Paard
Een paard is een edel dier. Bijvoorbeeld wat wij een poot noemen bij een hond noemen wij bij een paard gewoon een voet en wat wij een kop noemen heet bij een paard een hoofd. Een paard wordt meestal gebruikt als rij- en trekdier.
Termen
- Hengst = Mannetjes paard
- ruin = Mannetjes paard die geen veulens meer kan maken (gecastreerd)
- Merrie = Vrouwtjespaard
- Veulen = Paard tot één jaar oud
- Jaarling of Enter = Paard van 1 jaar oud
- Twenter = Paard van 2 jaar oud
Geschiedenis
Het paard bestaat al zo'n 70 miljoen jaar.
De paarden van toen hadden een heel ander uiterlijk. Vele oersoorten zijn uitgestorven. Toch heeft de mens het paard veel later leren gebruiken. Men vermoedt dat dit 3500 jaar geleden begon. Het tam maken van deze dieren was een moeilijke taak. Maar het is maar goed dat paarden zich hebben laten tam maken, want anders waren ze nu allemaal uitgestorven. De eerste paarden waren een stuk kleiner en wogen gemiddeld 37 en een halve kilogram. Ook hadden ze bij hun voorbenen voor 4 tenen en achter 3 tenen. Voor mensen die een hond hebben, paarden hadden vroeger net zulke kussentjes onder hun voeten. Dit was om zich gemakkelijker door het oerwoud te verplaatsen. Ja je hoort het goed, paarden leefden in oerwouden. Dit komt doordat er geen vlaktes waren. Het paard was er helemaal aan aangepast om te leven in een oerwoud. Levend van blaadjes en vruchten. In z'n uppie redden hij het makkelijk. Maar ongeveer 20.000.000 jaar geleden veranderde de aarde, er kwamen meer grasvlaktes en het oerwoud verminderde onwijs. Sommige paarden gingen op grasvlaktes leven, andere bleven in het overgebleven oerwoud. Maar de paarden op de vlaktes moesten zich aanpassen. Ze konden geen heerlijke vruchten en bladeren meer eten, maar moesten het met gras doen. door dat gras werden de dieren groter en zwaarder. Op een gegeven moment waren de zwaarste paarden 500 kilo. En roofdieren konden paarden simpel vinden op vlaktes, daardoor bedacht de natuur dat paarden maar zouden moeten gaan rennen in plaats van zich verstoppen. De voeten van paarden verden steeds meer hoeven. Zo konden ze zich sneller verplaatsen. Maar dit gebeurden natuurlijk allemaal over duizenden jaren.
Soorten paarden
Je hebt een heleboel verschillende soorten paarden, eigenlijk te veel om op te noemen. Je hebt wel veel bekende rassen die in Nederland veel te zien zijn. Bijv: Shetlander, Falabella, Welsh, Connemara, Haflinger en Fjorden.
Tanden
Uiteraard heeft een paard ook tanden... Veulens en paarden jonger dan 5 jaar hebben melktanden en kiezen. Vier snijtanden en vier kiezen. Vanaf 6 tot 8 jaar is er het blijvende gebit. Er zitten dan in elke kaak 6 snijtanden en 12 kiezen. Op latere leeftijd laat het paard de onderlip vallen, men geeft dit een leuke benaming, nl een centenbakje. Ook krijgt het kuiltjes boven de ogen met daarin grijze haartjes. De grijzen haren merken we dan ook op in de manen en de staart. Aan de slijtage van het gebit kan men de ouderdom bepalen.
Voedsel
Een paard is een planten eter. Een paard eet voornamelijk; biks, hooi, stro, gras. Wat lekkers gaat er bij een paard ook altijd wel in! Zoals; wortel, appel, peer, suikerklontjes, enz. Alleen je moet ze niet teveel eten geven, want dan kunnen ze koliek krijgen. Koliek is een verstopping in de darmen. Paarden kunnen niet braken en als hun darmen verstopt zitten kunnen ze ook niet poepen, waaraan ze kunnen overlijden.
Kleding voor het paardrijden
Het is belangrijk dat je geen wapperende kleding aan hebt, zoals een sjaal of een loshangende jas. De paarden kunnen daar van schrikken en het kan gevaarlijk zijn voor jou. Op het hoofd draagt men een cap(tok).Een paar rubber of lederen laarzen en een rijbroek.
De tok dient vooral voor de veiligheid.Het beschermt je tegen takken bij een ritje in de natuur of bij een eventuele val. De rijlaarzen passen perfect aan het been. Achteraan kan je sporen bevestigen.Dat zijn een zoor ijzeren punten waarmee je je het paard aan kan geven dat hij iets verkeert doet het heeft de zelfde werking als een zweep. Een ruiterbroek zorgt ervoor dat men zich niet doorrijdt. (d.w.z. dat men geen wonden krijgt door het schuren)
Als je leert paardrijden heb je deze kledij echt nodig.
Opzadelen
Als je je paard op gaat zadelen, begin je altijd met poetsen. Als je paard goed gepoetst is, begin je met het hoofdstel. Je houdt het hoofdstel met je ene hand vast en schuift het bit in de mond van het paard. Als het paard zijn mond niet open wil doen, kan je achterin de mond je duim stoppen, daar zitten geen kiezen, en dan doen ze vanzelf hun mond open. Daarna maak je de riempjes vast. Zorg ervoor dat bij de keelriem (die lange onder het hoofd zeg maar) er minimaal een vuist tussenkan, anders zit ie te strak. Als het hoofdstel goed zit, kan je het zadel opdoen. Zorg dat het zadel goed naar voren zit, dit kan je controleren door te kijken waar de singel (buikriem) zit. Zit die bijna tegen de benen aan, zonder dat is scheef zit, dan zit het zadel ver genoeg naar voren. Singel altijd rustig aan, gaatje voor gaatje, anders doen het pijn bij het paard. Vergeet voordat je echt gaat rijden niet nog een keer aan te singelen anders kan het zadel scheefzakken. Als laatste doe je de beugels op maat. Dit kan je een beetje gokken door je vingertop bovenaan de riem te leggen en dan de beugel tot onder je oksel te trekken. Meestal is het goed als ie tot je oksel komt, als ie korter of langer is moet je hem verstellen.
Rijden
Als je paard gaat rijden zorg je er natuurlijk voor dat je paard goed gepoetst is, opgezadeld is en dat jij zelf veilig bent! Dus vergeet nooit je cap! Bij het rijden zijn er 3 gangen: Stap, draf en galop. De meeste paarden kunnen ook in rengalop maar dat doe je niet tijdens het rijden (daar is de bak vaak te klein voor). De draf is een 4 takt. Dat betekent dat een paard alle 4 zijn voeten omstebeurt op de grond zet. De draf is een 2 takt. In de draf zet een paard namelijk 2 voeten tegelijk op de grond. De galop (voor de meeste ruiters de lekkerste gang) is een 3 takt. Een paard zet in de galop 3 voeten op de grond en heeft ook nog eens een zweefmoment, dan zijn alle 4 de benen 'in de lucht'. In de paardensport heb je verschillende 'takken'. Dressuur, springen en western zijn daar voorbeelden van. In de les rij je bijna altijd dressuur. Dresuur zijn eigenlijk figuren en het netjes leren rijden. Soms ga je springen. Western word bijna nooit gedaan op manege's.
Verschillende soorten paardrijden
Racen= Zo snel mogelijk naar de finisch rennen met je paard/pony. Er wordt vaak op zo'n paard gewed. Bij racen zijn de beugels extra kort, zo kan je meer snelheid maken. Dressuur= het netjes rijden op je paardberoemde dressur rijder is Anky van Grunsven zij heeft al heel vaak de olimpische spelen gewonnen.
Voortplanting
Eens de merrie drachtig is of zwanger van een veulentje, duurt de zwangerschap 11 maanden. Meteen na de geboorte drinkt het veulen de eerste moedermelk of biest genoemd. Deze bevat veel voedingsstoffen die dient als bescherming tegen ziekten. Het veulentje blijft 5 tot 6 maanden bij de moeder. Wist je dat wij ook paardenmelk kunnen drinken? Deze is zeer krachtig en zoet. Het smaakt helemaal anders dan koeienmelk. Na mijn spreekbeurt heeft iedere leerling van de paardenmelk mogen proeven. Deze melk is duurder dan gewone melk en je mag er niet zoveel van drinken. Er bestaan dus paardenmelkerijen. In Lint (nabij Lier) vind je zo een paardenmelkerij.
Videolinks
<youtube width="250" height="200">WUJOY7y_8QQ</youtube>
- Filmpje over Paardenfluisteraar(Klokhuiswebsite)
- IJslanders (klokhuis)
- Paarden fysiotherapie (klokhuis)
- Paarden springsport (klokhuis)
- Paardrijden voltige (klokhuis)
- Filmpje over het Manegepaard (beeldbank)
- Filmpje over het Politiepaard (beeldbank)
- Filmpje over het Prezwalskipaard (beeldbank)
- Een veulen wordt geboren (beeldbank)
- Willem Wever filmpje: Waarom zitten jockeys zo raar op hun paard?
- Willem Wever: Waarom rijden mensen wel op een paard maar niet op een koe?
- Willem Wever: Wat doet Anky van Grunsven?
Er staat ook nog informatie bij Politiepaard en bij nl.wikipedia:paard