Rogier van der Weyden

https://rkd.nl/nl/explore/artists/83963
Rogier van der Weyden

Portret van Rogier van der Weyden, gravure door Cornelis Cort, 1572
Persoonlijke informatie
Volledige naam	Rogier (Rogelet) de le Pasture
Bijnaam	Rogier van Brussele, Roggiero da Brugia
Land	Frankrijk, nu België
Geboortedatum	1399/1400
Geboorteplaats	Doornik
Overleden	18 juni 1464
Overleden te	Brussel
Gehuwd met / relatie	(1427) Elisabeth (Ysabiel) Goffaert
Carrière
Beroep	kunstschilder, tekenaar
Bekend van	Vlaamse Primitieven, Noordelijke renaissance
Actief	Ca. 1425-30 - 1463
Genre(s)	christelijk religieuze voorstelling, portret, stilleven
Label
Website
Portaal Kunst & Cultuur

Rogier van der Weyden of Roger de la Pasture, geboren in 1399 of 1400 in Doornik - overleden ol 18 juni 1464 in Brussel. Hij was een kunstschilder uit Nederlands Bourgondië (hoewel Doornik bij zijn geboorte Frans grondgebied was).

Inleiding

Zijn overgebleven werken bestaan voornamelijk uit religieuze triptieken (drieluiken), altaarstukken en in opdracht enkele en tweeluikportretten. Hij was zeer succesvol in zijn leven; zijn schilderijen werden geëxporteerd naar Italië en Spanje, en hij kreeg opdrachten van onder meer Filips de Goede, Nederlandse adel en buitenlandse vorsten. Tegen de tweede helft van de 15e eeuw was hij Jan van Eyck voorbij gegaan qua populariteit. Zijn roem duurde echter slechts tot de 17e eeuw, en grotendeels als gevolg van de veranderende smaak, was hij halverwege de 18e eeuw bijna volledig vergeten. Zijn reputatie werd langzaam herbouwd in de 20e eeuw; vandaag staat hij, samen met Robert Campin en Jan van Eyck, bekend als de derde (op geboortedatum) van de drie grote vroege Vlaamse kunstenaars (Vlaamse Primitieven), en algemeen als de meest invloedrijke noordelijke schilder van de 15e eeuw.

Levensloop

Er zijn zeer weinig details van het leven van van der Weyden bekend. Dat komt mede omdat het archief van Doornik in de Tweede Wereldoorlog verloren is gegaan.

Zijn ouders waren Henri de le Pasture en Agnes de Watrélos. De familie Pasture had zich eerder gevestigd in de stad Doornik, waar Rogiers vader als maître-coutelier (messenfabrikant) werkte.

In 1426 trouwde Rogier met Elisabeth, de dochter van een Brusselse schoenmaker, Jan Goffaert, en zijn vrouw Cathelyne van Stockem. Rogier en Elisabeth kregen vier kinderen: Cornelius (geb. 1427) werd kartuizer monnik; een dochter, Margaretha, werd geboren in 1432. Vóór 21 oktober 1435 vestigde het gezin zich in Brussel waar de twee jongere kinderen werden geboren: Pieter in 1437 en Jan in 1438, die respectievelijk schilder en goudsmid zouden worden.

Vanaf 2 maart 1436 bekleedde hij de titel 'schilder van de stad Brussel' ( stadsschilder ), een zeer prestigieuze functie omdat Brussel in die tijd de belangrijkste residentie was van het prachtige hof van de hertogen van Bourgondië. Bij zijn verhuizing naar Brussel begon Rogier de Vlaamse versie van zijn naam te gebruiken: "Rogier van der Weyden".

Naar zijn opleiding en leermeester(s) kan alleen maar geraden worden. Men denkt dat dit Robert Campin is geweest.

De laatste vermelding van Rogier de la Pasture in de financiële administratie van Doornik, op 21 oktober 1435, vermeldt hem als demeurrant à Brouxielles ("wonend in Brussel"). Tegelijkertijd plaatst de eerste vermelding van Rogier de Weyden hem als de officiële schilder van Brussel. Hij moet een rijk man zijn geweest.

Van der Weyden stierf op 18 juni 1464 in Brussel, en werd begraven in de Sint-Catharinakapel van de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal .

Werk

De weinige feiten die we kennen, komen uit fragmentarische burgerregisters. Toch wordt de toeschrijving van schilderijen die nu aan hem zijn toegeschreven algemeen aanvaard, deels op basis van indirect bewijs, maar vooral op basis van stilistisch bewijs (stijl van schilderen) van een aantal schilderijen van een vernieuwende meester.

Van der Weyden werkte vanuit levensmodellen, en zijn observaties werden nauwlettend gevolgd. Toch idealiseerde hij (maakte hij mooier) vaak bepaalde elementen van de gelaatstrekken van zijn modellen, die typisch statig waren, vooral in zijn triptieken. Al zijn vormen worden weergegeven met rijke, warme kleuren en een sympathieke uitdrukking, terwijl hij bekend staat om zijn natuurlijke weergave. Zijn portretten zijn meestal half lang en half profiel, en hij is hier even sympathiek als in zijn religieuze triptieken. Van der Weyden gebruikte een ongewoon breed scala aan kleuren en gevarieerde tinten; in zijn beste werk wordt dezelfde toon in geen enkel ander deel van het doek herhaald, dus zelfs de wittinten zijn gevarieerd.

Veel werk van Rogier van der Weyden is verloren gegaan. Ook is het niey altijd zeker of nog bestaande werken daadwerkelijk door hem zijn geschilderd.

Hans Memling was zijn grootste volgeling, al is niet bewezen dat hij onder Rogier studeerde.