Grigori Raspoetin
Grigori Raspoetin (22 januari [O.S. 9 januari] 1869 – 30 december [O.S. 17 december] 1916) was een Russische mysticus die heel beroemd was in Rusland. Hij stond bekend als een charmante en charismatische man. Raspoetin was erg populair onder de adel in Rusland. Veel edelen kwamen naar hem toe met gezondheidsproblemen, omdat er geloofd werd dat Raspoetin magische krachten had.
Raspoetin was zo beroemd dat zelfs de Russische Tsaar Nicolaas II en de Tsarina Alexandra hem om hulp vroegen. Hun eerstgeboren zoon Aleksej had een ongeneeslijke bloedziekte. De Tsaar vroeg Raspoetin zijn zoon te helpen. Raspoetin gaf hier gehoor aan en begon voor Aleksej te bidden. De volgende dag ging het een stuk beter met Aleksej. De Tsaar en Tsarina waren er heilig van overtuigd dat Raspoetin hier verantwoordelijk voor was. Ze waren hem zo dankbaar dat ze hem een vaste aanstelling aan het hof gaven. Al gauw ontstond er een hechte vriendschap tussen de Tsarenfamilie en Raspoetin. Vooral de Tsarina stond op erg goede voet met Raspoetin.
Jeugd
In de nacht van 23 januari 1871 vloog er een grote meteoor door de lucht boven West-Siberië. De mensen in die tijd waren zeer bijgelovig en waren ervan overtuigd dat deze meteoor een teken was voor een belangrijke gebeurtenis. Het toeval wil dat in die nacht een baby werd geboren. Die baby werd Grigori Raspoetin genoemd. Hij was het vijfde kind van Efim en Anna Raspoetin Raspoetin werd geboren in het dorp Pokrowskoje in het Westen van Siberië. Het dorp Pokrowskoje was een welvarend boerendorp dat op zo'n 2600 kilometer van Sint-Petersburg ligt.
Raspoetin kwam uit een welvaren gezin. Zijn vader was een rijke boer, dit was ongebruikelijk voor die tijd omdat de meeste boeren lijfeigenen waren van de Russische adel. De jeugd van Raspoetin was normaal voor een jongen in Siberië, hij kreeg weinig onderwijs en moest de hele dag op het land van zijn vader werken samen met zijn broer.
Als kind werd duidelijk dat Raspoetin de griezelige gave had om dieren op de boerderij te kalmeren of zelfs te genezen. Raspoetin had volgens de verhalen een mank paard van zijn vader genezen door zijn handen op het been van het paard te leggen, waarna hij een tijd stil bleef staan. Uiteindelijk hoorde men hem zeggen: "Je bent helemaal beter." Het paard liep daarna zonder te manken de binnenplaats over. Zijn vader vond deze gaven het werk van de duivel en was een bang voor zijn zoon.
Raspoetin had een gave om mensen te lezen. Hij kon de ware aard van een mens zien. Als kind ontdekte hij ook dat hij helderziend was. Echter dacht hij dat iedereen dit kon en dat deze gave niet bijzonder was. Hij zei hier later over tegen zijn dochter:
" Ik speelde altijd met de kinderen van Pokrowskoje en ruziede met hen, maar ik durfde nooit ook maar het kleinste dingetje te stelen of achter te houden. Ik dacht altijd dat iedereen onmiddellijk zou zien dat ik iets had weggenomen, omdat ik het zelf meteen wist zodra een van mijn vriendjes had gestolen. Zelfs als hij ver weg iets had gestolen en het voorwerp dat hij had meegenomen had verborgen, kon ik het altijd achter hem zien"
Toen Raspoetin ongeveer twaalf jaar oud was gebeurde er iets verschrikkelijks. Deze gebeurtenis zou zijn hele leven veranderen. Hij en zijn oudere broer Mikhail gingen vaak zwemmen en vissen in de rivier de Toera. Op een warme dag gingen ze weer zwemmen, maar niet op hun gebruikelijke plek. Mikhail sprong als eerste in het water, maar hij had geen houvast en verdween onder water. Raspoetin rende naar de kant om zijn broer de hand te reiken, maar hij werd ook het water ingetrokken. Uiteindelijk werden ze gered door een boer. Ze waren allebei nog in leven, maar ze hadden longontsteking. Raspoetin herstelde hiervan, maar zijn broer overleed een paar dagen na deze gebeurtenis. Door de dood van zijn broer raakte Raspoetin in een diepe depressie. Hij begon zich vreemd en onvoorspelbaar te gedragen. Zijn ouders werden bang voor hem.
Charmeur
Raspoetin was een echte wildebras. Hij hield van feesten, zingen, dansen, wodka drinken en rokkenjagen. Hij was vooral erg bezig met vrouwen versieren. Het maakte hem niet uit of de vrouw rijk, arm, van adel of burger was. Als een vrouw hem leuk leek ging hij achter haar aan. Omdat Raspoetin een enorme charmeur was vonden al deze vrouwen hem ook leuk. De dorpsgenoten van Raspoetin vonden zijn levenswijze maar niets en er werden vaak kwade roddels over hem verspreid.
Gezin
Raspoetin ontmoette zijn vrouw, Parskjeva Fjodorovna Dubrovnina, op een festival bij zijn dorp. Hij trouwde op 2 februari 1887 met haar. Ze kregen vijf kinderen, drie zonen en twee dochters waarvan er twee op jonge leeftijd overleden.
Religie
Raspoetin raakte op jonge leeftijd geïnteresseerd in het orthodoxe christendom. Deze interesse werd nog verder aangewakkerd door de Starsi, rondtrekkende heiligen. Deze heiligen zwierven door Siberië en vertelden tijdens die reizen over hun ervaringen en praatten over de geschriften, in ruil voor onderdak bij de dorpelingen. Het kwam vaak voor dat de Starsi bij Raspoetin thuis kwamen overnachten.
Op zijn zestiende had Raspoetin een bezoek gebracht aan het klooster van Verkhotourie, waar de Starsi ook vaak kwamen. Raspoetin wilde graag de monniken van dit klooster ontmoeten en hij wilde leren over de religieuze levenswijze. Hoewel Raspoetin zich heel erg aangetrokken voelde tot het geloof was hij nooit van plan om monnik te worden. Wel bleef hij het klooster bezoeken. Toen hij terugkeerde ging hij mediteren over de geschriften, soms barstte hij hierbij uit in gezang. Deze vreemde manier van geloofsuitdrukking trok veel dorpelingen aan, ze begonnen samen met Raspoetin te bidden. Deze dorpelingen waren zo onder de indruk van Raspoetin dat ze besloten om volgelingen van hem te worden. Hij kreeg op een gegeven moment zoveel volgelingen dat de plaatselijke priester jaloers werd. Hij probeerde Raspoetin zwart te maken bij de leiders van de regio. De leiders stuurden de politie naar Raspoetin om onderzoek te doen. Echter waren sommige van de agenten zo onder de indruk van Raspoetin dat ze besloten zich bij zijn groep volgelingen te voegen.
De pelgrimstocht
In het begin van de jaren 1890 kreeg Raspoetin een visioen van de maagd Maria. Hierdoor kreeg hij het idee dat God hem had geroepen voor een bijzondere taak. Nu hij zichzelf als de Uitverkorene zag had hij een doel: een pelgrimstocht naar de berg Athos. De tocht werd afgelegd samen met een vriend van Raspoetin, Petcherkin. Ze liepen gemiddeld 15 kilometer per dag, ze zochten onderdak bij boeren langs de route.
Het kwam vaak voor dat Raspoetin zieke of stervende mensen tegenkwam. Dan knielde hij bij ze neer en bad voor hun. Dit deed hij zo geconcentreerd dat hij er heel erg moe van werd. Het gebeurde vaak dat hij genezing leek te brengen. Hierdoor begon Raspoetin een zekere reputatie te krijgen.
Eenmaal bij de berg aangekomen was Raspoetin heel erg gelukkig. Hij vond het geweldig om in het centrum van zijn geloof aanwezig te zijn. Echter was hij getuige van een relatie tussen twee monniken. Hier schrok hij zo van dat hij voor altijd een enorme afkeer had tegen deze berg.
Na zijn bezoek aan de berg begon Raspoetin aan de lange terugreis. Twee en een half jaar later keerde hij terug naar zijn dorp Pokrowskoje. Aan het einde van deze pelgrimstocht was Raspoetin een ander mens geworden. Hij dronk geen wodka meer en hij wist nu hoe hij zijn gaven kon gebruiken.
Reputatie
Tegen het einde van de jaren 1890 had Raspoetins reputatie zich snel verspreid, ook naar de religieuze centra van Kiev en Kazan. Hij werd gezien als een heilige man van de boeren. Hij werd door invloedrijke geestelijken uitgenodigd om Kazan te bezoeken. Hier ontmoette hij een zeer belangrijk persoon: Bisschop Andrei van Kazan, hij was een beschaafde intelligente man van adel. Bisschop Andrei was zeer onder de indruk van Raspoetin. Deze ontmoeting met Andrei was een keerpunt in het leven van Raspoetin, hij zou niet langer alleen bekend zijn onder de boeren, maar ook onder de hoge kringen. Dit was zijn eerste stap op het wereldpodium.
Raspoetin en de Romanovs
In de tijd van Raspoetin werd Rusland geregeerd door Tsaar Nicholas II Romanov. De machtsperiode van Nicholas II begon bloederig. Om zijn kroning te vieren wilde de tsaar een groot feest geven voor de bevolking van Moskou op een open veld buiten de stad. Er zou eten en drinken komen voor iedereen. Dit was groot nieuws voor de boeren en burgers omdat zij honger leden. De tsaar had rekening gehouden met eten en drinken voor ongeveer 300.000 mensen. Echter kwamen er 500.000 mensen af op het feest. Onder de feestgangers ontstond het gerucht dat er te weinig voedsel en drinken beschikbaar was voor iedereen. Hierop begonnen alle mensen te dringen en te rennen. Veel mensen vielen tijdens dit geduw en getrek op de grond. Ze konden niet meer opstaan en werden vertrapt door de rennende feestgangers. Er kwamen die dag duizenden mensen om het leven. Dit werd de tsaar niet zozeer kwalijk genomen. Wat wel leidde tot woede onder de bevolking was dat de tsaar de festiviteiten gewoon door liet gaan.
Wat de tsaar ook niet populair maakte was dat hij erg teruggetrokken was en veel met zijn gezin en hofhouding bezig was. Er heerste onder de bevolking veel onvrede over tsaar Nicholas II.
Raspoetin kwam in het leven van de Romanovs door de geboorte van hun zoon Alexei. Deze zoon zou voor Raspoetin de sleutel tot de troon worden. Alexei leed aan een erfelijke bloedziekte, hemofilie. Iemand die hemofilie heeft bloedt heel erg als hij zich pijn doet. Ook als hij zich ergens aan stoot krijgt diegene last van inwendige bloedingen. De tsaar en tsarina waren radeloos en wilden hun zoon koste wat het kost genezen. Ze ontboden alle geneesheren en dokters uit het hele land om naar hun paleis. Echter konden al deze mensen helemaal niets voor de kleine Alexei doen.
De tsarina, Alexandra. Had een beste vriendin, Anna Vroejbova zij was een aanhanger van Raspoetin. Zij vertelde de tsarina over de wonderen die hij verrichtte. Raspoetin werd meteen ontboden op het paleis. Hij werd naar Alexei gebracht en begon aan zijn bed te bidden. Na tien minuten was hij klaar en zei hij: "open je ogen mijn zoon". En Alexei opende zijn ogen en keek met een glimlach om zich heen. De tsaar en vooral de tsarina waren Raspoetin enorm dankbaar. Ze noemden het een godswonder. Vanaf dat moment had Raspoetin toegang tot het hart van de Russische troon.
De tsarina werd een trouwe aanhanger van Raspoetin. De tsaar zag Raspoetin als een belangrijk adviseur en vertrouwde hem blindelings.
Invloed en vijanden
Niet iedereen vond de vriendschap tussen Raspoetin en de tsarenfamilie een goed idee. Tegen het eind van 1910 besloot de eerste minister, Stolypin de tsaar aan te spreken op deze vriendschap. Hij vond dat de tsaar Raspoetin veel te veel invloed gaf. De tsaar luisterde naar de kritiek van Stolypin en stelde voor dat hij een rapport opstelde.
Later kwam Raspoetin Stolypin tegen in zijn rijtuig. Hij riep tegen hem: "de dood zit hem na. De dood rijdt achter hem..." Later die avond zou Stolypin overlijden doordat er van grote hoogte een zwaar voorwerp op zijn hoofd terechtkwam. Door Stolypins dood kon Raspoetin ongehinderd weer naar het Russische hof. Echter was er wel een grote anti-Raspoetingroep ontstaan. Deze groep verspreidde heel veel geruchten over Raspoetin. Ze schreven dat hij een affaire had met de tsarina.
De opvolger van minister Stolypin was ook geen fan van Raspoetin. Hij wilde Raspoetin weg hebben uit het hof. Omdat Raspoetin de tsaar en tsarina niet in verlegenheid wilde brengen vertrok hij naar zijn geboortedorp. Hij bleef daar tot eind 1912.
Op een gegeven moment waren de tsaar en tsarina op vakantie in Polen met hun kind. Het rijtuig waarin ze reden was erg aan het schudden, hierdoor ontstonden er bij Alexei allerlei interne bloedingen, er ontstond ook een tumor bij hem. Het was vrijwel zeker dat Alexei zou sterven. Uit wanhoop stuurde tsarina Alexandra een telegram naar Raspoetin om voor haar zoon te bidden. Hij deed dit meteen en wonder boven wonder leek het beter te gaan met Alexei. De tsarina was zo gelukkig en onder de indruk dat ze Raspoetin absolute macht gaf.
Raspoetin keerde terug naar het hof. Hij was nu de meest gehate Rus vanwege zijn invloed op de tsaar en tsaritsa. Raspoetin werd sindsdien in de gaten gehouden door de geheime politie. Ze noteerden alles wat hij deed. Raspoetin had inmiddels zijn eed van geheelonthouding verbroken en was weer begonnen met drinken. Dit werd allemaal door de politie genoteerd. Deze notities waren voor iedereen te lezen. Het ruzie volk was Raspoetin en zijn nare gedrag helemaal zat.
De dood van Raspoetin
Raspoetin werd op 30 december 1916 vermoord door prins Felix Joesopev. Deze prins voelde zich beledigd door Raspoetin en maakte een plan om hem te vermoorden. Hij nodigde Raspoetin uit voor een diner thuis. Wat Raspoetin niet wist, was dat al het eten vergiftigd was met cyanide, een krachtig vergif. Raspoetin at en dronk en nam veel vergif in, maar het leek geen effect op hem te hebben. De prins werd hier heel boos van en schoot hem in zijn buik. Raspoetin leek nu dood maar sprong toch op en viel de prins aan. Pas nadat hij drie keer werd neergeschoten overleed Raspoetin.
Literatuurlijst
- Wikipedia contributors. (2019, 2 november). Russian mystic. Geraadpleegd op 4 november 2019, van https://en.wikipedia.org/wiki/Grigori_Rasputin
- Weir, S., Pieters, I., Vitataal (Feerwerd), & Vitataal (Feerwerd). (2010). Historische blunders: de grootste vergissingen uit de geschiedenis. Kerkdriel: Librero.
- Oakley, J., (1992). Raspoetin de meestermagiër. Rijswijk: Elmar.