Gevlekte hyena

Gevlekte hyena crocuta Crocuta
Leefgebied	Afrika bezuiden de Sahara
Leefomgeving	Savanne
Behoort tot de	Hyena's
Portaal Biologie

De bevlekte hyena (Crocuta crocuta ), ook bekend als de lachende hyena,  is een hyenasoort, momenteel geclassificeerd als het enige bestaande lid van de soort Crocuta, inheems in Afrika bezuiden de Sahara. Het wordt door de IUCN als minst zorgwekkend beschouwd vanwege het wijdverbreide verspreidingsgebied en het grote aantal geschat tussen de 27.000 en 47.000 dieren.  De soort ervaart echter achteruitgang buiten beschermde gebieden als gevolg van verlies van leefgebied en stroperij. De soort is mogelijk afkomstig uit Azië, en verspreidde zich ooit door heel Europa gedurende minstens een miljoen jaar tot het einde van het Laat-Pleistoceen. De gevlekte hyena is het grootste bekende lid van de hyenafamilie (Hyaenidae), en onderscheidt zich verder fysiek (lichamelijk) van andere soorten door zijn min of meer beerachtige bouw, zijn ronde oren, zijn minder aanwezige manen, zijn gevlekte vacht, zijn meer tweeledige gebit, zijn minder tepels en de aanwezigheid van een pseudo-penis bij de vrouw. Het is de enige zoogdiersoort waarbij vrouwtjes geen uitwendige vaginale opening hebben, maar in plaats daarvan een pseudo-penis.

De gevlekte hyena is de meest sociale van de vleeseters (Carnivora) omdat hij de grootste groepsgroottes en het meest complexe sociale gedrag heeft. Zijn sociale organisatie is anders dan die van enige andere carnivoor en lijkt meer op die van cercopithecine -primaten (bavianen en makaken) wat betreft groepsgrootte, hiërarchische structuur en frequentie van sociale interactie tussen zowel verwanten als niet-verwante groepsgenoten. Het sociale systeem van de gevlekte hyena is echter openlijk competitief (elkaar bestrijdend) in plaats van coöperatief (samenwerkend), met de mogelijkheid tot moorden. Vrouwtjes zorgen alleen voor hun eigen welpen in plaats van elkaar te helpen, en mannetjes tonen geen vaderlijke zorg. De samenleving van gevlekte hyena's is matriarchaal (de vrouwtjes overheersen); vrouwtjes zijn groter dan mannetjes en domineren ze.

Tijdens een jacht rennen gevlekte hyena's vaak door kuddes hoefdieren om een ​​individu te selecteren om aan te vallen. Eenmaal geselecteerd, wordt hun prooi over een lange afstand achtervolgd, vaak enkele kilometers, met snelheden tot 60 kilometer per uur.

Kenmerken

De gevlekte hyena heeft een sterke en goed ontwikkelde nek en voorhand, maar relatief onderontwikkelde achterhand. De romp is afgerond in plaats van hoekig, waardoor wordt voorkomen dat aanvallers die van achteren komen er een stevige grip op krijgen.  Het hoofd is breed en plat met een stompe snuit en een breed neusgat . In tegenstelling tot de gestreepte hyena zijn de oren van de gevlekte hyena eerder afgerond dan puntig. Ze hebben stevige klauwen. De staart is relatief kort, 300-350 mm. Ze kunnen een sterke geur verspreiden om hun territorium af te bakenen. De schedel van de gevlekte hyena verschilt van die van de gestreepte hyena door zijn veel grotere omvang. De gevlekte hyena een krachtige kaakbeet die een druk kan uitoefenen van 80 kgf/  cm².

De gevlekte hyena is het grootste nog bestaande lid van de hyenafamilie (Hyaenidae). Volwassenen hebben een lichaamslengte van 95-165,8 cm en een schouderhoogte van 70-91,5 cm. Mannelijke gevlekte hyena's in de Serengeti wegen 40,5-55,0 kg, terwijl vrouwtjes 44,5-63,9 kg wegen.

Leefwijze

Gevlekte hyena's zijn sociale dieren die in grote gemeenschappen leven (ook wel " clans " genoemd ) die uit maximaal 80 individuen kunnen bestaan. In de roedel (groep) bestaat er een sterke mate van hiërarchie (rangorde), waarbij een vrouwtje meestal aan het hoofd staat. Haar kinderen krijgen automatisch ook een hoge rang. De structuur binnen de roedel is best ingewikkeld.

De lengte van de draagtijd (zwamgerschap) varieert sterk, hoewel 110 dagen de gemiddelde tijdsduur is. Het gemiddelde nest bestaat uit twee welpen, waarvan er af en toe drie worden gemeld. Mannetjes nemen geen deel aan het grootbrengen van jongen. Welpen zullen 12–16 maanden bij hun moeder zogen, hoewel ze al na drie maanden vast voedsel kunnen verwerken. Binnen tien dagen na de geboorte kunnen ze zich met aanzienlijke snelheid voortbewegen. Welpen beginnen de zwarte vacht te verliezen en ontwikkelen de gevlekte, lichter gekleurde vacht van de volwassenen na 2 à 3 maanden. Ze beginnen jachtgedrag te vertonen op de leeftijd van acht maanden en zullen na hun eerste jaar volledig deelnemen aan groepsjachten.