Elektromagnetische kracht
Elektromagnetische kracht heeft iets geheimzinnigs. Het is er, maar je kunt het niet direkt zien. Het is net zoiets als zwaartekracht.
De elektromagnetische kracht zorgt ervoor dat elektronen om de kernen van atomen draaien. Maar elektromagnetisme kun je ook op een andere manier ervaren. Soms heb je het bij koud vriezend weer dat als je een fleece trui uittrekt, dat je haren overeind gaan staan. Doe je dat in het donker, dan kun je zelfs vonkjes zien overspringen. Wanneer je een plastic staaf opwrijft met een wollen doek, dan wordt deze staaf elektromagnetisch en kun je er kleine stukjes papier als het ware er aan laten 'plakken' net als bij een magneet. Dat is die onzichtbare kracht. Ook kun je een ballon een aantal keer over je trui wrijven en deze dan aan het plafond laten 'plakken' of je haren er mee optillen.
Adhesie
Als je water in een glas hebt staan, lijkt het water bovenaan een heel klein beetje tegen de wand van het glas op te kruipen. Alsof er een heel dun randje aan het glas 'plakt'. Dit noemen we adhesie. Het is ook weer een vorm van elektromagnetische 'plak-kracht'. Neem je een smal glazen buisje, dan kan het water er zelfs in omhoog klimmen. Dat noemen ze capilaire werking en dat gebeurd ook in plantenwortels. De elektromagnetische 'plak-kracht' wordt dan ook wel Vanderwaalskracht genoemd.
Cohesie
Cohesie is ook een bijzondere verschijning van elektromagnetische 'plak-kracht'. Het blijkt dat bijvoorbeeld watermoleculen elkaar aantrekken. Normaal gesproken kun je niet over water lopen (behalve dan volgens het bijbelverhaal door Jezus). Toch zijn er insecten die het wel kunnen, zoals de 'schaatsenrijder'. Die zakken niet door het wateroppervlak heen. Door de zogeheten oppervlaktespanning, veroorzaakt door de watermoleculen die elkaar als het ware aan elkaar vasthouden, draagt het water het insect.
Electromagnetisme
De meeste kinderen weten wel wat een kompas is. Met dit meetinstrument kun je zien hoe het aardmagnetisme op een bepaalde plek loopt. Het rode puntje van de ronddraaiende naald wijst naar het magnetische noorden van de aarde. Ook als je een kompas in de buurt van een magneet houdt, zal het in beweging komen en de 'noord-kant' van de magneet aanwijzen . Overigens is dit niet zo goed voor een kompas. Ook mag je nooit een kompas op een metalen ondergrond leggen (zoals een motorkap van een auto).
Op een gegeven moment kwam men erachter dat de naald van een kompas ook beweegt als het in de buurt van een stroomdraad komt. Elektriciteit veroorzaakt dus ook een magnetische kracht. Men wikkelde een geïsoleerde draad als een spoel om een grote spijker en lieten daar stroom van een batterij door gaan. Het bleek dat zolang er stroom door de draad liep, dat de spijker in de spoel magnetisch werd. De elektromagneet was uitgevonden.