Museum buurtspoorweg
Terug naar lijst van treintypen in Nederland.jpg)
De museum buurtspoorweg (MBS), is een museumspoorbedrijf die rijdt op de Spoorlijn Boekelo - Haaksbergen in Overijssel. De vereniging is opgericht in 1967 en heeft sinds 23 juni 1989 naast NS als eerste spoorwegmaatschappij een spoor-concessie verkregen.
Geschiedenis
Een groep tramliefhebbers richtte in 1964 het Comité Vrienden van het Trammuseum (CvTM) op. Nadat het passagiersvervoer op de lijn Ahaus-Enscheder Eisenbahn (AEE) was stopgezet, kocht de CvTM in 1966 zijn eerste voertuig, de T 10-motorwagen. Het zijspoor van de voormalige gasfabriek aan het eindpunt AEE in Enschede Zuid werd gebruikt voor huisvesting. Het jaar daarop werd het CvTM omgezet in een stichting en omgedoopt tot "Stichting Museum Buurtspoorweg". Het was de bedoeling om op de in hetzelfde jaar gesloten AEE-lijn van Enschede naar de staatsgrens bij Broekheurne een museumlijn aan te leggen om de sfeer van de lokale zijlijn te behouden. In de jaren die volgden werden andere kleine en nevenlijnvoertuigen (zeg maar tramvoertuigen) voornamelijk uit Duitsland, overgenomen. Hierbij zat een stoomlocomotief en een Wismar-railbus van de Delmenhorst-Harpstedter Eisenbahn. Vanaf 10 mei 1969 maakten deze voertuigen individuele ritten op het traject tussen Enschede en Broekheurne. De lijn werd echter uiteindelijk in 1970 gesloten en gesloopt door de nieuwe eigenaar NS.
Sindsdien rijden MBS-museumreizen op de door GOLS in 1884/85 aangelegde lokale spoorlijn tussen de station Enschede Noord en station Haaksbergen. De route werd vanaf 1971 regelmatig gebruikt; tot 1973 liep hier het goederenverkeer van de NS parallel. Het gebruikerscentrum van de museumspoorlijn werd geleidelijk verplaatst van Enschede naar Haaksbergen.
Met de aanleg van de rijksweg A35 in 1974 werd de spoorlijn tussen Boekelo en Usselo onderbroken en kon er niet meer vanaf Enschede gereden worden. Sindsdien rijden de museumtreinen op het resterende traject tussen Haaksbergen en Boekelo, dat niet meer op het NS-net is aangesloten.
In de jaren die volgden werden vele projecten uitgevoerd, zoals de aanleg van een draaischijf (afkomstig uit Goor), een onderhoudsdepot, locloods, kruisingspoor bij de halte Zoutindustrie, kruisingspoor in Boekelo, aanleg van een waterkolom te Haaksbergen en aanleg van een opstelspoor in de buurtschap Stepelo. Dit alles maakte dat de MBS uitgroeide van een trein met één stoomloc tot een compleet spoorwegmuseum.
In de jaren negentig werden al diverse plannen voor de heraanleg van de spoorlijn tussen Boekelo en Hengelo gemaakt.
In 2007 bestond de stichting 40 jaar. Tijdens het Pinksterfestival werd er groot uitgepakt en werd onder andere een replica (nagemaakt) van een antieke Engelse stoomlocomotief naar Haaksbergen gehaald.
De MBS heeft in 2008 een plan ontwikkeld. Onderdeel hiervan was het opnieuw aanleggen van de spoorlijn van Boekelo door Twekkelo naar Hengelo. Om uitsluitend dienst te doen als toeristische spoorlijn bleek het aanleggen en gebruiken van de spoorlijn geen haalbare kaart. In januari 2014 ging er een definitieve streep door deze plannen. De NS stootte het Akzo-spoor (onderdeel van deze lijn) af en AkzoNobel wilde dat niet overnemen, waarna dit werd opgebroken.
In 2009 werd een mijlpaal in de historie van de MBS bereikt. Tijdens het Pinksterfestival werd door het herindienststellen van loc 2, voor het eerst sinds de oprichting, met vijf eigen stoomlocomotieven gereden. De MBS beschikt nu over vijf bedrijfsvaardige stoomlocomotieven en zeven bedrijfsvaardige diesellocomotieven. De stichting beschikt over de meest uitgebreide collectie van kleine Nederlandse diesellocomotieven die bij NS dienst hebben gedaan.
Vanaf 2017 wordt de spoorlijn Haaksbergen – Boekelo doorsneden door de vernieuwde Twenteroute. De rijksweg wordt onder het spoor door geleid.
Op 21 februari 2017 bestond de Museum Buurtspoorweg (MBS) precies 50 jaar. Dit jubileum werd gevierd met diverse evenementen.
Per 1 februari 2020 is Gemma Boon de eerste directeur van de Museum Buurtspoorweg.