Gaslighting

Een scène uit de film Gaslight, waarvan het woord afgeleid is. De man in deze foto probeert de vrouw te gaslighten.

Gaslighting of gaslighten is een manier om een ander te manipuleren. De dader probeert het bewustzijn of geheugen van het slachtoffer in twijfel te trekken. Dit betekent dat de dader net doet alsof iets niet (zo) gebeurd is, terwijl dit wel het geval is. Zo kan de dader iets ontkennen of zeggen dat het tegendeel waar is. Het doel is dat het slachtoffer aan zichzelf gaat twijfelen. Op den duur kan het slachtoffer zijn/haar eigen mentale gezondheid in twijfel brengen.

Herkomst

Gaslighting is een term uit het Engels. Als je dit letterlijk vertaald naar het Nederlands krijg je gaslichten. Toch wordt in het Nederlands ook de Engelse term gebruikt.

De term is afkomstig van het toneelstuk Gas Light van Patrick Hamilton uit 1938. Het toneelstuk gaat over een rijke man die heel aardig lijkt. Zijn vrouw heeft veel geld geërfd. Hij probeert door middel van liegen en manipuleren om zijn vrouw mentaal ziek te verklaren. Hierdoor kan hij haar geld stelen. In 1944 werd dit toneelstuk ook verfilmd door George Cukor met in de hoofdrollen Ingrid Bergman en Charles Boyer. Hierdoor werd de term ook een stuk populairder. Uiteindelijk werd het zelfs opgenomen in woordenboeken.