Data
Data is simpel gezegd een ander woord voor gegeven. De tekst die je hier leest is een gegeven en bestaat uit een reeks lettertekens die woorden vormen van een bepaalde betekenis. Letters en cijfers zijn symbolen. Op school leer je al er de betekenis van kennen en ook van de woorden en getallen die ermee gemaakt worden.
Een dataset is een verzameling gegevens. Dit kunnen bijvoorbeeld getallen en dergelijke in een tabel zijn. De lijst van landen van de wereld is zo'n tabel. WikiKids is dus een website vol met data.
Daarnaast heb je data die zo geordend is, dat je het voor berekeningen kunt gebruiken. Dat is bijvoorbeeld de tafel van 5. Of het zijn een reeks metingen die op allerlei plekken zijn gedaan over het weer, zoals temperatuur, luchtdruk, luchtvochtigheid enzovoorts.
Meteorologen willen vervolgens weten wat die data (zoals hier de weergegevens) voor de toekomst betekenen. In dit voorbeeld is dat de weersverwachting. Men kan aan de hand van de gegevens (data) een inschatting maken wat het weer in de komende tijd gaat doen. Daar is veel kennis en ervaring voor nodig om te snappen wat die cijfers betekenen. Interpreteren heet dat. Men moet er over nadenken en eventueel overleggen. Bij het weer op de lange termijn zit er altijd een stuk onzekerheid bij. Dat is bij andere soort onderzoeken ook zo. Met kansberekening kan men toch aangeven wat het zal worden. Dat zie je ook bij verkiezingen. Men vraagt verspreid over het land aan een groot aantal kiezers wat ze gekozen hebben. Dat is dus ook data. Je weet natuurlijk nooit of iedereen de waarheid sprak. Toch kan men met deze data vlak na het sluiten van de stembussen een zogeheten exitpoll geven, waarin de verwachting wordt uitgesproken wat de (eind)uitslag zal worden.
Big data
Zo wordt er dus op vele vlakken data verzameld en verwerkt. Dit noemt men big data. Hele slimme computers kunnen met al die data zaken berekenen en in zekere zin voorspellingen doen, vaak sneller dan dat een mens dat kan. Dat is de basis voor kunstmatige intelligentie (KI). Wie dus over veel data kan beschikken, kan een zekere macht uitoefenen. Want ook hier geldt nog steeds het oude gezegde "Kennis maakt macht". Dat maakt het ook dat er steeds meer mensen huiverig zijn voor KI. Want wie is de eigenaar van al die data en wordt die wel eerlijk verkregen? Daarom is men ook bang voor data-lekken en hackers die data kunnen stelen. Grote techbedrijven als Google, TikTok en Meta Inc. weten soms meer van ons dan wijzelf bewust zijn.