Tweede Kamerverkiezingen
De Tweede Kamerverkiezingen zijn de verkiezingen waarmee de Tweede Kamer gekozen wordt. De Tweede Kamer is een van de twee kamers van het Nederlands parlement (Staten-Generaal). De Tweede Kamer wordt rechtstreeks door de Nederlandse bevolking gekozen. Normaal gesproken vinden de Tweede Kamerverkiezingen om de vier jaar plaats. Toch kan men ook vervroegde verkiezingen uitschrijven. Dit gebeurt vaak als het kabinet gevallen is.
De Tweede Kamerverkiezingen hebben ook invloed op welke partijen er in de regering komen en wie premier van Nederland wordt.
Kiesrecht
Stemmen
Voor het stemmen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen gelden de volgende regels:
- Je moet de Nederlandse nationaliteit hebben.
- Je moet minstens 18 jaar oud zijn op de dag van de verkiezingen.
- Je moet niet uitgesloten zijn van het kiesrecht. Dit gebeurt enkel in uitzonderlijke gevallen na uitspraak van de rechter.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen kunnen de inwoners van Nederland, Bonaire, Saba en Sint Eustatius stemmen. Ook is er een mogelijkheid voor Nederlanders in het buitenland om te stemmen. Nederland heeft geen aparte kieslijsten per kiesdistrict. Overal in Nederland staan daardoor dezelfde kandidaten op de kieslijst. Bij het stemmen krijg je een stembiljet, waarop je het bolletje bij één kandidaat met een rood potlood inkleurt.
Stemmen kan in Nederland op verschillende manieren:
- Bij het stemlokaal: In iedere gemeente zijn er meerdere stemlokalen. Vaak zitten deze in openbare gebouwen, zoals het stadshuis, stations, bibliotheken, sportverenigingen of buurthuizen. Dit de meest gebruikelijke manier van stemmen, aangezien je hiervoor niets hoeft te regelen. Je krijgt een stempas via de post, levert deze in bij het stemlokaal, krijgt een stembiljet en levert deze in een gesloten box in.
- Via post: Het is ook mogelijk om via de post te stemmen. Poststemmen wordt bijvoorbeeld door Nederlanders in het buitenland gedaan, aangezien zij geen toegang tot een stemlokaal hebben. Zij krijgen een stembiljet opgestuurd, vullen deze in en zenden het via de post weer terug. Vaak gebeurt dit al voor de verkiezingen en moet aangevraagd worden.
- Via machtiging: Het is mogelijk om iemand anders voor jouw te machtigen, zoals een vriend of familielid. Deze kan voor jouw stemmen en kan via DigiD geregeld worden. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je tijdens de dag van de verkiezingen niet kan stemmen, bijvoorbeeld door vakantie.
Verkiesbaar stellen
Voor het verkiesbaar stellen gelden de volgende regels:
- Je moet de Nederlandse nationaliteit hebben.
- Je moet minstens 18 jaar oud zijn op de dag van de verkiezingen.
- Je moet niet uitgesloten zijn van het kiesrecht.
- Je moet je aanmelden voor een bepaalde kieslijst.
Op het stembiljet staan de kandidaten namelijk verdeeld over verschillende kieslijsten. Dit zijn meestal politieke partijen. Om je kandidaat te stellen meldt je dan ook vaak aan bij een politieke partij. Je kunt ook zelf een politieke partij oprichten. Ook is het mogelijk om via een blancolijst te doen. Deze laatste twee manieren zijn meer werk, waardoor de meeste kandidaten zich voor een reeds bestaande politieke partij aanmelden.
De politieke partijen maken vaak nummering. De partijleider staat vaak als lijsttrekker bovenaan de kieslijst op nummer 1. Daaronder staan veel bekende leden. Vaak zijn dit politici die al in de Tweede Kamer of een andere volksvertegenwoordiging (zoals de Eerste Kamer of het Europees Parlement) zitten. Helemaal onderaan hebben veel partijen een bekend persoon als lijstduwer staan. De lijstduwer bestaat om meer stemmen te trekken, maar ziet vaak van zijn/haar zetel af. Kandidaten onderaan in de lijst hebben minder kans om in de Tweede Kamer te komen, maar kunnen wel met voorkeursstemmen gekozen worden.