Inquisitie

De Inquisitie (van het Latijn inquisitio = onderzoek) was een soort rechtbank van de Katholieke Kerk in de 15e - 19e eeuw. Deze rechtbank was rechtsprekend en rechtdoend naar kerkelijk recht. De organisatie was belast met de opsporing van, het onderzoek naar en het opleggen van straffen aan mensen die er een andere mening op nahielden dan de kerk voor juist hield. Deze mensen werden "ketters" genoemd. Naast de pauselijke inquisitie bestonden de Spaanse Inquisitie (1478-1834) en de Romeinse inquisitie (1542-1965).

Al in de vroege middeleeuwen bestonden er al inquisitoren (onderzoekers).

Ook Keizer Karel V zag de christelijke eenheid in zijn Habsburgse rijk bedreigd en wilde alles in het werk stellen die te handhaven. De keizer zag dat er steeds meer belangstelling kwam voor de ideeën van Maarten Luther in de Nederlanden en hij zag dat niet alleen als ketterij, maar ook als een fundamentele bedreiging van de door God ingestelde maatschappelijke orde. In januari 1521 werd Luther in de kerkelijke ban gedaan. In mei van dat jaar werd Luther direct na afloop van de rijksdag van Worms door de keizer in de rijksban gedaan. Luther werd vogelvrij verklaard en de verbranding van zijn geschriften werd door Karel V bevolen.