Arend (locomotief)
Terug naar lijst van treintypen in Nederland| De Arend | |
|---|---|
|
| |
| Fabrikant | Longridge & Co
(replica: Centrale Werkplaats Zwolle) |
| Vervoerder | Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) |
| Maximumsnelheid | 50 km/u (bij proefritten 80km/u), 45 km/h (dienst) |
| In dienst | origineel: 1839, uit dienst 1856-1857 |
Portaal  Openbaar vervoer
| |
De Arend was de tweede stoomlocomotief in Nederland. Deze kwam in dienst na de eerder afgeleverde Snelheid. De Arend en de Snelheid trokken op 20 september 1839 de openingstrein van de eerste spoorlijn van Nederland, en wel op de spoorlijn Amsterdam - Haarlem. Op 2 juni 1842 werd het gedeelte Haarlem - Veenenburg geopend. Op 17 augustus 1842 werd het deel Veenenburg - Leiden geopend. Een jaar later werd Den Haag bereikt. Het eerste deel tussen Leiden en Voorschoten werd op 1 mei 1843 geopend. Op 6 december 1843 vond de opening plaats van het traject Voorschoten - Den Haag. Het laatste deel, tussen Den Haag en Rotterdam Delftsche Poort werd op 3 juni 1847 geopend. Na de locomotieven Snelheid en De Arend kwamen nog de Hoop en Leeuw. De in 1837 opgerichte Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM) bestelde in juli 1838 de vier locomotieven bij de fabriek R.B. Longridge & Co te Bedlington van het door George Stephenson gepatenteerde type Patentee met de asindeling 1A1. Opmerkelijk is de spoorbreedte van 1945 mm. Rond 1865 stapte men over op normaalspoor (1435 mm) omdat dat in de omringende landen ook werd gebruikt. Maar toen was De Arend al gesloopt.
De echte (originele) locomotief bestaat dus niet meer. In 1938 werd aan de hand van originele tekeningen een replica gebouwd door de Centrale Werkplaats te Zwolle vanwege het 100 jarig bestaan van de spoorwegen in Nederland. Ook werden er drie rijtuigen nagebouwd. Deze tweede (namaak) De Arend is nog steeds te zien in het Nederlandse Spoorwegmuseum.
De tweede De Arend is al meerdere keren gereviseerd.
Links
Technische gegevens
| Betreft | De Arend |
|---|---|
| Aantal | 1 (met replica erbij 2) |
| Nummering | n.v.t. |
| fabrikant | Longridge & Co, replica: Centrale Werkplaats Zwolle |
| indienst | origineel: 1839 |
| uitdienst | 1856-1857 |
| asindeling | 1A1 |
| spoorbreedte | 1945 mm |
| gewicht | origineel: 12 ton, replica: 19,3 ton. Het gewicht van de tender is 5,9 ton. |
| aslast | |
| lengte over de buffers | 9785 mm |
| breedte | |
| hoogte | 4600 mm |
| draaistelafstand | |
| radstand | |
| minimale boogstraal | |
| omgrenzingsprofiel | |
| snelheid | 50 km/u (bij proefritten 80km/u), 45 km/h (dienst) |
| aandrijving | Stoomkracht (Vuurkist: 5,9 m2 (6,5 m2), Vlampijpen: 42,3 m2 (36 m2), Roosteroppervlak: 1,13 m2, Maximum stoomspanning: 4,13 kg/cm2) |
| overbrenging | 2 drijfstangen en 2 cilinders op de middelste van de drie assen |
| vermogen | 120 PK (88,2 kW) |
| trekkracht | 905 kg |
| treinbeinvloeding | geen |
| remsysteem | remblokken op de wielen van de tender |
| remopschriften | |
| koppeling | schroefkoppeling |