Haarkleur

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Haarkleuren

Je haarkleur wordt door twee pigmenttypen bepaald. Het donkere eumelanine en het lichte feomelanine verschillen in verhouding tot elkaar, waardoor het in menselijk haar in circa 11 tot 12 kleurtinten kan variëren, van zwart tot lichtblond. Bovendien is je haarkleur genetisch bepaald.

Kijk je naar oudere volken, dan zie je dat de haarkleur rond de evenaar vooral zwart of donker is. Ga je meer naar Noordpool, dan wordt het haar blond. Dat heeft met de invloed van het zonlicht te maken. In de loop van de eeuwen zijn volken gaan reizen (trekken) en zijn er meer kleurvarianten ontstaan, ook door vermenging van de volkeren.

Je krijgt als kind een gen dat over de haarkleur gaat (donkerbruin / blond). Een gendeel komt van de vader en een gendeel van de moeder. Een gen bestaan uit twee delen (allellen) waarvan er een dominant (D) kan zijn en de ander recessief (r). Als iemand drager is van het dominante bruine allel, dan zal deze persoon bruin haar hebben; zo niet, dan is hij blond. Als beide ouders donker haar hebben, kunnen ze toch een blond kind krijgen. Bij de conceptie (het samengaan van de zaadcel en de eicel) krijg je een mix van de gendelen van je ouders, waarbij vier mogelijkheden zijn:

Vader D Vader r
moeder D DD Dr
moeder Dr Dr rr

Je kunt als kind dan één van de vier allel-combinaties krijgen: 25% DD (donker haar), 2 x 25% Dr (donker haar) en 25% rr (blond haar).

Een ander genenpaar bepaalt de haarkleur het niet rood / wel rood zijn, waarbij het "niet-rood"-allel (dat de productie van melanine onderdrukt) dominant is, en het allel voor rood haar recessief. Door de combinatie met het donkerbruin / blond gen kan de haarkleur kastanjebruin of rossig ontstaan. Hoe de vele tussenvariaties precies kunnen ontstaan is nog altijd niet duidelijk in de wetenschap.

Oudere mensen hebben grijs of zelfs wit haar. Hierbij verdwijnt het pigment uit het haar. Overigens gebeurt dat niet in het haar zelf, maar bij de aanmaak van telkens nieuwe haren vanuit het haarzakje en de haarwortel. Dus is een haar eenmaal uitgevallen en er wordt er bij een ouder persoon een nieuwe haar aangemaakt (maar er is geen kleurstof meer aanwezig), dan wordt het een grijze of witte haar. Dit verouderingsproces is overigens niet tegen te houden.

Velen verven daarom het haar om de grijze kleur te verhullen. Dit gebeurt bij een kapper.

Ook kun je opzettelijk je haar een gekke kleur geven, zoals bij carnaval. Veelal is dit met een kleurstof uit een spuitbus.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Haarkleur&oldid=892352"