "Amen, Brother" uit 1969 van de soulgroep The Winstons). Ook "Funky Drummer" is gebruikt als sample in duizenden opnames. Het eerste album dat volledig uit samples was gemaakt is "Endtroducing" door DJ Shadow en werd uitgebracht in 1996.
_(minor_filter).jpg)
Het gebruiken van samples zonder toestemming kan inbreuk maken op het auteursrecht. Het proces van het verkrijgen van toestemming voor een sample staat bekend als vrijgave (zodat je het vrij mag gebruiken). Het is een tamelijk complex en kostbaar proces. Belangrijke rechtszaken, zoals Grand Upright Music, Ltd. v. Warner Bros. Records Inc (1991), veranderden de manier waarop samples worden gebruikt. Aangezien de rechtbank in de zaak van 1991 oordeelde dat samples zonder vergunning auteursrechtinbreuk vormen, zijn samples uit bekende bronnen nu vaak onbetaalbaar.