Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen
De Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (MESS of MtEvSS), kortweg Staatsspoorwegen (SS) was een particulier spoorbedrijf dat op 26 september 1863 in Den Haag werd opgericht om de spoorlijnen te exploiteren die door de Staat der Nederlanden (SN) werden aangelegd. SS had vanaf 1868 zijn hoofdkantoor in Utrecht in het gebouw dat nu bekend is als HGB I van NS.
Naast de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) was SS de grootste spoorwegmaatschappij in Nederland.
De eerste door SS in gebruik genomen spoorlijn was Breda – Tilburg (nu onderdeel van spoorlijn Breda - Eindhoven) op 5 oktober 1863.
In 1917 werd samen met de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij de belangenmaatschap Nederlandse Spoorwegen (NS) opgericht. Dit resulteerde in een fusie en de oprichting van de N.V. Nederlandsche Spoorwegen op 1 januari 1938.
Deelkaart 2 Staatsspoorwegen
Deelkaart 3 Staatsspoorwegen
